Agencja Restrukturyzacji
i Modernizacji Rolnictwa

Każdy wnioskodawca przed złożeniem wniosku o przyznanie pomocy (WOPP) musi posiadać numer producenta. Dotyczy to także osób, które na tym etapie jeszcze nie posiadają gruntów rolnych oraz zwierząt. W tym celu zgodnie z przepisami ustawy z dnia 18 grudnia 2003 r. o krajowym systemie ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności (Dz. U. z 2022 r., poz. 2001 z późn. zm.) oraz Instrukcją wypełniania wniosku o wpis do ewidencji producentów, należy wystąpić z wnioskiem o nadanie numeru identyfikacyjnego do kierownika biura powiatowego ARiMR z zaznaczeniem na wniosku w sekcji III. PRODUCENT w polu 02 – opcję potencjalny beneficjent. Dopiero posiadając nadany numer EP można zalogować się na Platformie Usług Elektronicznych ARiMR (PUE). Po utworzenia gospodarstwa rolnego (zgodnie z wytyczną czas na utworzenie gospodarstwa to okres 12 miesięcy od dnia przyznania pomocy) należy złożyć zmianę do wniosku o wpis do ewidencji producentów i zaznaczyć opcję w polu 02 – producent rolny

Zgodnie z § 5 pkt.12 Regulaminu w razie uchybienia terminu wykonania przez wnioskodawcę określonych czynności w toku postępowania w sprawie o przyznanie pomocy, ARiMR na prośbę wnioskodawcy przekazaną za pomocą PUE przywraca termin wykonania tych czynności, jeżeli wnioskodawca:

• • wniósł prośbę w terminie 14 dni od dnia ustania przyczyn uchybienia;
  • uprawdopodobnił, że uchybienie nastąpiło bez jego winy;
  • dopełnił czynności, dla której określony był termin.

PUE umożliwia wysłanie pisma i dodatkowych, skorygowanych dokumentów, które muszą zostać złożone w tym samym dniu.

Rozpatrzenie wniosku o przyznanie pomocy (WOPP) kończy się poinformowaniem wnioskodawcy o wyniku oceny jego wniosku:

• • przesłaniem wnioskodawcy umowy wraz z oświadczeniem ARiMR o woli jej zawarcia oraz wezwaniem wnioskodawcy do jej zawarcia – w przypadku pozytywnego rozpatrzenia WOPP i niestwierdzenia zaistnienia żadnej z przesłanek,
  • przesłaniem wnioskodawcy informacji o odmowie zawarcia umowy z podaniem przyczyn odmowy – w przypadku, gdy pomimo pozytywnego rozpatrzenia WOPP stwierdzono, że zachodzi co najmniej jedna z przesłanek odmowy zawarcia umowy;
  • przesłaniem wnioskodawcy informacji o odmowie przyznania pomocy z podaniem przyczyn odmowy – w przypadku niespełnienia warunków przyznania pomocy lub wyczerpania środków przeznaczonych na przyznanie pomocy na operacje w ramach danego naboru.

Za datę doręczenia wnioskodawcy pisma poprzez PUE uznaje się dzień:

• • potwierdzenia odczytania pisma przez wnioskodawcę w PUE, z tym, że dostęp do treści tego pisma i do jego załączników uzyskuje się po dokonaniu tego potwierdzenia,
  • następujący po upływie 14 dni od dnia otrzymania pisma w PUE, jeżeli wnioskodawca nie potwierdził odczytania pisma przed upływem tego terminu.

Jeżeli wniosku o przyznanie pomocy (WOPP) nie został złożony za pomocą PUE, ARiMR pozostawia wniosek bez rozpatrzenia oraz informuje o tym wnioskodawcę w takiej samej formie, w jakiej został złożony WOPP. PUE blokuje możliwość złożenia WOPP poza terminem naboru WOPP, z wyłączeniem WOPP następcy prawnego beneficjenta.

Tak, Beneficjent może zrezygnować z realizacji operacji na podstawie wniosku o rozwiązanie Umowy za porozumieniem stron złożonego za pomocą PUE.

Pomoc nie może być przyznana, jeżeli wnioskodawca uzyskał mniej niż 7 punktów.

Umowa może zostać zmieniona na wniosek każdej ze stron w przypadkach w niej określonych.

Zapisy zawarte w Regulaminie naboru wniosków o przyznanie pomocy w ramach Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023–2027 dla interwencji I.11 Premie dla młodych rolników określają wprost, iż pomoc może być przyznana osobie fizycznej, która (…) posiada numer identyfikacyjny nadany w trybie przepisów o krajowym systemie ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności.

Dlatego też, zgodnie z instrukcją wypełniania wniosku o wpis do ewidencji producentów, zamieszczoną na stronie Agencji: (…) „Zasada alternatywna – niezależnie od zasady podstawowej, regulującej kwestię wpisu do ewidencji producentów oraz nadawania numerów identyfikacyjnych, możliwe jest nadanie odrębnego numeru identyfikacyjnego, o którym mowa w pkt. 1, jeżeli wnioskodawca:

• • • jest producentem rolnym i prowadzi samodzielnie odrębne gospodarstwo rolne stanowiące zorganizowaną całość gospodarczą.
• W przypadku złożenia takiej deklaracji, wnioskodawca jest zobowiązany do wskazania dowodów potwierdzających tę okoliczność. Dowody
• (np. dokumenty) powinny zostać dołączone do wniosku o wpis do ewidencji producentów;
  • • zamierza uczestniczyć w mechanizmach innych niż wymienione w art. 12 ust. 4b ustawy, lub
    • jest posiadaczem zwierzęcia lub podmiotem prowadzącym zakład utylizacyjny.

Numer identyfikacyjny nadany podmiotom w trybie określonym w pkt b i c nie może być wykorzystywany do ubiegania się o:

• • przyznanie pomocy w ramach działań, o których mowa w art. 3 ust. 1 pkt 8 i 10 – 12a ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020;
  • przyznanie pomocy, o której mowa w art. 20 pkt 1-5 ustawy z dnia 8 lutego 2023 r. o Planie Strategicznym dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027;
  • wypłatę pomocy w ramach działania, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 15 ustawy z dnia 7 marca 2007 r. o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007–2013;
  • wypłatę płatności w ramach działania, o którym mowa w art. 1 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich ze środków pochodzących z Sekcji Gwarancji Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej (Dz. U. z 2022 r. poz. 2026 t.j.).

Reasumując, ubiegać się o nadanie odrębnego numeru identyfikacyjnego może osoba, której małżonek ma już uprzednio nadany numer. Spełnienie tego wymagania jest warunkiem koniecznym, aby możliwe było nadanie numeru odrębnego.

W celu uzyskania odrębnego numeru identyfikacyjnego w ewidencji producentów, należy złożyć wniosek o wpis do ewidencji producentów. Wniosek składa się do Kierownika Biura Powiatowego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Formularz wniosku o wpis do ewidencji producentów wraz instrukcją wypełnienia wniosku dostępny jest na stronie internetowej ARiMR. Wniosek o wpis do ewidencji producentów w celu nadania odrębnego numeru identyfikacyjnego, należy złożyć (osobiście, za pośrednictwem poczty lub poprzez ePUAP) w Biurze Powiatowym ARiMR właściwym dla miejsca zamieszkania wnioskodawcy lub siedziby wnioskodawcy. Wykaz biur powiatowych wraz z adresami znajduje się na stronie internetowej ARiMR

Średnią powierzchnię gruntów rolnych w gospodarstwie w poszczególnych województwach oraz średnią powierzchnię gruntów rolnych w gospodarstwie w kraju dla naboru przeprowadzanego w danym roku przyjmuje się na podstawie informacji ogłaszanej przez Prezesa ARiMR dla roku poprzedzającego rok składania wniosków zgodnie z:

• • przepisami o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego – w 2022 r.;
• ustawą PS WPR (ustawa z dnia 8 lutego 2023 r. o Planie Strategicznym dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023–2027) – w 2023 r. i w kolejnych latach.

Zgodnie z Planem Strategicznym dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023–2027 (PS WPR 2023-2027), z pomocy w ramach Interwencji I.11. może skorzystać osoba, która rozpoczęła prowadzenie działalności rolniczej nie wcześniej niż w okresie 24 miesięcy przed dniem złożenia wniosku o przyznanie pomocy (WOPP). Przedmiotową pomoc uzyskać może również osoba, która w momencie składania wniosku nie jest jeszcze właścicielem lub posiadaczem gospodarstwa rolnego (w momencie składania wniosku nie ma obowiązku być posiadaczem/właścicielem nawet 1 ha użytków rolnych), a która rozpocznie prowadzenie działalności rolniczej w gospodarstwie wskazanym w biznesplanie najpóźniej w terminie 12 miesięcy od dnia przyznania pomocy.

Zgodnie z § 3 ust. 29 „Regulaminu naboru wniosków o przyznanie pomocy w ramach Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027 dla interwencji I.11 Premie dla młodych rolników”: „Gospodarstwo określone w biznesplanie w roku wyjściowym ma powierzchnię użytków rolnych (UR) równą co najmniej powierzchni minimalnej lub wielkość ekonomiczną równą co najmniej 15 000 euro; powierzchnia UR tego gospodarstwa nie może przekraczać 300 ha, a jego wielkość ekonomiczna – 150 000 euro.”

Wytyczne szczegółowe określają m.in. warunki przedmiotowe w tym wielkość gospodarstwa: (…)

• Przy ustalaniu powierzchni oraz wielkości ekonomicznej gospodarstwa w roku wyjściowym bierze się pod uwagę użytki rolne (UR), które są lub najpóźniej w okresie 12 miesięcy od dnia przyznania pomocy będą przedmiotem:

• wyłącznej własności lub małżeńskiej wspólności majątkowej;
• użytkowania wieczystego;
• wyłącznej lub wspólnej z małżonkiem dzierżawy z Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa (ZWRSP) lub od jednostek samorządu terytorialnego (JST);
• wyłącznej lub wspólnej z małżonkiem dzierżawy długoterminowej – dotyczy działek dzierżawionych od podmiotów innych niż ZWRSP lub JST, jeżeli umowa dzierżawy została zawarta w formie aktu notarialnego albo z datą pewną oraz na okres co najmniej 8 lat, jednak nie krótszy niż do dnia upływu 5 lat od przewidywanego dnia wypłaty pierwszej raty pomocy;
• wyłącznej lub wspólnej z małżonkiem dzierżawy krótkoterminowej – dotyczy dzierżawy działek od podmiotów innych niż ZWRSP lub JST, niespełniającej warunków określonych dla dzierżawy długoterminowej, o ile do tych gruntów wnioskodawcy lub osobie przekazującej grunty przyznano jednolitą płatność obszarową na podstawie przepisów o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego lub podstawowe wsparcie dochodów w ramach Planu Strategicznego dla Wspólnej polityki Rolnej na lata 2023–2027 (PS WPR) co najmniej w roku, w którym złożono wniosek o przyznanie pomocy (WOPP) lub w roku poprzednim, na przykład działek użytkowanych na podstawie umowy ustnej, o ile wnioskodawca lub przekazujący pobiera na te działki jednolitą płatność obszarową lub podstawowe wsparcie dochodów;
• wspólnot gruntowych – dotyczy gruntów, o których mowa w ustawie o zagospodarowaniu wspólnot gruntowych, w części faktycznie użytkowanej przez wnioskodawcę lub osobę przekazującą grunty do gospodarstwa wnioskodawcy;
• współwłasności, współdzierżawy z ZWRSP lub od JST, współdzierżawy długoterminowej spełniającej pozostałe warunki określone w pkt 4 lub współdzierżawy krótkoterminowej spełniającej pozostałe warunki określone w pkt 5.

Należy podkreślić, że zgodnie z sekcją IV.2.3 ust. 1 pkt 2 wytycznych szczegółowych, pomoc przyznaje się, jeżeli gospodarstwo określone w biznesplanie w roku wyjściowym ma powierzchnię UR stanowiących przedmiot wyłącznej własności beneficjenta lub małżeńskiej wspólności majątkowej, użytkowania wieczystego lub wyłącznej lub wspólnej z małżonkiem dzierżawy z ZWRSP lub od JST, równą co najmniej 50% powierzchni minimalnej.

W tym przypadku, działka nie musi być włączona do roku wyjściowego. Należy zaznaczyć, że nie każde zwiększenie powierzchni gospodarstwa przed złożeniem wniosku o płatność I raty pomocy będzie wiązało się z koniecznością zmian w przygotowanych wnioskach w odniesieniu do roku wyjściowego. Także ci rolnicy, którzy zdecydowali się na zwiększenie powierzchni gospodarstwa, które nie było uwzględnione w biznesplanie w roku wyjściowym, jako planowane do przejęcia, mają możliwość ujęcia takiego zwiększenia już w odniesieniu do roku docelowego.

Szczegóły dotyczące tego zagadnienia zostały opisane w Komunikacie Nr 27/2024 Departamentu Działań Premiowych z dnia 28 października 2024 r. w sprawie powiększenia powierzchni gospodarstwa przez młodego rolnika w ramach interwencji I.11 Premie dla młodych rolników objętej Planem Strategicznym dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023–2027 (PS dla WPR) dostępnym w lokalizacji:

https://www.gov.pl/web/arimr/komunikaty-dla-beneficjentow2.

Wskaźnikiem osiągnięcia ww. celu jest wzrost wielkości ekonomicznej gospodarstwa w roku docelowym, czyli ostatnim roku kalendarzowym, w którym realizowany jest biznesplan, w stosunku do wielkości ekonomicznej w roku wyjściowym. Należy podkreślić, że biznesplan nie może być realizowany dłużej niż 3 lata.

