Kontrole na miejscu w ramach działań inwestycyjnych i premiowych
Czynności kontrolne w ramach działań inwestycyjnych, premiowych oraz szkoleniowych i doradczych
Wszystkie wnioski o wsparcie, wnioski o płatność i inne deklaracje, które beneficjent lub osoba trzecia muszą złożyć, poddaje się kontrolom administracyjnym zapewniającym zgodność operacji z obowiązkami ustanowionymi w przepisach Unii, w przepisach krajowych lub w programie rozwoju obszarów wiejskich, oraz innych obowiązkowych normach i wymogach.
Poza kontrolami administracyjnymi przeprowadzane są czynności kontrolne, które mogą przyjąć formę kontroli na miejscu, kontroli ex post, wizyty w miejscu realizacji operacji (jako uzupełnienie kontroli administracyjnej) oraz innych kontroli wymaganych przepisami.
Kontrole na miejscu polegają na sprawdzeniu, czy operacja została zrealizowana zgodnie z obowiązującymi przepisami i obejmują wszystkie kryteria kwalifikowalności, zobowiązania i inne obowiązki związane z warunkami przyznawania wsparcia, które mogą być sprawdzone podczas wizyty.Gwarantują one, że operacja kwalifikuje się do wsparcia w ramach EFRROW. Do kontroli na miejscu operacje kierowane są w wyniku typowania systemowego z wykorzystaniem określonych przez państwo członkowskie czynników analizy ryzyka, jak również metodą losową.
Kontrole ex-post dotyczą operacji, które nadal podlegają zobowiązaniom i w odniesieniu do których dokonano ostatecznej płatności z EFFROW. Podobnie jak kontrola na miejscu inicjowane są procesem typowania systemowego. Kontrole ex-post przeprowadza się, aby sprawdzić przestrzeganie zobowiązań wieloletnich.
Wizyty w miejscu realizacji operacji są częścią procesu kontroli administracyjnej wniosku o przyznanie pomocy, wniosku o płatność lub etapu ex post. Celem wizyt może być weryfikacja deklaracji przedstawionych w dokumentacji, sposobu realizacji operacji lub zobowiązań wieloletnich. W przypadku, gdy operacja stanowi niewielką inwestycję, ryzyko niewykonania inwestycji lub niespełnienia warunków otrzymania wsparcia jest niskie, ARiMR może odstąpić od jej wykonania.
Podstawy prawne realizacji czynności kontrolnych wynikają z ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020 (Dz.U.2020.217 j.t. ze zm.).
Tryb realizacji czynności kontrolnych został określony w rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 21 sierpnia 2015 r. w sprawie warunków i trybu przeprowadzania czynności kontrolnych w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020 (Dz.U.2015.1344 ze zm.).
Czynności kontrolne w ramach operacji o charakterze inwestycyjnym obejmują w szczególności weryfikację:
• lokalizacji i zakresu rzeczowego operacji,
• prowadzenia działalności związanej z przyznaną pomocą, w tym produkcji rolnej lub pozarolniczej działalności gospodarczej,
• zasobów, w tym gruntów budynków/budowli, maszyn, urządzeń, infrastruktury,
• dokumentacji finansowo-księgowej potwierdzającej realizację operacji i prowadzenie właściwej działalności,
• trwałości operacji, w tym nieprzenoszenia prawa własności lub posiadania przedmiotu operacji oraz jego wykorzystanie
w zgodzie z przeznaczeniem,
• przechowywania dokumentacji związanej z przyznaną pomocą,
• promocji wkładu finansowego UE,
• pozostałych zobowiązań wynikających z umowy o przyznaniu pomocy.
Czynności kontrolne w ramach operacji o charakterze premiowym obejmują w szczególności weryfikację:
• realizacji inwestycji w środki trwałe,
• prowadzenia działalności związanej z przyznaną pomocą, w tym produkcji rolnej lub pozarolniczej działalności gospodarczej,
• zasobów, w tym gruntów budynków/budowli, maszyn, urządzeń, infrastruktury,
• dokumentacji finansowo-księgowej potwierdzającej realizację inwestycji i prowadzenie właściwej działalności,
• prowadzenia działań, z tytułu których przyznano punkty,
• przechowywania dokumentacji związanej z przyznaną pomocą,
• pozostałych zobowiązań wynikających z decyzji o przyznaniu pomocy.
Czynności kontrolne w ramach operacji o charakterze szkoleniowym i doradczym obejmują w szczególności weryfikację:
• dokumentacji potwierdzającej przeprowadzone szkolenia oraz usługi doradcze,
• dokumentacji finansowo-księgowej potwierdzającej realizację operacji,
• przechowywania dokumentacji związanej z przyznaną pomocą,
• promocji wkładu finansowego UE,
• pozostałych zobowiązań wynikających z decyzji/umowy o przyznaniu pomocy.
Podstawa prawna
Ustawa z dnia 20 lutego 2015 r. o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 Dz.U. 2015 poz. 349
Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 21 sierpnia 2015 r. w sprawie warunków i trybu przeprowadzania czynności kontrolnych w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 Dz.U. 2015 poz. 1344