Mazowiecki Urząd Wojewódzki w Warszawie

W związku z powyższym przygotowano informacje o obszarach i sektorach szczególnie narażonych na ryzyko prania pieniędzy oraz finansowania terroryzmu w działalności stowarzyszeń. Stosownie do treści art. 2 ust. 1 pkt 22 ustawy, instytucją obowiązaną jest stowarzyszenie posiadające osobowość prawną, utworzone na podstawie ustawy z dnia 7 kwietnia 1989 r. Prawo o stowarzyszeniach (Dz. U. z 2019 r. poz. 713 oraz z 2020 r. poz. 695), w zakresie, w jakim przyjmuje lub dokonuje płatności w gotówce o wartości równej lub przekraczającej równowartość 10.000 euro, bez względu na to, czy płatność jest przeprowadzana jako pojedyncza operacja, czy kilka operacji, które wydają się ze sobą powiązane.

 

Obszary działalności stowarzyszeń szczególnie narażone na ryzyko prania pieniędzy oraz finansowania terroryzmu:

- działalność stowarzyszeń zagranicznych mających siedzibę za granicą i tworzących przedstawicielstwa na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej;

Zagraniczne ugrupowania terrorystyczne mogą podszywać się pod legalne podmioty, jak np. stowarzyszenie i pozyskiwać fundusze na cele o charakterze terrorystycznym.

- powiązania osobowe z państwami wysokiego ryzyka;

Stowarzyszenia mające powiązania osobowe oraz kontakty z osobami i podmiotami pochodzącymi z krajów podwyższonego ryzyka prania pieniędzy oraz finansowania terroryzmu (Rozporządzenie delegowane Komisji UE 2016/1675 z dnia 14 lipca 2016 r.2 oraz lista FATF).

- udzielanie pomocy humanitarnej na obszarach obarczonych dużym ryzykiem;

Stowarzyszenia świadczące pomoc humanitarną na obszarach obarczonych dużym ryzykiem, gdzie mają miejsce konflikty zbrojne, bądź są obecne niepaństwowe grupy zbrojne lub osoby będące terrorystami. Konkretne zagrożenia zależą od wielu czynników, m.in. od profesjonalizmu organizacji typu non-profit czy też sytuacji w kraju, w którym jest świadczona pomoc, w tym od politycznej dynamiki danego konfliktu.

- reprezentowanie stowarzyszenia przez osoby zajmujące eksponowane stanowiska polityczne (ang. PEP – Politically Exposed Persons);

- powiązania osobowe członków zarządu stowarzyszenia z podmiotami prowadzącymi działalność gospodarczą;

- prowadzenie działalności pod adresem tzw. biura wirtualnego;

- podjęcie przez stowarzyszenie działalności gospodarczej niezgodnej ze statutem;

- liczne źródła pozyskiwania funduszy;

Liczne źródła pozyskiwania funduszy umożliwiają ukrycie transferowania wartości majątkowych pochodzących z nielegalnej działalności do organizacji typu non-profit w celu ich wyprania. Na przykład środki pieniężne uzyskane w wyniku przestępstwa, wpłacane jako darowizny podstawionych lub nieistniejących osób fizycznych lub prawnych, mogą być następnie – w legalny sposób – transferowane na rzecz konkretnych osób lub podmiotów gospodarczych, zgodnie z celami wskazanymi w statucie organizacji.

- wykorzystywanie sposobów gromadzenia środków pieniężnych ułatwiających ukrycie źródeł ich pochodzenia i tożsamości rzeczywistych darczyńców (np. zbiórek publicznych, aukcji charytatywnych);

- wykorzystywanie nowych narzędzi technologicznych;

Stowarzyszenia wykorzystujące do pozyskiwania funduszy nowe narzędzia technologiczne sprzyjające ukryciu źródeł ich pochodzenia, takie jak „crowdfunding” czy „blockchain”.

- brak ogólnodostępnych informacji na stronach internetowych o stowarzyszeniu, w szczególności o zakresie działalności, przykładowych inicjatywach, sposobie wykorzystania funduszy –  zgodnych ze statutem;

- brak informacji na temat końcowego wykorzystania funduszy;

- krótki okres funkcjonowania połączony z wyjątkowo wysokimi obrotami;

- uzyskanie negatywnych informacji o działalności stowarzyszenia, np. mogących wskazywać na wykorzystanie do popełnienia przestępstwa;

- fałszywe organizacje charytatywne otrzymujące środki pieniężne – prywatne/rządowe, służące rzekomej walce z pandemią COVID-19;

- nieuwzględnienie przez instytucje obowiązane nowych czynników ryzyka związanych z epidemią COVID-19 odnoszących się do ich działalności (art. 27 ustawy).

 

Więcej informacji o działalności Generalnego Inspektora Informacji Finansowej, a także aktualne komunikaty, dostępne są na stronie https://www.gov.pl/web/finanse/generalny-inspektor-informacji-finansowej.