Biznesplan przewiduje inwestycje w środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne związane z rozpoczynaniem i rozwojem działalności rolniczej w gospodarstwie w zakresie wytwarzania nieprzetworzonych produktów rolnych lub przygotowania do sprzedaży nieprzetworzonych produktów rolnych wytwarzanych w gospodarstwie, o szacunkowej wartości w kwocie netto wynoszącej co najmniej 70% kwoty pomocy.

Drugą ratę pomocy wypłaca się, jeżeli beneficjent zrealizował w przyjętym terminie, nie dłuższym niż 3 lata kalendarzowe następujące po roku wyjściowym, założenia biznesplanu, w tym:

• • zrealizował zaplanowane inwestycje w środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne związane z rozpoczynaniem i rozwojem działalności rolniczej w gospodarstwie w zakresie wytwarzania nieprzetworzonych produktów rolnych lub ich przygotowania do sprzedaży;
  • zrealizował działania inne niż inwestycje w środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne, związane z rozpoczynaniem i rozwojem działalności rolniczej w gospodarstwie, które przewidział w biznesplanie.

Weryfikacja realizacji biznesplanu odbywa się w ujęciu rzeczowym, a nie finansowym, co oznacza, że sprawdzany jest sam fakt realizacji inwestycji, a nie udział poniesionych kosztów realizacji danej inwestycji w środki trwałe lub wartości niematerialne i prawne w kwocie pomocy.

Dokumentem potwierdzającym realizację operacji w rozliczeniu rzeczowym jest protokół odbioru. Beneficjent może zostać poproszony o przedłożenie przykładowo faktury, ale wyłącznie w celu potwierdzenia faktu realizacji inwestycji, a nie w celu porównania szacunkowych kosztów inwestycji z kosztami poniesionymi.

Wydatki podlegają objęciu pomocą finansową, o ile:

• zostały objęte wnioskiem o przyznanie pomocy;
• są niezbędne do realizacji operacji;
• spełniają wymogi racjonalnego i oszczędnego gospodarowania środkami publicznymi, z zachowaniem zasady uzyskiwania najlepszych efektów z danych nakładów;
• zostały uwzględnione w biznesplanie;
• są zgodne z obowiązującymi przepisami prawa.

Zasadnicze elementy oceny racjonalności obejmują:

• ocenę uzasadnienia ekonomicznego operacji/projektu (sprawdzane jest np. dostosowanie wydajności maszyny lub mocy ciągnika do skali i intensywności prowadzonej działalności produkcyjnej), w tym pod względem efektywności kosztowej wydatków oraz ich niezbędności i przydatności do osiągnięcia celów pośrednich i końcowych operacji / projektu i racjonalnego powiązania wydatków z zakresem rzeczowym i celem operacji. W przypadku zakresu rzeczowego weryfikowana jest przydatność maszyny do wymagań stosowanych w gospodarstwie technologii produkcji rolniczej. W przypadku kryterium ekonomicznego sprawdzane jest dostosowanie wydajności maszyny lub mocy ciągnika do skali i intensywności prowadzonej działalności produkcyjnej. Spełnienie obu tych wymagań może świadczyć o racjonalności doboru sprzętu rolniczego do gospodarstwa i jest jedną z przesłanek pozytywnej oceny projektu,
• ocenę zgodności z zasadą oszczędnego gospodarowania środkami publicznymi, czyli ponoszenia wydatków w należytym czasie oraz po najlepszej cenie,
• ocenę efektywności kosztowej, tj. osiągnięcie najlepszych efektów po najniższych kosztach z ukierunkowaniem na uzyskanie optymalnej nadwyżki korzyści ekonomicznych / efektów nad wydatkami,
• ocenę skuteczności wydatków, tj. możliwości poniesienia wydatków w zaplanowanej wysokości i terminach umożliwiających terminowa realizację operacji,
• ocenę czy wydatki nie mają charakteru odtworzeniowego w odniesieniu do zasobów posiadanych przez wnioskodawcę,
• sposób dokumentowania przeprowadzonej oceny racjonalności (np. cenniki, porównywanie ofert, wydruki z Internetu),
• ocenę kosztorysów inwestorskich – załączanych, gdy planuje się inwestycję budowlaną, z wykorzystaniem powszechnie stosowanych katalogów norm i normatywów oraz wyłącznie na podstawie dostępnych i stosowanych baz zawierających ceny katalogowe,
• możliwość wykorzystania istniejących opracowań przy ocenie właściwego doboru parametrów / wydajności maszyn rolniczych do potencjału i struktury produkcji gospodarstwa.

Wydatki rozliczane uproszczoną metodą, na podstawie określonej we wniosku o przyznanie pomocy (WOPP) kwoty ryczałtowej, są traktowane jako wydatki poniesione. Niemniej beneficjent jest zobowiązany do przedstawienia dokumentacji potwierdzającej osiągnięcie rezultatów, wykonanie produktów lub zrealizowanie działań zgodnie z zatwierdzonym wnioskiem o przyznanie pomocy.

Weryfikacja wydatków rozliczanych za pomocą uproszczonych metod dokonywana jest w oparciu o faktyczny postęp realizacji projektu/operacji i osiągnięte wskaźniki, przy czym: w przypadku kwot ryczałtowych – weryfikacja wydatków polega na sprawdzeniu, czy działania zadeklarowane w biznesplanie przez beneficjenta zostały zrealizowane i określone w umowie o przyznaniu pomocy wskaźniki produktu lub rezultatu osiągnięte – na podstawie dokumentów potwierdzających rzeczową realizację biznesplanu, takich jak protokoły odbioru.

Wytyczne szczegółowe w zakresie przyznawania, wypłaty i zwrotu pomocy finansowej w ramach Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027 dla interwencji I.11 Premie dla młodych rolników oraz regulamin naboru wniosków dla interwencji I.11, wskazują, że przy ocenie spełnienia warunku osiągnięcia co najmniej 60-procentowego udziału przychodów uzyskiwanych z działalności rolniczej i okołorolniczej we wszystkich przychodach, będą brane pod uwagę jedynie przychody osiągane przez beneficjenta.

Jednym z zobowiązań wynikających z przyznanej pomocy jest obowiązek prowadzenia przez beneficjanta rachunkowości rolniczej:

a) przy pomocy narzędzia do oceny ekonomicznej gospodarstwa lub

b) w ramach:

-     Polskiego FADN/FSDN, lub

-   obowiązku prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów – jeżeli
w gospodarstwie jest prowadzony wyłącznie dział specjalny produkcji rolnej, lub

-     obowiązku prowadzenia księgi rachunkowej.

Powyższe formy świadczą o prowadzeniu rachunkowości rolniczej w gospodarstwie. Zatem, nie ma możliwości prowadzenia ewidencji przychodów i rozchodów na wzorze, tak jak to miało miejsce w PROW 2014-2020.

Na stronie internetowej ARiMR dostępne jest opracowanie pt. Informacje w zakresie prowadzenia w gospodarstwie rachunkowości rolniczej dotyczące beneficjentów interwencji I.11 „Premie dla młodych rolników” w ramach Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023–2027 (PS WPR)

Dokumentowanie przychodów z działalności rolniczej będzie odbywało się, zgodnie z sekcją V.1.2. wytycznych szczegółowych, na podstawie prowadzonej w gospodarstwie rachunkowości rolniczej w ramach Polskiego FADN lub przy pomocy narzędzia do oceny ekonomicznej gospodarstwa.

Dokumentami, które będą podstawą wpisów w rejestrze Przychodów Narzędzia do oceny ekonomicznej gospodarstwa rolnego w odniesieniu do działalności rolniczej i okołorolniczej będą:

• faktura VAT lub faktura VAR RR,
• paragon fiskalny kas rejestrujących,
• umowa kupna-sprzedaży lub umowa dzierżawy wraz z potwierdzeniem wpływu na konto bankowe,
• wyciągi bankowe (w zakresie odsetek, dotacji, odszkodowań)
• rachunki
• zestawienia sprzedaży
• zestawienia przychodów

Na stronie internetowej Agencji, pod adresem:

https://www.gov.pl/web/arimr/informacje-w-zakresie-prowadzenia-w-gospodarstwie-rachunkowosci-rolniczejznajduje się link do narzędzia oceny ekonomicznej gospodarstwa rolnego opracowane przez Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej – Państwowy Instytut Badawczy.

Pozostałe dochody (z działalności pozarolniczej) będą mogły być udokumentowane przy pomocy innych wiarygodnych dokumentów potwierdzających ich osiąganie np. rozliczeń podatkowych z urzędem skarbowym w formie deklaracji PIT, CIT itp.

Zgodnie z wytyczną szczegółową oraz regulaminem, jednym z kryteriów wyboru operacji, za które wnioskodawca może uzyskać punkty jest:

• przejmowanie przynajmniej jednego gospodarstwa w całości i na własność.

Przez przejmowanie gospodarstwa w całości i na własność rozumie się nabycie wszystkich użytków rolnych (UR) oraz zwierząt gospodarskich wchodzących w skład gospodarstwa przynajmniej jednej przekazującej osoby fizycznej, z tym, że własnością osoby przekazującej lub w jej posiadaniu mogą pozostać UR o powierzchni nie większej niż 0,5 ha.

• różnica wieku pomiędzy przekazującym gospodarstwo a młodym rolnikiem.

Punkty są przyznawane za różnicę wieku pomiędzy osobą fizyczną przekazującą gospodarstwo w całości i na wyłączną własność lub do małżeńskiej wspólności majątkowej a wnioskodawcą / młodym rolnikiem, przy czym własnością osoby przekazującej lub w jej posiadaniu mogą pozostać UR o powierzchni nieprzekraczającej 0,5 ha.

W przypadku, gdy przejęcie gospodarstwa rolnego nastąpiło w całości w wyniku dziedziczenia ustawowego czy też testamentowego, przyznane zostaną punkty za przejmowanie przynajmniej jednego gospodarstwa w całości, gdyż w wyniku dziedziczenia dochodzi do sytuacji, w której wnioskodawca nabywa grunty (gospodarstwo), należące uprzednio do spadkodawcy.

Nie będzie jednak możliwym przyznanie punktów wnioskodawcy za różnicę wieku pomiędzy przekazującym gospodarstwo a przyjmującym, gdyż do faktycznego przekazania gospodarstwa pomiędzy rolnikiem przekazującym a otrzymującym nie dojdzie, albowiem gospodarstwo jest przejmowane w drodze różnych form dziedziczenia, a nie bezpośrednio od przekazującego.

Zgodnie z wytycznymi szczegółowymi dla interwencji I.11, „Przez przejmowanie gospodarstwa w całości i na własność rozumie się nabycie wszystkich użytków rolnych (UR) oraz zwierząt gospodarskich wchodzących w skład gospodarstwa przynajmniej jednej przekazującej osoby fizycznej, z tym że własnością osoby przekazującej lub w jej posiadaniu mogą pozostać UR o powierzchni nie większej niż 0,5 ha.”.

W analizowanej sytuacji – zasady ogólne:

• • o przejęciu gospodarstwa w całości i na własność mówi się, gdy przejmujący przejmie od PRZEKAZUJĄCEGO wszystkie grunty, które ten na własność przekazać może (ma prawo własności nieruchomości).
  • PRZEKAZUJĄCY może pozostawić sobie najwyżej 0,5 ha:
• te 0,5 ha mogą być z tej części własnych jak i z części dzierżawionych – albo mix, ale nie > niż 0,5 ha
• jeżeli grunty mogą być poddzierżawione to może być przekazanie bezpośrednie do gospodarstwa PRZEJMUJĄCEGO, ale nie powinno to skutkować nieprzyznaniem punktów.

Będzie przekazanie w całości i będzie wszystko na własność (co można przekazać na własność):

• jeżeli nie mogą być poddzierżawiane czyli przekazane PRZEJMUJĄCEMU bezpośrednio to umowa dzierżawy PRZEKAZUJĄCEGO z OSOBĄ TRZECIĄ powinna ulec rozwiązaniu (chyba że przekazujący zostawia sobie w posiadaniu czyli np. w dzierżawie do 0,5 ha – jw.). Jeżeli powstanie nowa umowa OSOBY TRZECIEJ z PRZEJMUJĄCYM to wówczas będzie to przejęcie od OSOBY TRZECIEJ (w formie dzierżawy, a więc bez pkt). W tej sytuacji gospodarstwo PRZEKAZUJĄCEGO będzie przekazane w całości – punkty TAK.

Zgodnie z wytycznymi szczegółowymi pomoc przyznaje się, jeżeli gospodarstwo określone w biznesplanie w roku wyjściowym:

• • ma powierzchnię użytków rolnych (UR) równą co najmniej powierzchni minimalnej lub wielkość ekonomiczną równą co najmniej 15 000 euro; powierzchnia UR tego gospodarstwa nie może przekraczać 300 ha, a jego wielkość ekonomiczna 150 000 euro;
  • ma powierzchnię UR stanowiących przedmiot wyłącznej własności beneficjenta lub małżeńskiej wspólności majątkowej, użytkowania wieczystego lub wyłącznej lub wspólnej z małżonkiem dzierżawy z Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa (ZWRSP) lub od jednostek samorządu terytorialnego (JST), równą co najmniej 50% powierzchni minimalnej;
  • stanowi lub może stanowić zorganizowaną całość gospodarczą. (…)

Definicja użytku rolnego została wskazana w ww. wytycznych w sekcji I. Słownik pojęć.

