Produkty biobójcze

Produkt biobójczy oznacza każdą substancję lub mieszaninę w postaci, w jakiej jest dostarczana użytkownikowi, składającą się z jednej lub kilku substancji czynnych lub zawierającą lub wytwarzającą jedną lub więcej substancji czynnych, której przeznaczeniem jest niszczenie, odstraszanie, unieszkodliwianie organizmów szkodliwych, zapobieganie ich działaniu lub zwalczanie ich w jakikolwiek sposób inny niż działanie czysto fizyczne lub mechaniczne.

Substancja czynna jest substancją działającą na organizmy szkodliwe lub przeciwko nim.

Wyrób poddany działaniu produktów biobójczych oznacza każdą substancję, mieszaninę lub wyrób, która została poddana lub który został poddany działaniu przynajmniej jednego produktu biobójczego lub w wyniku celowego działania zawiera przynajmniej jeden produkt biobójczy. W praktyce mogą być to tekstylia poddane działaniu produktów biobójczych w celu zapewnienia ich trwałości i świeżości lub np. farby wodne zabezpieczone na czas przechowywania, by nie uległy rozkładowi. W odróżnieniu od produktu biobójczego, wyrób zostaje poddany jego działaniu przede wszystkim w celu ochrony wyrobu, niekoniecznie w celu posiadania funkcji biobójczej na zewnątrz. Wyrób poddany działaniu produktów biobójczych o podstawowej funkcji biobójczej uznaje się za produkt biobójczy (tym samym wymagana jest jego rejestracja).

Produkty biobójcze dzielą się na cztery kategorie:

środki dezynfekujące,
środki do konserwacji,
zwalczanie szkodników,
inne produkty biobójcze (przeciwporostowe, płyny do balsamowania i preparowania).

Ze względu na fakt, iż substancje zawarte w produktach biobójczych mogą stwarzać zagrożenie dla ludzi i dla środowiska produkty biobójcze przed wprowadzeniem do obrotu podlegają ocenie i rejestracji.

Na wszystkie produkty biobójcze, które są udostępniane na rynku i stosowane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, musi zostać wydane pozwolenie albo zezwolenie na handel równoległy albo pozwolenie na obrót (art. 5 ustawy z dnia 9 października 2015 r. o produktach biobójczych). Produkty te muszą być ponadto odpowiednio oznakowane i zaklasyfikowane zgodnie z przepisami ustawy o substancjach chemicznych i ich mieszaninach oraz rozporządzeniem (WE) Nr 1272/2008 w sprawie klasyfikacji, oznakowania i pakowania substancji i mieszanin. Na etykiecie produktu biobójczego musi znajdować się numer rejestracyjny.

Na etykietach produktów biobójczych nie mogą znajdować się zwroty typu: nietoksyczny, nieszkodliwy, naturalny, przyjazny dla środowiska.
Produkty, które mogą być pomylone z żywnością powinny być pakowane w sposób ograniczający do minimum ryzyko takiej pomyłki.
Oznakowanie produktu nie może wprowadzać w błąd lub informować w sposób nierzetelny o wyjątkowej skuteczności produktu. Nie może zawierać określeń typu: o niskim ryzyku, nietoksyczny, nieszkodliwy.
Produkty biobójcze znajdujące się w obrocie na terenie Rzeczpospolitej Polskiej muszą być oznakowane w języku polskim.

Z informacjami dotyczącymi produktów biobójczych dopuszczonych do stosowania w Unii Europejskiej można się zapoznać na stronie Informacja na temat substancji chemicznych ECHA. Jeżeli dany produkt nie znajduje się na liście najprawdopodobniej substancja czynna w nim zawarta objęta jest programem przeglądu. Zgodnie z prawem produkty biobójcze zawierające istniejące substancje czynne poddane ocenie lub będące w fazie oceny podlegają rejestracji w procedurze narodowej. Produkty te znaleźć można na stronie Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych w Wykazie Produktów Biobójczych, w którym zawarte są istotne informacje dotyczące produktu biobójczego, tj. numer pozwolenia na obrót i data jego wydania, nazwa produktu, podmiot odpowiedzialny/posiadacz pozwolenia, wytwórca produktu, nazwa chemiczna substancji czynnej, grupa produktowa, postać użytkowa i przeznaczenie produktu, rodzaj opakowania, okres ważności produktu i termin ważności pozwolenia.

Podstawy prawne

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) Nr 528/2012 z dnia 22 maja 2012 r. w sprawie udostępniania na rynku i stosowania produktów biobójczych (Dz. Urz. UE L Nr 167, str. 1, z późn. zm.)
Ustawa z dnia 9 października 2015 r. o produktach biobójczych (Dz.U. z 2021 r. poz. 24)

Więcej informacji na temat produktów biobójczych dotyczących przede wszystkim kryteriów, według których dany produkt jest klasyfikowany jako biobójczy, wyrobów poddanych działaniu produktów biobójczych, substancji czynnych stosowanych w produktach biobójczych oraz formalności jakie należy spełnić, aby uzyskać pozwolenie dla produktu biobójczego, znajdują się na stronie Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych.