Wojewódzka Stacja Sanitarno-
Epidemiologiczna w Warszawie

• Obowiązki lekarzy, felczerów,  kierowników podmiotów wykonujących działalność leczniczą, diagnostów laboratoryjnych i kierowników laboratoriów, jak również rodzaj chorób zakaźnych i zakażeń oraz biologicznych czynników chorobotwórczych wywołujących te zakażenia i choroby zakaźne, podlegających obowiązkowemu zgłaszaniu do Państwowej Inspekcji Sanitarnej oraz zasady rejestracji, określa rozdział 6 ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (t. j. Dz. U. 2022, poz. 1657 z późn. zm.).
• Obowiązki lekarzy, felczerów i kierowników podmiotów wykonujących działalność leczniczą, dotyczące postępowania w przypadku podejrzenia lub rozpoznania ww. zakażeń i chorób precyzuje rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 10 grudnia 2019 r. w sprawie zgłaszania podejrzeń i rozpoznań zakażeń, chorób zakaźnych oraz zgonów z ich powodu (Dz. U. 2019 r., poz. 2430 z późn. zm.).
• Obowiązki diagnostów laboratoryjnych i kierowników laboratoriów diagnostycznych określa rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 24 czerwca 2020 r. w sprawie zgłaszania wyników badań w kierunku biologicznych czynników chorobotwórczych u ludzi (Dz. U. 2020 r., poz. 1118).

1. Lekarz lub felczer, który podejrzewa lub rozpoznaje zakażenie, chorobę zakaźną lub zgon z powodu zakażenia lub choroby zakaźnej, ma obowiązek niezwłocznego, od momentu rozpoznania lub powzięcia podejrzenia, zgłoszenia tego faktu, nie później jednak, niż w ciągu 24 godzin, właściwemu Państwowemu Inspektorowi Sanitarnemu.
   Kierownicy podmiotów wykonujących działalność leczniczą zapewniają warunki organizacyjne i techniczne niezbędne do realizacji ww. obowiązku oraz sprawują nadzór nad jego wykonaniem.
2. Formularze zgłoszeń rozpoznania lub powzięcia podejrzenia zakażenia, choroby zakaźnej lub zgonu z powodu zakażenia lub choroby zakaźnej oraz dodatniego wyniku badania laboratoryjnego są dostępne na stronie internetowej Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego Państwowego Zakładu Higieny - PIB (NIZP PZH -PIB) http://wwwold.pzh.gov.pl/oldpage/epimeld/druki/index.htm
3. Lekarz, który podejrzewa chorobę szczególnie niebezpieczną i wysoce zakaźną stanowiącą zagrożenie dla zdrowia publicznego, lub stwierdza zgon w wyniku tej choroby, ma obowiązek podjęcia działań zapobiegających szerzeniu się zachorowań oraz niezwłocznego powiadomienia Państwowego Inspektora Sanitarnego właściwego dla miejsca podejrzenia rozpoznania choroby zakaźnej lub stwierdzenia zgonu, o podjętych działaniach.
4. Diagnosta laboratoryjny lub osoba uprawniona do samodzielnego wykonywania  czynności  diagnostyki laboratoryjnej, w przypadku stwierdzenia czynnika chorobotwórczego podlegającego zgłoszeniu, ma obowiązek niezwłocznego zgłoszenia wyniku tego badania, nie później jednak niż w ciągu 24 godzin, właściwemu Państwowemu Inspektorowi Sanitarnemu.   
   Kierownicy laboratoriów diagnostycznych zapewniają warunki organizacyjne i techniczne  dla realizacji obowiązku oraz sprawują nadzór nad jego wykonaniem.  
   W przypadku uzyskania danych lub innych informacji o podejrzeniach lub przypadkach zakażeń, zachorowań lub zgonów z powodu choroby zakaźnej, państwowy powiatowy inspektor sanitarny lub państwowy graniczny inspektor sanitarny,  kierując się opartą na wiedzy medycznej własną oceną stopnia zagrożenia dla zdrowia publicznego oraz wytycznymi państwowego inspektora sanitarnego wyższego stopnia, niezwłocznie weryfikuje uzyskane informacje, przeprowadza dochodzenie epidemiologiczne, a następnie, w razie potrzeby, podejmuje czynności mające na celu zapobieganie oraz zwalczanie szerzenia się zakażeń i zachorowań na tę chorobę zakaźną. 
   Chorzy na choroby zakaźne, w tym szczególnie niebezpieczne, oraz osoby zdrowe, które pozostawały w styczności z chorymi, podlegają dodatkowo indywidualnemu nadzorowi epidemiologicznemu, realizowanemu przez pracowników Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej (PSSE).
5. Po zweryfikowaniu rozpoznania, zachorowania są rejestrowane w PSSE zgodnie z kryteriami klinicznymi, epidemiologicznymi oraz laboratoryjnymi dla przypadków możliwych, prawdopodobnych i potwierdzonych (z wykorzystaniem definicji przypadków chorób zakaźnych, stworzonych na potrzeby nadzoru epidemiologicznego).
6. Zarejestrowane przez PSSE zakażenia, zachorowania na chorobę zakaźną, są następnie raportowane do Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej, która przekazuje zbiorcze dane do Zakładu Epidemiologii NIZP PZH-PIB w Warszawie w formie sprawozdań:  
   
   - Sprawozdanie o zachorowaniach na choroby zakaźne, zakażeniach i zatruciach (sprawozdanie MZ – 56)  
   - Sprawozdanie o zachorowaniach i podejrzeniach zachorowań na grypę
    
7. Publikacja danych ogólnopolskich o zachorowaniach na wybrane choroby zakaźne jest dostępna na stronie internetowej NIZP PZH – PIB  www.pzh.gov.pl  (zakładki: Serwisy tematyczne →Meldunki epidemiologiczne →Epimeld)

ZAKAŻENIA I CHOROBY ZAKAŹNE, W PRZYPADKU KTÓRYCH PODEJRZENIA LUB ROZPOZNANIA ZAKAŻENIA, CHOROBY ZAKAŹNEJ LUB ZGONU Z ICH POWODU, DOKONUJE SIĘ ZGŁOSZENIA

(zgodnie z załącznikiem do rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 10 grudnia 2019 r. w sprawie zgłaszania podejrzeń i rozpoznań zakażeń, chorób zakaźnych oraz zgonów z ich powodu - Dz. U. 2019 r., poz. 2430 z późn. zm.)