Za użytek rolny uważany jest użytek w rozumieniu art. 2 pkt 31 ustawy z dnia 8 lutego 2023 r. o Planie Strategicznym dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023–2027 (PS WPR) tj. są to grunty będące gruntami ornymi, uprawami trwałymi albo trwałymi użytkami zielonymi również wtedy, gdy tworzą one systemy rolno-leśne; systemy rolno-leśne to sposób użytkowania gruntu rolnego, na którym drzewa lub krzewy są zintegrowane z uprawą rolną na tym samym obszarze (gruncie ornym lub TUZ). Instrukcja wniosku o przyznanie pomocy również wskazuje, że przez użytki rolne należy rozumieć grunty orne, uprawy trwałe, trwałe użytki zielone oraz plantacje roślin wieloletnich w gospodarstwie.

Wielkość ekonomiczna gospodarstwa z gruntów zdefiniowanych jako lasy oraz nieużytki, zarówno w okresie wyjściowym, jak i docelowym nie będzie liczona. Grunty te nie będą się również liczyły do wielkości gospodarstwa rolnego.

Na podstawie wytycznej szczegółowej, zgodnie z sekcją IV.2.4. „Inne warunki przedmiotowe”, nie są wspierane m.in. inwestycje polegające na dokonaniu zakupów od małżonka beneficjenta, rodzeństwa beneficjenta, wstępnego lub zstępnego beneficjenta, wstępnego lub zstępnego małżonka beneficjenta ani rodzeństwa małżonka beneficjenta.

W związku z powyższym, w ramach interwencji I.11 Premia dla młodych rolników nie ma możliwości zakupu ziemi od ojca.

W wymaganiach dotyczących biznesplanu oraz racjonalności kosztów opisanych w regulaminie naboru wniosków wskazano m.in., że: szacunkowe wydatki na inwestycje w środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne określone w biznesplanie w kwocie netto: nie są finansowane z innych środków publicznych. Istnieje możliwość kumulacji pomocy w I.11 (ok. 44 tys. euro) z MRcsk (do 20 tys. euro) do maksymalnej kwoty (100 tys. euro) – w przypadku różnych inwestycji. Jeśli inwestycja w środki trwałe (zakup gruntów rolnych) nie jest przewidziana w biznesplanie w I.11 (jako wpisująca się w 70% kwoty premii) to taka inwestycja może być sfinansowana z MRcsk .

Zgodnie z wytyczną szczegółową, pierwszą ratę pomocy wypłaca się, jeżeli najpóźniej w terminie 12 miesięcy od dnia przyznania pomocy, beneficjent przystąpił do korzystania z doradztwa indywidualnego dla osób rozpoczynających po raz pierwszy prowadzenie gospodarstwa jako młody rolnik w ramach I.14.2. Warunek ten należy spełnić niezwłocznie po zawarciu Umowy o przyznaniu pomocy w ramach interwencji I.11 Premie dla młodych rolników, jednakże najpóźniej w terminie 12 miesięcy od dnia przyznania pomocy dokument potwierdzający skorzystanie z usługi doradczej zgodnej z zakresem opisanym w biznesplanie nie jest wymagany na dzień złożenia wniosku o przyznanie pomocy. Ww. dokument jest obowiązkowym załącznikiem do wniosku o wypłatę pierwszej raty pomocy. Zgodnie z informacjami zamieszczonymi na stronie internetowej Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie, usługa doradztwa musi być wykonana przez doradcę rolniczego z ośrodka doradztwa rolniczego, wpisanego na listę doradców rolniczych, która jest prowadzona przez Dyrektora Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie.

Zgodnie z informacjami zawartymi w sekcji V.1.2. wytycznej szczegółowej, warunkiem wypłaty pierwszej raty pomocy jest przystąpienie beneficjenta do korzystania z doradztwa indywidualnego dla osób rozpoczynających po raz pierwszy prowadzenie gospodarstwa jako młody rolnik w ramach I.14.2 [interwencja Kompleksowe doradztwo rolnicze w ramach Planu Strategicznego dla Wspólnej polityki Rolnej na lata 2023–2027 (PS WPR)] od dnia przyznania przedmiotowej pomocy.

Zawierając umowę o przyznaniu pomocy beneficjent zobowiązuje się do przystąpienia do korzystania z doradztwa indywidualnego dla osób rozpoczynających po raz pierwszy prowadzenie gospodarstwa jako młody rolnik w ramach I.14.2 niezwłocznie po zawarciu umowy o przyznaniu pomocy, jednakże najpóźniej w terminie 12 miesięcy od dnia przyznania pomocy (zgodnie z postanowieniem umowy o przyznaniu pomocy dla I. 11, której formularz jest dostępny na stronie internetowej ARiMR). Ubiegając się o wypłatę pierwszej raty pomocy, beneficjent powinien udokumentować realizację tego warunku wypłaty pierwszej raty. Brak realizacji tego warunku, podobnie jak i innych warunków wypłaty pierwszej raty pomocy, skutkuje odmową wypłaty pierwszej raty pomocy i wypowiedzeniem umowy przez ARiMR.

Oznacza to, że każdy wnioskodawca rozpoczynający po raz pierwszy prowadzenie gospodarstwa (także ten, który już prowadzi gospodarstwo) powinien skorzystać z doradztwa dla młodych rolników w ramach interwencji PS WPR „Kompleksowe doradztwo rolnicze”.

Tak. Zgodnie z kryteriami wyboru operacji za przejmowanie przynajmniej jednego gospodarstwa w całości i na własność przyznaje się 4 punkty. Punkty są przyznawane, jeśli użytki rolne (UR) są nabywane na wyłączną własność lub wspólnie z małżonkiem.

Należy podkreślić, że punkty nie są przyznawane, jeżeli w skład przejmowanego (w całości i na własność) gospodarstwa wchodzą jakiekolwiek grunty, które wchodziły w skład gospodarstwa beneficjenta operacji typu Premie dla młodych rolników PROW 2014–2020 w dniu złożenia przez niego wniosku o płatność pierwszej raty pomocy (WOP I).

Dodatkowo 1 punkt przyznaje się, jeśli w dniu złożenia wniosku o przyznanie pomocy (WOPP) dana osoba jest domownikiem w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników lub uczniem w systemie dziennym albo studentem na studiach stacjonarnych, lub zarejestrowanym bezrobotnym.

Młody rolnik nie musi posiadać wymaganych kwalifikacji w dniu złożenia wniosku o przyznanie pomocy. Pomoc może być przyznana osobie nieposiadającej kwalifikacji zawodowych lub umiejętności – w dniu złożenia wniosku o przyznanie pomocy, jeżeli osoba ta zobowiąże się do ich uzupełnienia, z wyłączeniem stażu pracy, w okresie 3 lat od dnia wypłaty pierwszej raty pomocy i rozpocznie uzupełnianie kwalifikacji (wykształcenia) najpóźniej w terminie 12 miesięcy od dnia przyznania pomocy (od dnia podpisania umowy o przyznaniu pomocy w ramach interwencji I.11).

Należy podkreślić, że zgodnie z sekcją IV.1.3 wytycznych szczegółowych, w przypadku, o którym mowa w ust. 5 wnioskodawca nie otrzymuje punktów z tytułu kryterium wyboru operacji dotyczącego kwalifikacji zawodowych lub umiejętności.

Zgodnie z informacjami zawartymi w wytycznej szczegółowej, dokumentem potwierdzającym posiadanie kwalifikacji zasadniczych zawodowych w zawodach, o których mowa w sekcji IV.1.3 w ust. 2 pkt 4 jest:

• świadectwo ukończenia szkoły z uzyskanym tytułem wykwalifikowanego robotnika w zawodzie lub dyplom ukończenia szkoły z tytułem wykwalifikowanego robotnika albo
• dyplom uzyskania tytułu zawodowego, lub
• dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe, lub
• dyplom zawodowy, lub
• świadectwo (świadectwa) potwierdzające kwalifikację lub certyfikat (certyfikaty) kwalifikacji zawodowej lub świadectwo czeladnicze.

W opisanym przypadku jest to świadectwo potwierdzające kwalifikację w zawodzie rolnik w zakresie kwalifikacji zawodowej ROL.04. Prowadzenie produkcji rolniczej, które uzyskuje się po ukończeniu kursu zawodowego i zdaniu egzaminu przed Okręgową Komisją Egzaminacyjną.

Mając na uwadze powyższe, u osób posiadających wykształcenie średnie (skończone liceum ogólnokształcące) oraz kwalifikacje zawodowe ROL.04., warunek związany  z uzyskaniem wymaganych kwalifikacji zawodowych został spełniony i mogą im zostać przyznane  3 punkty.

Nie. Zgodnie z informacjami zawartymi w sekcji IV.1.3. wytycznej szczegółowej, w przypadku osób posiadających wykształcenie minimum zasadnicze zawodowe lub zasadnicze branżowe aby spełnić warunek związany z uzyskaniem kwalifikacji zawodowych wystarczy udokumentować posiadanie jednej kwalifikacji w zawodzie, tj.: rolnik (np. ROL.04. Prowadzenie produkcji rolniczej), ogrodnik (np. OGR.02. Zakładanie i prowadzenie upraw ogrodniczych), pszczelarz (np. ROL.03. Prowadzenie produkcji pszczelarskiej) lub mechanik-operator pojazdów i maszyn rolniczych (np. ROL.02. Eksploatacja pojazdów, maszyn, urządzeń i narzędzi stosowanych w rolnictwie).

Aby uzyskać 4 punkty należy dołączyć do wniosku o przyznanie pomocy poza dokumentami potwierdzającymi uzyskanie kwalifikacji zawodowych również świadectwo ukończenia szkoły średniej.

W wytycznych szczegółowych dla interwencji. I.11, w części IV.1.3, opisano kiedy jest spełniony warunek posiadania odpowiednich kwalifikacji zawodowych lub umiejętności. W ww. wytycznych szczegółowych określono poziomy wykształcenia (wyższe, średnie lub średnie branżowe, zasadnicze zawodowe lub zasadnicze branżowe) oraz dodatkowe warunki (takie jak np. kierunki studiów, ukończenie studiów podyplomowych w zakresie związanym z działalnością rolniczą, kwalifikacje w zawodzie, staż pracy w rolnictwie), które powinny być spełnione, aby uznać, że osoba posiada odpowiednie kwalifikacje zawodowe lub umiejętności. Warunek posiadania odpowiednich kwalifikacji zawodowych lub umiejętności można uznać za spełniony, jeżeli dana osoba posiada np. wykształcenie zasadnicze zawodowe lub zasadnicze branżowe oraz kwalifikacje w zawodzie: rolnik, ogrodnik, pszczelarz lub mechanik-operator pojazdów i maszyn rolniczych.

Dokumentem potwierdzającym posiadanie kwalifikacji w ww. zawodach jest:

• • świadectwo ukończenia szkoły z uzyskanym tytułem wykwalifikowanego robotnika w zawodzie lub dyplom ukończenia szkoły z tytułem wykwalifikowanego robotnika albo
  • dyplom uzyskania tytułu zawodowego lub
  • dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe, lub
  • dyplom zawodowy, lub
  • świadectwo (świadectwa) potwierdzające kwalifikację lub certyfikat (certyfikaty) kwalifikacji zawodowej lub świadectwo czeladnicze, odpowiednio:
    • rolnik – świadectwo potwierdzające kwalifikację w zawodzie w zakresie kwalifikacji R.3 Prowadzenie produkcji rolniczej lub świadectwo potwierdzające kwalifikację w zawodzie w zakresie kwalifikacji RL.03. Prowadzenie produkcji rolniczej lub certyfikat kwalifikacji zawodowej w zakresie kwalifikacji ROL.04. Prowadzenie produkcji rolniczej,
    • ogrodnik – świadectwo potwierdzające kwalifikację w zawodzie w zakresie kwalifikacji R.5. Zakładanie i prowadzenie upraw ogrodniczych lub świadectwo potwierdzające kwalifikację w zawodzie w zakresie kwalifikacji RL.05. Zakładanie i prowadzenie upraw ogrodniczych lub certyfikat kwalifikacji zawodowej w zakresie kwalifikacji OGR.02. Zakładanie i prowadzenie upraw ogrodniczych,
    • pszczelarz – świadectwo potwierdzające kwalifikację w zawodzie w zakresie kwalifikacji R.4. Prowadzenie produkcji pszczelarskiej lub świadectwo potwierdzające kwalifikację w zawodzie w zakresie kwalifikacji RL.04. Prowadzenie produkcji pszczelarskiej lub certyfikat kwalifikacji zawodowej w zakresie kwalifikacji ROL.03. Prowadzenie produkcji pszczelarskiej,
    • mechanik-operator pojazdów i maszyn rolniczych: – łącznie: świadectwo potwierdzające kwalifikację w zawodzie w zakresie kwalifikacji M.1. Użytkowanie pojazdów, maszyn, urządzeń i narzędzi stosowanych w rolnictwie oraz świadectwo potwierdzające kwalifikację w zawodzie w zakresie kwalifikacji M.2. Obsługa techniczna oraz naprawa pojazdów, maszyn i urządzeń stosowanych w rolnictwie, lub – świadectwo potwierdzające kwalifikację w zawodzie w zakresie kwalifikacji MG.03. Eksploatacja pojazdów, maszyn, urządzeń i narzędzi stosowanych w rolnictwie, lub – świadectwo czeladnicze w zawodzie mechanik-operator pojazdów i maszyn rolniczych, lub – certyfikat kwalifikacji zawodowej w zakresie kwalifikacji ROL.02. Eksploatacja pojazdów, maszyn, urządzeń i narzędzi stosowanych w rolnictwie.

Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7 czerwca 2023 r. w sprawie świadectw, dyplomów państwowych i innych druków (Dz. U. poz. 1120 oraz 2653), dyplom zawodowy może otrzymać osoba, która posiada:

• • certyfikaty kwalifikacji zawodowych ze wszystkich kwalifikacji wyodrębnionych w danym zawodzie zgodnie z klasyfikacją zawodów szkolnictwa branżowego oraz
  • świadectwo ukończenia szkoły ponadgimnazjalnej albo szkoły ponadpodstawowej albo zaświadczenie o zdaniu egzaminów eksternistycznych z zakresu wymagań określonych w podstawie programowej kształcenia ogólnego dla zasadniczej szkoły zawodowej, branżowej szkoły I stopnia lub branżowej szkoły II stopnia, odpowiednio do poziomu kształcenia w danym zawodzie wskazanym zgodnie z klasyfikacją zawodów szkolnictwa branżowego.

Biorąc powyższe pod uwagę dyplom zawodowy, określający, że dana osoba posiada kwalifikacje w określonym zawodzie, może uzyskać osoba, która posiada wykształcenie zasadnicze zawodowe lub zasadnicze branżowe albo na wyższym poziomie (średnie, średnie branżowe).

Zapis wytycznych szczegółowych dot. Interwencji I.11, daje również możliwość przedłożenia przez wnioskodawcę do ARiMR świadectwa ukończenia szkoły ponadgimnazjalnej albo szkoły ponadpodstawowej wraz z odpowiednim dla danej kwalifikacji certyfikatem kwalifikacji zawodowych/świadectwem (świadectwami) potwierdzającym kwalifikacje i to także uznajemy spełnienie warunku posiadania odpowiednich kwalifikacji zawodowych lub umiejętności. Oznacza to, że posiadanie wyższego poziomu wykształcenia nie stoi na przeszkodzie, aby uznać, że warunek posiadania odpowiednich kwalifikacji zawodowych lub umiejętności jest spełniony.

Przykład: osoba posiadająca wykształcenie wyższe „nierolnicze”, po ukończeniu kwalifikacyjnego kursu zawodowego i zdaniu egzaminu zawodowego np. w zawodzie rolnik (po przedstawieniu w OKE świadectwa ukończenia szkoły średniej oraz certyfikatu kwalifikacji zawodowej uzyskuje dyplom zawodowy potwierdzający kwalifikację w zawodzie np. rolnika i że jest to kwalifikacja pełna na poziomie III Polskiej Ramy Kwalifikacji czyli branżowej szkoły I stopnia) posiada odpowiednie kwalifikacje zawodowe lub umiejętności. Osoba posiadająca wykształcenie wyższe „nierolnicze” może potwierdzić kwalifikacje zawodowe lub umiejętności, przedkładając ARiMR świadectwa ukończenia szkoły ponadgimnazjalnej albo szkoły ponadpodstawowej wraz z odpowiednim dla danej kwalifikacji certyfikatem kwalifikacji zawodowych/świadectwem (świadectwami) potwierdzającym kwalifikacje.

Mając na uwadze powyższe należy podkreślić, że poziomu wykształcenia nie można zmienić kwalifikacyjnym kursem zawodowym. Wykształcenie nabywa się kończąc odpowiednią szkołę ponadpodstawową lub szkołę ponadgimnazjalną dającą wykształcenie zasadnicze zawodowe lub zasadnicze branżowe lub średnie lub średnie branżowe albo zdając egzaminy eksternistyczne z zakresu wymagań określonych w podstawie programowej kształcenia ogólnego dla zasadniczej szkoły zawodowej, branżowej szkoły I stopnia lub branżowej szkoły II stopnia, albo otrzymując dyplom ukończenia studiów na określonym kierunku i profilu potwierdzający wykształcenie wyższe. Czyli posiadając wykształcenie podstawowe nie można uzyskać np. wykształcenia zasadniczego branżowego kończąc tylko kwalifikacyjny kurs zawodowy (mając certyfikat kwalifikacji zawodowej po zdaniu egzaminu zawodowego). Podobnie jest w przypadku gdy osoba posiada wykształcenie zasadnicze branżowe – ukończenie dwóch kwalifikacji (np. wyodrębnionych w zawodzie technik rolnik) na kwalifikacyjnym kursie zawodowym (posiadanie certyfikatów kwalifikacji zawodowej) nie zmienia poziomu jej wykształcenia na średnie.

Osoba posiadająca wykształcenie wyższe „nierolnicze” (bez stażu pracy w rolnictwie) może uzupełnić kwalifikacje zawodowe lub umiejętności, których posiadanie jest warunkiem przyznania pomocy w I.11. i może to zrobić na kilka sposobów:

• kończąc studia podyplomowe w zakresie związanym z działalnością rolniczą (opisane w IV.1.3. ust. 2 pkt 2 lit. c Wytycznych szczegółowych dla I.11),
• uzyskując kwalifikacje w zawodzie technik rolnik, technik ogrodnik, technik architektury krajobrazu, technik hodowca koni, technik pszczelarz, technik weterynarii – w przypadku, gdy w gospodarstwie są prowadzone chów lub hodowla zwierząt, technik agrobiznesu, technik mechanizacji rolnictwa, technik mechanizacji rolnictwa i agrotroniki, technik turystyki wiejskiej lub technik turystyki na obszarach wiejskich (opisane w IV.1.3. ust. 2 pkt 3 lit. a Wytycznych szczegółowych dla I.11),
• uzyskując kwalifikacje w zawodzie rolnik, ogrodnik, pszczelarz lub mechanik-operator pojazdów i maszyn rolniczych (opisane w IV.1.3. ust. 2 pkt 4 Wytycznych szczegółowych dla I.11).

Natomiast osoba posiadająca wykształcenie średnie lub średnie branżowe (bez stażu pracy w rolnictwie) może uzupełnić kwalifikacje zawodowe lub umiejętności:

• uzyskując kwalifikacje w zawodzie technik rolnik, technik ogrodnik, technik architektury krajobrazu, technik hodowca koni, technik pszczelarz, technik weterynarii – w przypadku, gdy w gospodarstwie są prowadzone chów lub hodowla zwierząt, technik agrobiznesu, technik mechanizacji rolnictwa, technik mechanizacji rolnictwa i agrotroniki, technik turystyki wiejskiej lub technik turystyki na obszarach wiejskich (opisane w IV.1.3. ust. 2 pkt 3 lit. a Wytycznych szczegółowych dla I.11),
• uzyskując kwalifikacje w zawodzie rolnik, ogrodnik, pszczelarz lub mechanik-operator pojazdów i maszyn rolniczych (opisane w IV.1.3. ust. 2 pkt 4 Wytycznych szczegółowych dla I.11).

Zapisy dotyczące posiadania odpowiednich kwalifikacji zawodowych lub umiejętności zamieszczone w Wytycznych szczegółowych w zakresie przyznawania, wypłaty i zwrotu pomocy finansowej w ramach Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027 dla interwencji I.11 Premia dla młodych rolników są analogiczne z określonymi w rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania, wypłaty oraz zwrotu pomocy finansowej na operacie typu „Premie dla młodego Rolnika” w ramach poddziałania „Pomoc w rozpoczęciu działalności gospodarczej na rzecz młodych rolników” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020. Różnice w sposobie sformułowania treści nie wpływają na znaczenie tych zapisów.

Nie. Zapis wytycznych szczegółowych w sposób literalny wskazuje, że punkt przyznaje się, jeśli w dniu złożenia wniosku o przyznanie pomocy (WOPP) dana osoba jest uczniem w systemie dziennym albo studentem na studiach stacjonarnych. Status studenta zgodnie z przepisami wygasa wraz z ukończeniem studiów, czyli w dniu złożenia egzaminu dyplomowego. Natomiast w przypadku kierunków: lekarskiego, stomatologicznego i weterynarii – będzie to data złożenia ostatniego wymaganego planem studiów egzaminu.

Zgodnie z informacjami zawartymi w sekcji IV.3.8 ust. 1-2 wytycznych szczegółowych, za dotychczasową aktywność zawodową wnioskodawcy przyznaje się 1 punkt. Należy zaznaczyć, że punkt za to kryterium przyznaje się, jeśli w dniu złożenia wniosku o przyznanie pomocy (WOPP) wnioskodawca jest domownikiem w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników lub uczniem w systemie dziennym albo studentem na studiach stacjonarnych, lub zarejestrowanym bezrobotnym.

Zgodnie z Wytyczną szczegółową w zakresie przyznawania, wypłaty i zwrotu pomocy w ramach Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki rolnej na lata 2023–2027 dla interwencji I.11. Premie dla młodych rolników, w ramach inwestycji w środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne uwzględnia się przede wszystkim następujące kategorie inwestycji:

• inwestycje budowlane związane z budynkami lub budowlami wykorzystywanymi do wytwarzania nieprzetworzonych produktów rolnych lub przygotowania ich do sprzedaży;
  • zakup nieruchomości rolnych;
  • zakup stada podstawowego zwierząt gospodarskich;
  • inwestycje w nasadzenia trwałe w sadach i na plantacjach wieloletnich;
  • zakup nowych maszyn, urządzeń, wyposażenia, sprzętu, w tym sprzętu komputerowego, służących wsparciu wytwarzania nieprzetworzonych produktów rolnych lub przygotowania ich do sprzedaży;
  • zakup wartości niematerialnych i prawnych służących wsparciu wytwarzania nieprzetworzonych produktów rolnych lub przygotowania ich do sprzedaży, o przewidywanym okresie ekonomicznej użyteczności dłuższym niż 1 rok (między innymi programy komputerowe).

Środki trwałe, o których mowa powyżej:

• są przeznaczone na potrzeby prowadzenia działalności rolniczej w gospodarstwie beneficjenta,
• mają przewidywany okres ekonomicznej użyteczności dłuższy niż 1 rok,
• są kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do użytkowania – dotyczy inwestycji, o których mowa w ww. pkt 5.

Jednocześnie informuję, że nie są wspierane inwestycje realizowane na gruntach innych niż stanowiące wyłączną własność wnioskodawcy lub beneficjenta, lub przedmiot jego małżeńskiej wspólności majątkowej – w przypadku inwestycji budowlanej, zakupu nieruchomości rolnych, inwestycji w nasadzenia trwałe w sadach i na plantacjach wieloletnich.

Oznacza to, iż w ramach interwencji I.11 Premie dla młodych rolników oraz interwencji zgodnie z zapisami wytycznych szczegółowych, wspierane są inwestycje związane z budową oraz wyposażeniem budynków i budowli, pod warunkiem spełnienia pozostałych wymaganych warunków, o których mowa w ww. wytycznych.

Nabory wniosków (w tym w roku 2024) planowane są w pierwszym półroczu danego roku.

Przez przejmowanie gospodarstwa w całości i na własność rozumie się nabycie wszystkich użytków rolnych (UR) oraz zwierząt gospodarskich wchodzących w skład gospodarstwa przynajmniej jednej przekazującej osoby fizycznej, z tym że własnością osoby przekazującej lub w jej posiadaniu mogą pozostać UR o powierzchni nie większej niż 0,5 ha.

Zatem, jeżeli mają zostać naliczone punkty za przejmowanie gospodarstwa w całości, przekazujący wraz z gruntami rolnymi tworzącymi to gospodarstwo powinien przekazać młodemu rolnikowi również zwierzęta gospodarskie.

Tak, mogą być realizowane od dnia złożenia WOPP.

Tak, mogą być realizowane przed podpisaniem umowy.

Tak, mogą być realizowane przed wypłatą I raty pomocy.

Wytyczne szczegółowe nie zawierają wymagań w zakresie badania czy rolnik może zrealizować inwestycję ze środków własnych.

Bez znaczenia pozostaje fakt posiadania przez rolnika środków własnych. Poza tym rolnik podejmując się realizacji inwestycji przed podpisaniem umowy czy też wypłatą I raty pomocy ponosi ryzyko, że zaangażowane środki (własne, pożyczka, kredyt), które mógł również przeznaczyć na rozwój gospodarstwa, mogą nie zostać zrefundowane w ramach premii. Należy jednak zakładać, że angażując środki własne i ponosząc ryzyko działa w pełni racjonalnie, z uwagi na fakt, że szybsza realizacja inwestycji pomoże mu w szybszym osiągnięciu zakładanych celów, zazwyczaj mniejszym kosztem (m.in. ze względu na wysoką inflację). Pomoc ma charakter premii, a wydatkowane nie muszą być te same środki. Weryfikacja realizacji biznesplanu odbywa się w ujęciu rzeczowym, a nie finansowym.

Jeżeli inwestycja spełnia stawiane wymagania m.in. przyczyni się do realizacji celów operacji, jest racjonalna itp. i nie jest to zakup od podmiotów wykluczonych (np. małżonka, zstępnych, wstępnych), to jest to możliwe.

W biznesplanie mogą być przewidziane inwestycje w środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne związane z rozpoczynaniem i rozwojem działalności rolniczej w gospodarstwie w zakresie wytwarzania nieprzetworzonych produktów rolnych lub przygotowania ich do sprzedaży, o szacunkowej wartości w kwocie netto wynoszącej co najmniej 70% kwoty pomocy. Taką inwestycją może być np. zakup nieruchomości rolnych, tj. nieruchomości, które są lub mogą być wykorzystywane do prowadzenia działalności wytwórczej w rolnictwie w zakresie produkcji roślinnej i zwierzęcej. Zakup nieruchomości, na której znajdują się budynki niezwiązane z prowadzeniem działalności rolniczej w gospodarstwie w zakresie wytwarzania nieprzetworzonych produktów rolnych lub przygotowania ich do sprzedaży nie powinno być ujęte w biznesplanie.