Część I. Zakażenia i choroby zakaźne, w przypadku których podejrzenia lub rozpoznania zakażenia, choroby zakaźnej lub zgonu z ich powodu dokonuje się zgłoszenia każdorazowo telefonicznie oraz potwierdza w postaci papierowej lub elektronicznej:

1)  błonica;
2)  bruceloza;
3)  cholera lub zakażenie toksynotwórczym szczepem Vibrio cholerae;
4)  choroba wirusowa Ebola (EVD) oraz wirusowe gorączki krwotoczne o wysokiej śmiertelności, w tym Marburg i Lassa;
5)  dżuma;
6)  gorączka Q;
7)  grypa wywołana nowym lub niesubtypowalnym szczepem wirusa;
8)  grypa ptaków u ludzi lub grypa wywołana innymi szczepami pochodzenia zwierzęcego u ludzi;
9)  inwazyjne zakażenia Neisseria meningitidis;
10)  odra;
10a)  ospa małpia;
11)  ospa prawdziwa;
12)  ostre nagminne porażenie dziecięce (poliomyelitis);
13)  wąglik w postaci płucnej;
14)  zespoły ciężkiej ostrej niewydolności oddechowej (SARI) lub innej niewydolności narządowej o etiologii infekcyjnej lub nieustalonej.

Część II. Zakażenia i choroby zakaźne, w przypadku których podejrzenia lub rozpoznania zakażenia, choroby zakaźnej lub zgonu z ich powodu dokonuje się zgłoszenia w postaci papierowej lub elektronicznej:

1) bąblowica i wągrzyca;
2) biegunki o etiologii infekcyjnej lub nieustalonej u dzieci do lat 2;
3) borelioza z Lyme;
4) chlamydiozy - przenoszone drogą płciową;
5) Chikungunya;
6) choroba Creutzfeldta-Jakoba i inne encefalopatie gąbczaste;
7) czerwonka bakteryjna;
8) dury rzekome A, B, C i zakażenia pałeczkami rzekomodurowymi;
9) dur wysypkowy (w tym choroba Brill-Zinssera) i inne riketsjozy;
10) giardioza;
11) gruźlica;
12) grypa (sezonowa) - w przypadku zachorowań potwierdzonych dodatnim wynikiem szybkiego testu antygenowego lub badań laboratoryjnych mających na celu izolację wirusa grypy lub wykrycie kwasu nukleinowego wirusa grypy;
13) inwazyjne zakażenia Streptococcus pneumoniae;
14) inwazyjne zakażenia Streptococcus pyogenes;
15) inwazyjne zakażenie Haemophilus influenzae;
16) jersinioza;
17) kampylobakterioza;
18) kiła;
19) kryptosporydioza;
20) krztusiec;
21) legioneloza;
22) leptospirozy;
23) listerioza;
24) mikobakteriozy;
25) nagminne zapalenie przyusznic (świnka);
26) nosacizna;
27) ornitozy;
28) ospa wietrzna;
29) ostre porażenia wiotkie, w tym zespół Guillaina-Barrégo - u dzieci do 15 roku życia;
30) płonica;
31) pryszczyca;
32) różyczka i zespół różyczki wrodzonej;
33) rzeżączka;
34) salmonelozy inne niż wywołane przez pałeczki Salmonella Typhi i Salmonella Paratyphi A, B, C;
35) tężec;
36) toksoplazmoza wrodzona;
37) tularemia;
38) wąglik;
39) wirusowe gorączki krwotoczne, w tym żółta gorączka;
40) wirusowe zapalenia wątroby (A, B, C, inne) oraz zakażenia wywołane przez wirusy zapalenia wątroby;
41) włośnica;
42) wścieklizna;
43) zakażenia żołądkowo-jelitowe oraz zatrucia pokarmowe o etiologii infekcyjnej lub nieustalonej;
44) zakażenie ludzkim wirusem niedoboru odporności (HIV) i zespół nabytego niedoboru odporności (AIDS);
44a) zakażenia wirusem RSV - w przypadku zachorowań potwierdzonych dodatnim wynikiem szybkiego testu antygenowego lub badań laboratoryjnych mających na celu izolację wirusa RSV lub wykrycie kwasu nukleinowego wirusa RSV;
45) zakażenia wirusem zachodniego Nilu;
46) zapalenia opon mózgowo rdzeniowych lub mózgu o etiologii infekcyjnej lub nieustalonej;
47) zatrucie jadem kiełbasianym (botulizm);
48) zespół hemolityczno-mocznicowy i inne postaci zakażenia werotoksycznymi pałeczkami Escherichia coli (STEC/VTEC);
49) zimnica (malaria);
50) zakażenia objawowe wywołane przez Clostridium difficile;
51) zakażenia objawowe wywołane przez Enterobacterales produkujące karbapenemazy (CPE).

Zgłaszalność ww. zakażeń i zachorowań do organów Państwowej Inspekcji Sanitarnej jest kontrolowana przez powiatowe stacje sanitarno-epidemiologiczne.