Zgodnie z warunkami podmiotowymi (sekcja IV.2. wytycznych szczegółowych), pomoc przyznaje się na rozpoczynanie i rozwój działalności rolniczej w gospodarstwie przez młodych rolników w zakresie wytwarzania nieprzetworzonych produktów rolnych lub przygotowania do sprzedaży nieprzetworzonych produktów rolnych wytwarzanych w gospodarstwie (...). Wspierane są wyłącznie związane z tym zakresem inwestycje. Uzasadnienie/wykazanie związku danej inwestycji określonej w biznesplanie z wytwarzaniem produktów lub ich przygotowaniem do sprzedaż leży po stronie wnioskodawcy pomocy.

Zgodnie z wytycznymi podstawowymi w I.11 przedmiotowy zakres może być uznany za inwestycje w środki trwałe pod warunkiem, że będzie to inwestycja związana z modernizacją nie inwestycja odtworzeniowa.

W ramach inwestycji KPO A.1.4.1 można wymienić pokrycie dachowe jeśli zawiera azbest lub inne szkodliwe materiały.

Biznesplan powinien przewidywać inwestycje w środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne związane z rozpoczynaniem i rozwojem działalności rolniczej w gospodarstwie w zakresie wytwarzania nieprzetworzonych produktów rolnych lub przygotowania ich do sprzedaży, o szacunkowej wartości w kwocie netto wynoszącej co najmniej 70% kwoty pomocy. Biznesplan powinien przewidywać działania powiązane z planowaną działalnością rolniczą oraz być racjonalny.

Założenia biznesplanu muszą być spójne.

Wydatki podlegają objęciu pomocą finansową, o ile:

• • zostały objęte wnioskiem o przyznanie pomocy;
  • są niezbędne do realizacji operacji;
  • spełniają wymogi racjonalnego i oszczędnego gospodarowania środkami publicznymi, z zachowaniem zasady uzyskiwania najlepszych efektów z danych nakładów;
  • zostały uwzględnione w biznesplanie;
  • są zgodne z obowiązującymi przepisami prawa.

W związku z powyższym inwestycja w środki trwałe polegająca na budowie budynku gospodarczego z poddaszem użytkowym nie będzie mogła zostać sfinansowana w ramach przyznanej dotacji.

Zgodnie z wytycznymi podstawowymi (VIII.1. Ogólne zasady kwalifikowalności) pkt 2 w zakresie inwestycji realizowanych w ramach art. 73 i art. 77 rozporządzenia 2021/2115 finansowanych w formie dotacji do kosztów kwalifikowalnych zalicza się w szczególności koszty: 1) transportu do miejsca realizacji operacji materiałów służących realizacji operacji oraz maszyn i urządzeń objętych operacją, a także koszty montażu; 2) rozbiórki i utylizacji materiałów szkodliwych pochodzących z rozbiórki pod warunkiem, że rozbiórka jest niezbędna w celu realizacji operacji. W związku z powyższym, jeżeli kosztorys obejmuje te koszty to jest to koszt kwalifikowany. Należy podkreślić, że jeśli kosztorys nie obejmuje takich kosztów to mogą być uwzględnione w kosztach nie inwestycyjnych (maksymalnie 30%).

Tak, jeżeli kosztorys obejmuje takie koszty.

Zgodnie z wytycznymi szczegółowymi biznesplan przewiduje inwestycje w środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne związane z rozpoczynaniem i rozwojem działalności rolniczej w gospodarstwie w zakresie wytwarzania nieprzetworzonych produktów rolnych lub przygotowania ich do sprzedaży, o szacunkowej wartości w kwocie netto wynoszącej co najmniej 70% kwoty pomocy. Należy podkreślić, że jeśli kosztorys nie obejmuje takich kosztów to mogą być uwzględnione w kosztach nie inwestycyjnych (maksymalnie 30%).

Zgodnie z wytycznymi szczegółowymi I.11, inwestycja budowlana to inwestycja polegającą na budowie, przebudowie, remoncie budynków lub budowli w rozumieniu przepisów prawa budowlanego. Tunele foliowe mogą być różne. I nie każdy będzie zaliczał się do budynków lub budowli w rozumieniu przepisów prawa budowlanego. Zazwyczaj tunel foliowy jest urządzeniem rolniczym i ogrodniczym, służącym przyspieszonej wegetacji roślin. Nie ma ogrzewania ani sztucznego światła, a rośliny są sadzone bezpośrednio do gruntu.

Zgodnie z wytycznymi szczegółowymi I.11, nie są wspierane inwestycje realizowane na gruntach innych niż stanowiące wyłączną własność wnioskodawcy lub beneficjenta, lub przedmiot jego małżeńskiej wspólności majątkowej – w przypadku inwestycji, o których mowa w sekcji IV.2.2. (dotyczy inwestycji budowlanych związanych z budynkami lub budowlami wykorzystywanymi do wytwarzania nieprzetworzonych produktów rolnych lub przygotowania ich do sprzedaży). A zatem w odniesieniu do tuneli foliowych niezaliczających się do budowli w rozumieniu przepisów prawa budowlanego nie musi być spełniony warunek dotyczący powiązania tej inwestycji z gruntem stanowiącym wyłączną własność wnioskodawcy lub beneficjenta, lub przedmiot jego małżeńskiej wspólności majątkowej.

Odnosząc się do kwestii zakupu maszyn i urządzeń, o których mowa w składnikach rzeczowych gospodarstwa wyjaśniam, że w części biznesplanu: Maszyny, urządzenia, wyposażenie, sprzęt możliwe jest wybranie danej pozycji z listy rozwijanej. Jedocześnie informuję, że w przypadku inwestycji związanych z zakupem maszyn / urządzeń, jeżeli nazwa planowanej do zakupu maszyny / urządzenia nie została wymieniona w kolumnie „Nazwa” w dokumencie „Słownik inwestycji” (dokument zamieszczony na stronie ARiMR

w części poświęconej instrukcjom, oświadczeniom i pozostałym dokumentom dotyczącym interwencji I.11, w lokalizacji: https://www.gov.pl/web/arimr/instrukcje-oswiadczenia-i-inne-dokumenty-dot-wopp2), należy sprawdzić dodatkowy opis w kolumnie „Opis dodatkowy” oraz w kolumnie „Obejmuje” – czy posiadane w gospodarstwie maszyny / urządzenia mieszczą się pod wskazaną nazwą w katalogu. Dokument ”Słownik inwestycji” jest materiałem pomocniczym w celu poprawnego wyboru nazwy określonej maszyny / urządzenia w biznesplanie. Jednocześnie informuję, że w przypadku wątpliwości co do zakwalifikowania maszyny /urządzenia do odpowiedniej kategorii, właściwym rozwiązaniem będzie wybranie najbardziej zbliżonej kategorii oraz wskazanie pełnego opisu maszyny / urządzenia w polu Uzasadnienie zaplanowanych kosztów inwestycji.

Przepisy wytycznej szczegółowej oraz regulamin naboru wniosków nie nakładają na wnioskodawcę ubiegającego się o pomoc obowiązku podlegania ubezpieczeniu w KRUS.

Tak, o ile spełnione zostaną warunki wytycznych szczegółowych dla interwencji I.11 oraz regulaminu naboru wniosków, zgodnie z którymi pomoc przyznaje się osobie fizycznej, która:

• w dniu złożenia wniosku o przyznanie pomocy (WOPP) ma ukończone 18 lat i ma nie więcej niż 40 lat (nieukończone 41 lat);
• rozpoczęła prowadzenie działalności rolniczej nie wcześniej niż w okresie 24 miesięcy przed dniem złożenia WOPP albo nie rozpoczęła jeszcze prowadzenia działalności rolniczej;
• posiada numer EP;
• posiada odpowiednie kwalifikacje zawodowe lub umiejętności przydatne do prowadzenia działalności rolniczej w gospodarstwie jako kierujący albo zobowiąże się do ich uzupełnienia, z wyłączeniem stażu pracy, w okresie 3 lat od dnia wypłaty pierwszej raty pomocy i rozpocznie uzupełnianie kwalifikacji (wykształcenia) najpóźniej w terminie 12 miesięcy od dnia przyznania pomocy;
• złożyła biznesplan, spełniający warunki określone w sekcji IV.2.2 wytycznych szczegółowych oraz zobowiązała się do zrealizowania tego biznesplanu w terminie nie dłuższym niż 3 pełne lata kalendarzowe następujące po roku wyjściowym, niezależenie od daty zawarcia umowy.

Co do zasady prowadzenie działalności rolniczej w gospodarstwie rozpoczyna się z dniem stania się właścicielem lub posiadaczem gospodarstwa o powierzchni co najmniej 1 ha użytków rolnych (UR).

Przepisy wytycznych, jak również regulamin naboru wniosków nie nakładają na wnioskodawcę pomocy obowiązku podlegania ubezpieczeniu w KRUS.

 Dodatkowo zgodnie z sekcją V.2.3 ust 1 wytycznych szczegółowych, drugą ratę pomocy wypłaca się, jeżeli w okresie realizacji biznesplanu (najpóźniej w roku docelowym) beneficjent osiągnął co najmniej 60–procentowy udział przychodów uzyskiwanych w związku z prowadzoną w gospodarstwie działalnością rolniczą we wszystkich swoich przychodach.

Warunki podmiotowe dostępu do pomocy (sekcja IV.1.2 wytycznych szczegółowych) stanowią, że:

• Pomoc przyznaje się osobie, która rozpoczęła prowadzenie działalności rolniczej nie wcześniej niż w okresie 24 miesięcy przed dniem złożenia wniosku o przyznanie pomocy (WOPP) albo nie rozpoczęła jeszcze prowadzenia działalności rolniczej.
• Co do zasady prowadzenie działalności rolniczej w gospodarstwie rozpoczyna się z dniem stania się właścicielem lub posiadaczem gospodarstwa o powierzchni co najmniej 1 ha użytków rolnych (UR). (…)
• Czynności lub zdarzenia świadczące o faktycznym rozpoczęciu prowadzenia działalności rolniczej to w szczególności: (…)

• wejście w posiadanie zwierzęcia gospodarskiego lub innego zwierzęcia w celu prowadzenia działalności rolniczej w zakresie produkcji zwierzęcej, (…) Zgodnie z wytyczną szczegółową dla interwencji I.11 (sekcja IV.1.4. ust. 5. Inne warunki podmiotowe) (…)

• Pomocy nie przyznaje się również, jeżeli małżonek wnioskodawcy, w trakcie trwania małżeństwa lub przed jego zawarciem, rozpoczął prowadzenie działalności rolniczej wcześniej niż w okresie 24 miesięcy przed dniem złożenia przez wnioskodawcę WOPP.

W związku z powyższym odpowiadając na zadane pytanie uprzejmie informuję, że w świetle ww. zapisów wytycznej szczegółowej oraz regulaminu naboru wniosków, żadne z małżonków nie będzie mogło skorzystać z wsparcia dla interwencji I.11 Premie dla młodych rolników.

Pomocy nie przyznaje się, jeżeli małżonkowi wnioskodawcy, w trakcie trwania małżeństwa lub przed jego zawarciem, niezależnie od rodzaju małżeńskiego ustroju majątkowego oraz od tego, czy prowadzą wspólne czy odrębne gospodarstwa:

• • przyznano pomoc – chyba że pomoc nie została / nie zostanie wypłacona;
  • wypłacono co najmniej pierwszą ratę pomocy – chyba, że wypłacona pomoc została zwrócona w całości;
  • wypłacono:
    • co najmniej pierwszą ratę pomocy dla młodych rolników w ramach PROW 2014-2020 (chyba że wypłacona pomoc została zwrócona w całości) lub pomoc dla młodych rolników w ramach PROW 2007-2013,
    • pomoc dla młodych rolników w ramach SPO 2004-2006;
  • przyznano pomoc w ramach I.10.5 – chyba że pomoc nie została/nie zostanie wypłacona;
  • wypłacono co najmniej pierwszą ratę pomocy w ramach I.10.5 – chyba że wypłacona pomoc została zwrócona w całości.

Pomocy nie przyznaje się, jeżeli małżonek wnioskodawcy, w trakcie trwania małżeństwa lub przed jego zawarciem, rozpoczął prowadzenie działalności rolniczej wcześniej niż w okresie 24 miesięcy przed dniem złożenia przez wnioskodawcę wniosku o przyznanie pomocy (WOPP).

Podczas oceny, czy wniosek spełnia kryteria opisane powyżej, brany jest pod uwagę stan faktyczny istniejący w dniu przyznania pomocy dla młodych rolników (tj. dzień podpisania umowy o przyznaniu pomocy w ramach interwencji I.11 Premie dla młodych rolników pomiędzy beneficjentem a Agencją). Jeśli stan cywilny beneficjenta ulegnie zmianie
w późniejszym okresie, to fakt ten pozostaje bez wpływu na przyznanie pomocy oraz wypłatę pomocy, o ile beneficjent realizuje zobowiązania wieloletnie, w tym obowiązek samodzielnego, zgodnego z założeniami biznesplanu, prowadzenia gospodarstwa przez okres 5-ciu lat od dnia wypłaty pierwszej raty pomocy.

Obsługa wniosku o przyznanie pomocy (WOPP) kończy się poinformowaniem wnioskodawcy o wyniku oceny jego wniosku i następnie przesłaniem wnioskodawcy umowy o przyznaniu pomocy wraz z oświadczeniem ARiMR o woli jej zawarcia oraz wezwaniem wnioskodawcy do jej zawarcia – w przypadku pozytywnego rozpatrzenia WOPP i niestwierdzenia zaistnienia żadnej z przesłanek odmowy zawarcia umowy. Umowa o przyznaniu pomocy określa prawa i obowiązki Stron związane z realizacją operacji w ramach interwencji I.11 w zakresie wsparcia rozpoczynania i rozwoju działalności rolniczej w gospodarstwie przez młodego rolnika w zakresie wytwarzania nieprzetworzonych produktów rolnych lub przygotowania do sprzedaży nieprzetworzonych produktów rolnych wytwarzanych w gospodarstwie.

Umowa o przyznaniu pomocy może zostać zmieniona na wniosek każdej ze stron w przypadkach w niej określonych. Formularz umowy o przyznanie pomocy stanowi załącznik nr 2 do regulaminu naboru wniosków.

Zgodnie z § 11 ust. 4 umowy o przyznaniu pomocy: Zawarcia aneksu do Umowy wymagają szczególności zmiany w biznesplanie w zakresie:

• • danych działek planowanych do przejęcia, jak również danych osobowych osób fizycznych przekazujących grunty rolne o ile zostały przyznane lub będą przyznane punkty za kryterium wyboru dotyczące różnicy wieku pomiędzy przekazującym i wnioskodawcą lub za przejęcia gospodarstwa w całości;
  • powierzchni i rodzaju upraw w roku wyjściowym i docelowym o ile ma to wpływ na wielkość ekonomiczną gospodarstwa lub zostały przyznane punkty za powierzchnię użytków rolnych w roku wyjściowym;
  • składników gospodarstwa wskazanych w biznesplanie dla roku wyjściowego;
  • skali i rodzaju produkcji rolniczej, jeśli ma wpływ na wielkość ekonomiczną wyjściową lub nieosiągnięcie wzrostu wielkości ekonomicznej gospodarstwa w roku docelowym, zwłaszcza w przypadku gdy przyznano punkty za zaplanowanie osiągnięcia co najmniej 50% wielkości ekonomicznej gospodarstwa w roku docelowym z produkcji zwierzęcej;
  • inwestycji w środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne, jeśli dochodzi do zmiany uzasadnienia zaplanowanych kosztów inwestycji, charakterystyki i paramentów technicznych oraz obniżenia szacunkowej wartości w kwocie netto wszystkich inwestycji w środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne poniżej 70% kwoty pomocy, (…).

ARiMR bierze pod uwagę składniki gospodarstwa posiadane przez wnioskodawcę lub planowane do przejęcia oceniając m.in. spójność i racjonalność biznesplanu oraz weryfikując warunek dotyczący funkcjonowania gospodarstwa jako zorganizowanej całości. Zasadniczo, posiadaczem rzeczy jest zarówno ten, kto nią faktycznie włada jako właściciel (posiadacz samoistny), jak i ten, kto nią faktycznie włada jako użytkownik, zastawnik, najemca, dzierżawca lub mający inne prawo, z którym łączy się określone władztwo nad cudzą rzeczą (posiadacz zależny).

Natomiast planując inwestycje i konstruując biznesplan należy mieć na uwadze warunki wsparcia, przykładowo, nie są wspierane inwestycje budowlane związane z budynkami lub budowlami wykorzystywanymi do wytwarzania nieprzetworzonych produktów rolnych lub przygotowania ich do sprzedaży uwzględnione w biznesplanie jako zakres operacji, które są realizowane na gruntach innych niż stanowiące wyłączną własność wnioskodawcy lub beneficjenta, lub przedmiot jego małżeńskiej wspólności majątkowej.

Tak, w roku użytkowania są to użytki rolne (UR) gospodarstwa. Uprawy prowadzone poza systemem dopłat bezpośrednich mają wpływ na powierzchnię i SO gospodarstwa. Należy podkreślić, że zgodnie z wytycznymi szczegółowymi przy ustalaniu powierzchni oraz wielkości ekonomicznej gospodarstwa w roku wyjściowym bierze się pod uwagę UR, które są lub najpóźniej w okresie 12 miesięcy od dnia przyznania pomocy będą przedmiotem wyłącznej lub wspólnej z małżonkiem dzierżawy krótkoterminowej – dotyczy dzierżawy działek od podmiotów innych niż z Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa (ZWRSP) lub jednostek samorządu terytorialnego (JST), niespełniające warunków określonych dla dzierżawy długoterminowej, o ile do tych gruntów wnioskodawcy lub osobie przekazującej grunty przyznano jednolitą płatność obszarową na podstawie przepisów o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego lub podstawowe wsparcie dochodów w ramach PS WPR co najmniej w roku, w którym złożono wniosek o przyznanie pomocy (WOPP) lub w roku poprzednim, na przykład działek użytkowanych na podstawie umowy ustnej, o ile wnioskodawca lub przekazujący pobiera na te działki jednolitą płatność obszarową lub podstawowe wsparcie dochodów.

W warunkach podmiotowych i przedmiotowych dostępu do pomocy nie wskazano wymogu obligatoryjnego zgłaszania gruntów rolnych do płatności obszarowych, jednakże wytyczne szczegółowe, stanowią, że: (…)

1. Przy ustalaniu powierzchni oraz wielkości ekonomicznej gospodarstwa w roku wyjściowym bierze się pod uwagę użytki rolne (UR), które są lub najpóźniej w okresie 12 miesięcy od dnia przyznania pomocy będą przedmiotem:
   • wyłącznej własności lub małżeńskiej wspólności majątkowej;
   • użytkowania wieczystego;
   • wyłącznej lub wspólnej z małżonkiem dzierżawy z Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa (ZWRSP) lub od jednostek samorządu terytorialnego (JST);
   • wyłącznej lub wspólnej z małżonkiem dzierżawy długoterminowej – dotyczy działek dzierżawionych od podmiotów innych niż ZWRSP lub JST, jeżeli umowa dzierżawy została zawarta w formie aktu notarialnego albo z datą pewną oraz na okres co najmniej 8 lat, jednak nie krótszy niż do dnia upływu 5 lat od przewidywanego dnia wypłaty pierwszej raty pomocy;

• wyłącznej lub wspólnej z małżonkiem dzierżawy krótkoterminowej – dotyczy dzierżawy działek od podmiotów innych niż ZWRSP lub JST, niespełniającej warunków określonych dla dzierżawy długoterminowej, o ile do tych gruntów wnioskodawcy lub osobie przekazującej grunty przyznano jednolitą płatność obszarową na podstawie przepisów o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego lub podstawowe wsparcie dochodów w ramach Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023–2027 (PS) WPR co najmniej w roku, w którym złożono wniosek o przyznanie pomocy (WOPP) lub w roku poprzednim, na przykład działek użytkowanych na podstawie umowy ustnej, o ile wnioskodawca lub przekazujący pobiera na te działki jednolitą płatność obszarową lub podstawowe wsparcie dochodów;
  • wspólnot gruntowych – dotyczy gruntów, o których mowa w ustawie o zagospodarowaniu wspólnot gruntowych, w części faktycznie użytkowanej przez wnioskodawcę lub osobę przekazującą grunty do gospodarstwa wnioskodawcy;
  • współwłasności, współdzierżawy z ZWRSP lub od JST, współdzierżawy długoterminowej spełniającej pozostałe warunki określone w pkt 4 lub współdzierżawy krótkoterminowej spełniającej pozostałe warunki określone w pkt 5.

Zgłoszenie gospodarstwa do płatności obszarowych nie jest kryterium dostępu do pomocy w ramach I.11 (przy wniosku o przyznanie pomocy).

Należy podkreślić, że warunkiem wypłaty drugiej raty pomocy jest m.in. prowadzenie działalności rolniczej w gospodarstwie jako kierujący, co najmniej od dnia wypłaty pierwszej raty pomocy (zobowiązanie do końca okresu związania celem).

Przez kierowanie (kierującym) gospodarstwem rolnym należy rozumieć prowadzenie działalności rolniczej w gospodarstwie rolnym osobiście (podejmowanie decyzji), na własny rachunek i we własnym imieniu, ponoszenie kosztów i czerpanie korzyści w związku z prowadzeniem tej działalności.

Warunki podmiotowe dostępu do pomocy (wytyczne szczegółowe – sekcja IV.1.2. Rozpoczęcie prowadzenia działalności rolniczej) stanowią, że:

• Pomoc przyznaje się osobie, która rozpoczęła prowadzenie działalności rolniczej nie wcześniej niż w okresie 24 miesięcy przed dniem złożenia wniosku o przyznanie pomocy (WOPP) albo nie rozpoczęła jeszcze prowadzenia działalności rolniczej. (…)
• Czynności lub zdarzenia świadczące o faktycznym rozpoczęciu prowadzenia działalności rolniczej to w szczególności:
  • wystąpienie o przyznanie płatności na podstawie przepisów o płatnościach bezpośrednich do gruntów rolnych lub przepisów o płatnościach bezpośrednich do gruntów rolnych i oddzielnej płatności z tytułu cukru, lub płatnościach do gruntów rolnych i płatności cukrowej, lub przepisów o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego; (...)

• rozpoczęcie wykonywania działalności gospodarczej (jako przedsiębiorca będący osobą fizyczną), której przedmiotem według Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD) jest działalność w ramach PKD 0.1 Uprawy rolne, chów i hodowla zwierząt, łowiectwo, włączając działalność usługową – chyba, że przedmiotem działalności jest wyłącznie działalność w ramach PKD 01.7 Łowiectwo i pozyskiwanie zwierząt łownych, włączając działalność usługową. (...)

W związku z powyższymi zapisami wytycznych szczegółowych oraz regulaminem naboru wniosków, rozpoczęcie prowadzenia działalności gospodarczej określonej kodem PKD 01.61.Z Działalność usługowa wspomagająca produkcję roślinną świadczy o faktycznym rozpoczęciu prowadzenia działalności rolniczej. Jeżeli rozpoczęcie tej działalności miało miejsce wcześniej niż w okresie 24 miesięcy przed dniem złożenia WOPP to pomoc finansowa w ramach interwencji I.11 nie będzie mogła zostać przyznana.

Wytyczne szczegółowe stanowią, że przy ustalaniu następujących kryteriów wyboru operacji:

• powierzchnia użytków rolnych (UR) w gospodarstwie w roku wyjściowym,
• przejmowanie gospodarstwa w całości,
• wielkość ekonomiczna gospodarstwa w roku wyjściowym

nie są uwzględniane UR, które wchodziły w skład gospodarstwa beneficjenta operacji typu Premie dla młodych rolników PROW 2014–2020 w dniu złożenia przez niego wniosku o płatność pierwszej raty pomocy (WOP I) – z wyjątkiem przypadku śmierci tego beneficjenta. W związku z powyższym za ww. kryteria operacji nie zostaną przyznane punkty. Przy przyznawaniu wnioskodawcy punktów za powierzchnię UR w gospodarstwie w roku wyjściowym nie są uwzględniane UR, które wchodziły w skład gospodarstwa beneficjenta operacji typu Premie dla młodych rolników PROW 2014–2020 w dniu złożenia przez niego WoP I – z wyjątkiem przypadku śmierci tego beneficjenta. Punkty nie są przyznawane, jeżeli w skład przejmowanego (w całości i na własność) gospodarstwa wchodzą jakiekolwiek grunty, które wchodziły w skład gospodarstwa beneficjenta operacji typu Premie dla młodych rolników PROW 2014–2020 w dniu złożenia przez niego WoP I – z wyjątkiem przypadku śmierci tego beneficjenta. Wnioskodawca interwencji I.11 „Premie dla młodych rolników” wykazuje w biznesplanie grunty, które są w jego posiadaniu na dzień złożenia wniosku o przyznanie pomocy, a które wchodziły w skład gospodarstwa beneficjenta operacji typu Premie dla młodych rolników PROW 2014-2020, podając tytuł prawny jaki posiada do tych gruntów w dniu złożenia wniosku o przyznanie pomocy (WOPP) lub jaki będzie posiadał w odniesieniu do tych gruntów w terminie 12 miesięcy od dnia uzyskania pomocy (ale przed wystąpieniem o płatność pierwszej raty pomocy). W sekcji biznesplanu „Działki i uprawy” (oświadczenie o działkach ewidencyjnych posiadanych w roku WYJŚCIOWYM i planowanych do przejęcia w terminie 12 miesięcy od dnia przyznania pomocy, lecz nie później niż w dniu składania wniosku o pierwszą ratę pomocy, w kolumnie „Czy 6.1 PROW 14-20” wnioskodawca zaznacza pole wyboru „TAK” lub „NIE”. Powyższe zostało opisane w Instrukcji wypełniania biznesplanu dostępnej na stronie internetowej Agencji pod adresem:

https://www.gov.pl/web/arimr/instrukcje-wypelniania-wniosku-o-przyznanie-pomocy-w-ramach-interwencji-i11

Zgodnie z ww. instrukcją cyt.:

• „Do tabeli należy wprowadzić wszystkie działki gospodarstwa (posiadane oraz planowane do przejęcia w terminie, o którym mowa powyżej), również pozbawione użytków rolnych (brak upraw w roku wyjściowym). Ma to niebagatelne znaczenie, zwłaszcza, gdy na tego rodzaju działce położone są budynki lub budowle wykorzystywane do działalności rolniczej oraz gdy planowane są inwestycje budowlane (wymagane wskazanie ID działki ewidencyjnej spośród wykazanych w omawianej tabeli) (…)
• PROW 2014-2020 – Pole wymagane. Udziel odpowiedzi TAK lub NIE. Odpowiedz TAK, gdy działka (oraz położone na niej użytki rolne) wchodziła w skład gospodarstwa beneficjenta poddziałania 6.1 „Premie dla młodych rolników” realizowanego w ramach PROW 2014-2020 w dniu złożenia przez niego wniosku o płatność pierwszej raty pomocy.
• W przeciwnym razie, należy udzielić odpowiedzi NIE.
• UWAGA: Udziel odpowiedzi NIE również w przypadku, gdy beneficjent wymienionego wsparcia dla młodych rolników PROW 2014-2020 nie żyje. Odpowiedź NIE umożliwia uwzględnienie działki oraz prowadzonych na niej upraw przy ocenie ewentualnego uprawnienia do uzyskania punktów za powierzchnię oraz wielkość ekonomiczną gospodarstwa w roku wyjściowym oraz za przejmowanie przynajmniej jednego gospodarstwa w całości.

Upraw w roku docelowym nie przypisuje się do konkretnych działek ewidencyjnych.

Zasady w zakresie przyznawania, wypłaty i zwrotu pomocy finansowej w ramach interwencji I.11, w tym warunki podmiotowe i przedmiotowe dostępu do pomocy regulują: wytyczne szczegółowe, wytyczne podstawowe w zakresie pomocy finansowej w ramach Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej na 2023-2027. W oparciu o ww. dokumenty, przez przejmowanie gospodarstwa w całości i na własność rozumie się nabycie wszystkich użytków rolnych (UR) oraz zwierząt gospodarskich wchodzących w skład gospodarstwa przynajmniej jednej przekazującej osoby fizycznej, z tym że własnością osoby przekazującej lub w jej posiadaniu mogą pozostać UR o powierzchni nie większej niż 0,5 ha. Jednocześnie, gospodarstwo – oznacza wszystkie składniki wykorzystywane do działalności rolniczej i zarządzane przez rolnika, znajdujące się na terytorium tego samego państwa członkowskiego, zgodnie z art. 3 pkt 2 rozporządzenia 2021/2115.

Do składników gospodarstwa wykorzystywanych do działalności rolniczej i zarządzanych przez młodego rolnika zalicza się składniki materialne i niematerialne, jeżeli stanowią lub najpóźniej w okresie 12 miesięcy od dnia przyznania pomocy będą stanowiły zorganizowaną całość gospodarczą. Weryfikacja zorganizowanej całości gospodarczej dotyczy nowo tworzonego gospodarstwa przejmowanego w całości jak i w części od innego/innych posiadaczy gruntów.

Zgodnie z informacjami zawartymi w sekcji IV.1.4 ust.2-4 wytycznych szczegółowych pomocy nie przyznaje się wnioskodawcy, któremu wypłacono:

• • co najmniej pierwszą ratę pomocy dla młodych rolników w ramach PROW 2014-2020 (chyba, że wypłacona pomoc została zwrócona w całości) lub pomoc dla młodych rolników w ramach PROW 2007-2013;
  • pomoc dla młodych rolników w ramach SPO 2004-2006. Premii nie przyznaje się także wnioskodawcy, któremu:

• • przyznano pomoc w ramach I.10.5 – chyba, że pomoc nie została/nie zostanie wypłacona;
  • wypłacono co najmniej pierwszą ratę pomocy w ramach I.10.5 – chyba, że wypłacona pomoc została zwrócona w całości.

Należy zaznaczyć, że pomocy nie przyznaje się, jeżeli małżonkowi wnioskodawcy, w trakcie trwania małżeństwa lub przed jego zawarciem, niezależnie od rodzaju małżeńskiego ustroju majątkowego oraz od tego, czy prowadzą wspólne czy odrębne gospodarstwa:

• • przyznano pomoc – chyba, że pomoc nie została /nie zostanie wypłacona;
  • wypłacono co najmniej pierwszą ratę pomocy – chyba, że wypłacona pomoc została zwrócona w całości;
  • wypłacono:
    • co najmniej pierwszą ratę pomocy dla młodych rolników w ramach PROW 2014-2020 (chyba, że wypłacona pomoc została zwrócona w całości) lub pomoc dla młodych rolników w ramach PROW 2007-2013,
    • pomoc dla młodych rolników w ramach SPO 2004-2006;
• przyznano pomoc w ramach I.10–5 - chyba, że pomoc nie została/nie zostanie wypłacona;
• wypłacono co najmniej pierwszą ratę pomocy w ramach I.10.5 – chyba, że wypłacona pomoc została zwrócona w całości. Zatem z powyższego wynika, że osoba wnioskująca o pomoc w ramach I.11 i uzyskująca ją nie powinna zostać wykluczona z możliwości skorzystania ze wsparcia w ramach rozwoju pozarolniczych funkcji małych gospodarstw rolnych w zakresie tworzenia lub rozwijania zagród edukacyjnych.

Należy podkreślić, że w chwili obecnej nie są znane dokładne wytyczne związane z przyznawaniem wsparcia na zagrody edukacyjne. W związku z czym, nie jest możliwe określenie czy uzyskanie pomocy w ramach Premii dla młodych rolników będzie przeciwskazaniem do wnioskowania o wsparcie w zakresie rozwoju pozarolniczych funkcji małych gospodarstw rolnych w zakresie tworzenia lub rozwijania zagród edukacyjnych.

Zgodnie z Instrukcją wypełniania biznesplanu zamieszczoną na stronie internetowej ARiMR, link:

https://www.gov.pl/web/arimr/instrukcje-wypelniania-wniosku-o-przyznanie-pomocy-w-ramach-interwencji-i11.

Zadeklarowana powierzchnia upraw użytków rolnych (UR) nie powinna być większa niż MKO (maksymalny kwalifikujący obszar), dalej czytamy: „UWAGA: Powierzchnie upraw zostaną wykorzystane do ustalenia powierzchni użytków rolnych działkach wykazanych w tabeli „Działki gospodarstwa w roku wyjściowym). Na tej podstawie mogą zostać przyznane punkty w ramach kryteriów wyboru operacji. UWAGA: dane dot. powierzchni zostaną wykorzystane do automatycznego obliczenia wielkości ekonomicznej (SO) według zasad przewidzianych dla biznesplanu. Na tej podstawie mogą zostać przyznane punkty w ramach kryteriów wyboru operacji„(…) UWAGA: Suma upraw wskazanych dla danej działce, co do zasady powinna być zgodna z deklarowaną na wniosku o dopłaty bezpośrednie. UWAGA: Suma upraw wskazanych dla danej działki nie może wykraczać poza ustaloną dla danej działki ewidencyjnej powierzchnię tzw. Maksymalnego kwalifikującego się obszaru (MKO). UWAGA: Kolumna oznaczenie działki rolnej umożliwia wskazanie oznaczenia działki wartością, która odpowiada tej uprawie na wniosku o dopłaty bezpośrednie (np. A, B1, etc.). Uzupełnienie tego pola nie jest bezwzględnie wymagane, jednak w przypadku, gdy wnioskodawca wystąpił w danym roku z wnioskiem obszarowym, ARiMR zaleca wskazanie identyfikatora działki. Wpłynie to na usprawnienie procesu kontroli administracyjnej wniosku, przyczyniając się do wyeliminowania lub ograniczenia liczby wezwań wnioskodawcy do składania wyjaśnień. W przypadku zadeklarowania większej powierzchni UR niż powierzchnia MKO, wówczas taki przypadek będzie wymagał udzielenia wyjaśnień przez wnioskodawcę.”.

Beneficjent pomocy zobligowany jest do przejęcia wskazanego w biznesplanie gospodarstwa i rozpoczęcia prowadzenia w nim działalności rolniczej jako jedyny kierujący najpóźniej w terminie 12 miesięcy od dnia przyznania pomocy. Zgodnie ze Słownikiem pojęć zawartym w wytycznych szczegółowych dzień przyznania pomocy to dzień zawarcia umowy o przyznaniu pomocy.

Kierujący gospodarstwem oznacza, że osoba fizyczna prowadzi działalność rolniczą w gospodarstwie osobiście (podejmuje decyzje), na własny rachunek i we własnym imieniu, ponosi koszty i czerpie korzyści w związku z prowadzeniem tej działalności oraz pracuje w gospodarstwie.

Zgłoszenie gospodarstwa do płatności obszarowych nie jest kryterium dostępu do pomocy w ramach I.11 (przy wniosku o przyznanie pomocy).

Warunkiem wypłaty drugiej raty pomocy jest m.in. prowadzenie działalności rolniczej w gospodarstwie jako kierujący, co najmniej od dnia wypłaty pierwszej raty pomocy (zobowiązanie do końca okresu związania celem).

Przez kierowanie (kierującym) gospodarstwem rolnym należy rozumieć prowadzenie działalności rolniczej w gospodarstwie rolnym osobiście (podejmowanie decyzji), na własny rachunek i we własnym imieniu, ponoszenie kosztów i czerpanie korzyści w związku z prowadzeniem tej działalności.

Nie, należy wybrać tytuł prawny do działki, wchodzącej w skład gospodarstwa w terminie 12 miesięcy od dnia uzyskania pomocy (ale przed wystąpieniem o płatność pierwszej raty pomocy). Wskazany tytuł prawny będzie weryfikowany na etapie rozpatrywania wniosku o płatność pierwszej raty pomocy.

Wskazane w biznesplanie inwestycje w środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne mogą być realizowane od dnia złożenia wniosku o przyznanie pomocy (WOPP). Tak więc, nie jest możliwe sfinansowanie zakupów środków trwałych oraz obrotowych poniesionych w ramach wydatkowania przedmiotowej premii jeżeli zostały zrealizowane przed dniem złożenia WOPP.

Tak. Pierwszą ratę pomocy wypłaca się, jeżeli najpóźniej w terminie 12 miesięcy od dnia przyznania pomocy (od dnia podpisania umowy) beneficjent rozpoczął prowadzenie w gospodarstwie rachunkowości rolniczej w ramach Polskiego FADN lub przy pomocy narzędzia do oceny ekonomicznej gospodarstwa dostępnego na stronie internetowej ARiMR, link:

https://www.gov.pl/web/arimr/premie-dla-mlodych-rolnikow---nabor-wnioskow-od-30-sierpnia-do-29-wrzesnia-2023-r.

Beneficjent może prowadzić ewidencję na podstawie odpowiednich przepisów (księgę rachunkową lub księgę przychodów i rozchodów). Należy pamiętać, że beneficjent zobowiązany jest prowadzić rachunkowość rolniczą co najmniej od dnia wypłaty pierwszej raty pomocy, do dnia upływu 5 lat od dnia wypłaty pierwszej raty pomocy.

Zgodnie § 3 ust. 5 tiret czwarty ww. Regulaminu naboru wniosków pomoc przyznaje się osobie fizycznej, która posiada odpowiednie kwalifikacje zawodowe lub umiejętności przydatne do prowadzenia działalności rolniczej w gospodarstwie jako kierujący albo zobowiąże się do ich uzupełnienia, z wyłączeniem stażu pracy, w okresie 3 lat od dnia wypłaty pierwszej raty pomocy i rozpocznie uzupełnianie kwalifikacji (wykształcenia) najpóźniej w terminie 12 miesięcy od dnia przyznania pomocy.

Dodatkowo w części poświęconej Wymaganiom dotyczące kwalifikacji zawodowych lub umiejętności (§ 3 ust. 15) znajduje się zapis: „Uwzględnia się również adekwatne kwalifikacje uzyskane w innym państwie zgodnie z obowiązującymi w Polsce przepisami prawa w tym zakresie”.

Jeśli dokumenty załączane do wniosku o przyznanie pomocy (WOPP) są sporządzone w języku obcym, wnioskodawca jest zobowiązany przekazać do ARiMR oryginały tłumaczeń danych dokumentów na język polski, dokonanych przez tłumacza przysięgłego. Na sporządzonych tłumaczeniach i odpisach dokumentów powinien figurować zapis, czy zostały one sporządzone z oryginałów, czy też z tłumaczeń lub odpisów dokumentów oraz czy tłumaczenie lub odpis jest poświadczony i przez kogo, stosownie do m.in. 18 ust. 2 ustawy z dnia 25 listopada 2004 r. o zawodzie tłumacza przysięgłego (Dz. U. z 2019 r. poz. 1326).

Ustęp 12 Regulaminu naboru wniosków o przyznanie pomocy w ramach Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023–2027 dla interwencji I.11 Premie dla młodych rolników określa czynności lub zdarzenia świadczące o faktycznym rozpoczęciu prowadzenia działalności rolniczej przez wnioskodawcę.

Zgodnie z przepisami o podatku rolnym wystąpienie o zwolnienie z podatku rolnego jest przesłanką formalną związaną z posiadaniem użytków rolnych, a nie z faktycznym prowadzeniem działalności rolniczej.

W przypadku, gdy wnioskodawca lub jego małżonek wszedł w posiadanie gospodarstwa rolnego o powierzchni użytków rolnych (UR) co najmniej 1 ha w okresie poprzedzającym 24 miesiące przed dniem złożenia wniosku o przyznanie pomocy (WOPP), a następnie  wnioskował o zwolnienie z podatku rolnego ale nie wystąpiła żadna z pozostałych przesłanek faktycznego rozpoczęcia prowadzenia działalności rolniczej, można zastosować zapis ust. 13 Regulaminu, zgodnie z którym, jeśli wnioskodawca uprawdopodobni, że mimo stania się właścicielem lub posiadaczem gospodarstwa o powierzchni co najmniej 1 ha UR,
w rzeczywistości nie prowadzi/nie prowadził działalności rolniczej w gospodarstwie rolnym od dnia stania się właścicielem/ wejścia w posiadanie gospodarstwa o powierzchni UR co najmniej 1 ha a dzień podjęcia najwcześniejszej czynności lub wystąpienia najwcześniejszego zdarzenia (nie licząc wystąpienia o zwolnienie z podatku rolnego) wyznacza datę rozpoczęcia prowadzenia działalności rolniczej.

Zgodnie z § 3 ust. 20  Regulaminu naboru wniosków o przyznanie pomocy w ramach Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027 dla interwencji I.11 Premie dla młodych rolników w ramach inwestycji materialnych i niematerialnych służących do prowadzenia produkcji rolnej, w tym ekologicznej i przygotowania do sprzedaży produktów rolnych wytwarzanych w gospodarstwie lub rozpoczynania działalności w zakresie wprowadzania żywności (tylko produktów rolnych) na rynek w ramach KŁD, uwzględnia się przede wszystkim następujące kategorie:

1) inwestycje budowlane;

2) wyposażenie budynków lub budowli;

3) zakup nowych maszyn, urządzeń i sprzętu, w tym sprzętu komputerowego;

4) wartości niematerialne i prawne.

Zgodnie z art. 2 pkt 62 ustawy Prawo o ruchu drogowym „nowy pojazd” to pojazd fabrycznie nowy, który nie był zarejestrowany.

Ponadto definicja nowego pojazdu zawarta jest również w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) Nr 167/2013 z dnia 5 lutego 2013 r. w sprawie homologacji nadzoru rynku pojazdów rolniczych i leśnych. Zgodnie z art. 3 pkt 37 tego rozporządzenia, „nowy pojazd” (np. ciągnik) oznacza pojazd, który nigdy wcześniej nie był zarejestrowany ani dopuszczony („dopuszczenie” oznacza pierwsze wykorzystanie w Unii pojazdu zgodnie z jego przeznaczeniem, „rejestracja” oznacza administracyjne zezwolenie na dopuszczenie pojazdu, w tym do ruchu drogowego, obejmujące identyfikację pojazdu i nadanie mu numeru seryjnego znanego jako numer rejestracyjny, na stałe, czasowo lub na krótki okres).

Procedura rejestracji regulowana jest w art. 73 ust. 1 ww. ustawy. Wynika z niej, iż rejestracji pojazdu dokonuje się, na wniosek właściciela, co do zasady, starosta wydając dowód rejestracyjny i zalegalizowane tablice (tablicę) rejestracyjne oraz nalepkę kontrolną, jeżeli jest wymagana, z zastrzeżeniem ust. 2-5.

Zatem, w celu udokumentowania, że środek transportu jest fabrycznie nowy w oparciu o definicję zawartą w art. 2 pkt 62 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym należy przedłożyć kopię dowodu rejestracyjnego.

Rok produkcji maszyny określa się, jako rok, w którym zakończono proces jego wykonania. Jeżeli rok produkcji jest wcześniejszy, niż rok zakupu, co do zasady, nie wyklucza to z możliwości uznania maszyny za nową. Potwierdzeniem, że beneficjent dokonał zakupu nowej maszyny jest przede wszystkim informacja zawarta w dokumentacji dotyczącej zawartej transakcji, data rejestracji i co za tym idzie dopuszczenie pojazdu do ruchu drogowego.

Należy mieć na uwadze, że każda zmiana umowy o przyznaniu pomocy nie może powodować: zmiany celu operacji, zmiany wskaźników realizacji, zmiany zobowiązania o niefinansowaniu operacji, zmian w biznesplanie, mających wpływ na liczbę punktów przyznanych na operację, w taki sposób, że operacja ta nie uzyskałaby liczby punktów wymaganych do przyznania pomocy w ramach danego naboru wniosków o przyznanie pomocy.

Mając na uwadze powyższe, należy uznać, że w przypadku gdy zmiana umowy (zmiana kryterium: rezygnacja z unijnego systemu jakości na rzecz krajowego systemu jakości) nie spowoduje, że operacja nie uzyskałaby wymaganej liczby punktów, to taką zmianę można uznać za zgodną z warunkami przyznania pomocy.

Zasady przyznawania pomocy na premie dla młodych rolników reguluje Regulamin naboru wniosków o przyznanie pomocy w ramach Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027 dla interwencji I.11 Premie dla młodych rolników, Umowa o przyznaniu pomocy
w ramach interwencji I.11 Premie dla młodych rolników oraz Wytyczne szczegółowe w zakresie przyznawania, wypłaty i zwrotu pomocy finansowej w ramach Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027 dla interwencji I.11 Premie dla młodych rolników.

Zgodnie z Regulaminem "Działalność rolniczą" definiuje się w taki sposób, aby oznaczała działalność umożliwiającą przyczynianie się do dostarczania dóbr prywatnych i publicznych poprzez co najmniej jedno z poniższych działań:

a) wytwarzanie produktów rolnych obejmujące działania takie jak chów zwierząt lub uprawa, w tym w drodze użytkowania torfowisk - przy czym produkty rolne oznaczają produkty wymienione w załączniku I do TFUE, z wyjątkiem produktów rybołówstwa - a także bawełnę
i zagajniki o krótkiej rotacji;

b) utrzymywanie użytków rolnych w stanie, dzięki któremu nadają się one do wypasu lub uprawy, bez konieczności podejmowania działań przygotowawczych wykraczających poza użycie zwykłych metod rolniczych i zwykłego sprzętu rolniczego.

Wielkość ekonomiczna gospodarstwa jest ustalana na podstawie całkowitej rocznej standardowej produkcji gospodarstwa wyrażonej w euro. Całkowita roczna standardowa produkcja gospodarstwa jest ustalana na podstawie współczynników standardowej produkcji opracowanych zgodnie ze standardami Unii Europejskiej. W okresie realizacji PS WPR stosuje się współczynniki Standardowej Produkcji „2017” określone dla działalności produkcji roślinnej i zwierzęcej występujących w Polsce.

Mając na uwadze powyższe informujemy, że prowadzony tucz kontraktowy nie wpisuje się w założenia ww. interwencji, gdyż nie jest dopuszczalne wspieranie działalności usługowej.

Zgodnie z zapisami umowy o przyznaniu pomocy, wniosek o płatność można w dowolnym momencie wycofać. Po wycofaniu wniosku beneficjent ma możliwość złożenia ponownie wniosku o płatność.

Prowadzenie rachunkowości rolniczej w gospodarstwie, jest jednym z warunków wypłaty zarówno pierwszej, jak i drugiej raty pomocy.

Na etapie składania wniosku o płatność pierwszej raty pomocy (WOP I), który składa się w terminie 12 miesięcy od dnia przyznania pomocy, beneficjent powinien przedłożyć dokument potwierdzający rozpoczęcie prowadzenia rachunkowości rolniczej w gospodarstwie, zgodnie
z deklaracją złożoną przez beneficjenta we wniosku o przyznanie pomocy/wniosku o płatność pierwszej raty.

Dokumentem potwierdzającym rozpoczęcie prowadzenia lub prowadzenie rachunkowości rolniczej w gospodarstwie jest:

• wydruk/skan ewidencji, na którym zawarta będzie informacja o zdarzeniach gospodarczych, które wystąpiły w gospodarstwie beneficjenta od dnia zawarcia umowy o przyznaniu pomocy. W przypadku narzędzia do oceny ekonomicznej gospodarstwa: może to być wydruk pierwszej strony narzędzia z danymi, na podstawie których będzie możliwa identyfikacja beneficjenta, lub
• zaświadczenie z ośrodka doradztwa rolniczego/IRGŻ–PIB – w przypadku prowadzenia rachunkowości rolniczej przy pomocy Polskiego FADN/FSDN, lub
• zaświadczenie z biura rachunkowego – w przypadku, gdy rachunkowość rolnicza prowadzona jest przez biuro rachunkowe.

Należy mieć na uwadze, że na etapie WOP I nie jest konieczne wykazywanie zdarzeń gospodarczych (jeśli takie nie miały miejsca), a jedynie przedstawienie dokumentów potwierdzających rozpoczęcie prowadzenia rachunkowości rolniczej w gospodarstwie.

Wskazany przypadek wymaga zawarcia aneksu do umowy o przyznaniu pomocy.

Należy mieć bowiem na względzie, że zgodnie z zapisami umowy o przyznaniu pomocy, zawarcia aneksu do Umowy wymagają w szczególności zmiany w biznesplanie w zakresie m.in.:

• danych działek planowanych do przejęcia, jak również danych osobowych osób fizycznych przekazujących grunty rolne o ile zostały przyznane lub będą przyznane punkty za kryterium wyboru dotyczące różnicy wieku pomiędzy przekazującym i wnioskodawcą lub za przejęcia gospodarstwa w całości;
• powierzchni i rodzaju upraw w roku wyjściowym i docelowym o ile ma to wpływ na wielkość ekonomiczną gospodarstwa lub zostały przyznane punkty za powierzchnię użytków rolnych w roku wyjściowym;
• składników gospodarstwa wskazanych w biznesplanie dla roku wyjściowego;
• skali i rodzaju produkcji rolniczej jeśli ma wpływ na wielkość ekonomiczną wyjściową lub nieosiągnięcie wzrostu wielkości ekonomicznej gospodarstwa w roku docelowym, zwłaszcza w przypadku gdy przyznano punkty za zaplanowanie osiągnięcia co najmniej 50% wielkości ekonomicznej gospodarstwa w roku docelowym z produkcji zwierzęcej.

Na etapie wniosku o płatność pierwszej raty pomocy (WOP I) beneficjent powinien przedłożyć dokumenty potwierdzające formę własności, posiadania, użytkowania wieczystego. Mowa tutaj w szczególności o przedłożeniu dokumentów potwierdzających tytuły prawne gruntów, które beneficjent przejmuje w terminie 12 miesięcy od dnia przyznania pomocy wskazanych w biznesplanie dla roku wyjściowego. Tak, więc nie ma konieczności przedkładania dokumentów przez beneficjenta dot. działek, które już były w jego posiadaniu na dzień złożenia wniosku o przyznanie pomocy (WOPP) i co do których zostały już przedłożone dokumenty potwierdzające tytuł prawny na etapie WOPP.

Nie ma takiego obowiązku. Zapisy umowy o przyznaniu pomocy nie wskazują bezpośrednio na warunek dotyczący udokumentowania rozpoczęcia realizacji biznesplanu.

Warunki wypłaty pierwszej raty pomocy:

1. Pierwszą ratę pomocy wypłaca się, jeżeli:

• najpóźniej w terminie 12 miesięcy od dnia przyznania pomocy beneficjent przejął wskazane w biznesplanie dla roku wyjściowego składniki gospodarstwa [w tym przede wszystkim użytki rolne (UR), budynki i budowle, zwierzęta gospodarskie i zwierzęta inne niż gospodarskie utrzymywane w celu prowadzenia produkcji zwierzęcej] i rozpoczął prowadzenie działalności rolniczej w tym gospodarstwie jako jedyny kierujący.
• kierujący prowadzi działalność rolniczą w gospodarstwie osobiście (podejmuje decyzje), na własny rachunek i we własnym imieniu, ponosi koszty i czerpie korzyści w związku z prowadzeniem tej działalności oraz pracuje w gospodarstwie.
• najpóźniej w terminie 12 miesięcy od dnia przyznania pomocy:

• powierzchnia UR stanowiących przedmiot wyłącznej własności beneficjenta, małżeńskiej wspólności majątkowej, użytkowania wieczystego lub wyłącznej lub wspólnej z małżonkiem dzierżawy z Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa (ZWRSP) lub od jednostek samorządu terytorialnego (JST) stanowi co najmniej 50% powierzchni minimalnej;
• beneficjent rozpoczął prowadzenie w gospodarstwie rachunkowości rolniczej;
• beneficjent rozpoczął naukę mającą na celu uzupełnienie kwalifikacji zawodowych (wykształcenia) – dotyczy beneficjentów, którzy nie posiadali odpowiednich kwalifikacji zawodowych lub umiejętności na etapie przyznawania pomocy;

beneficjent przystąpił do korzystania z doradztwa indywidualnego dla osób rozpoczynających po raz pierwszy prowadzenie gospodarstwa jako młody rolnik w ramach I.14.2

Wskazane w biznesplanie inwestycje w środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne mogą być realizowane od dnia złożenia wniosku o przyznanie pomocy (WOPP). Tak więc, możliwe jest poniesienie wydatku przed złożeniem wniosku o płatność pierwszej raty pomocy (WOP I) na realizację inwestycji polegającej na zakupie działki, która będzie uwzględniona w roku docelowym, natomiast nie będzie ona ujęta w roku wyjściowym.

• potwierdzające formę własności, posiadania, użytkowania wieczystego,
• potwierdzające rozpoczęcie uzupełniania kwalifikacji/wykształcenia,
• potwierdzające prowadzenie ewidencji przychodów i rozchodów w gospodarstwie,
• potwierdzające, że beneficjent przystąpił do korzystania z doradztwa indywidualnego dla osób rozpoczynających po raz pierwszy prowadzenie gospodarstwa jako młody rolnik w ramach I.14.2,
• pełnomocnictwo – w przypadku, gdy zostało udzielone innej osobie niż podczas składania wniosku o przyznanie pomocy lub gdy zmienił się zakres poprzednio udzielonego pełnomocnictwa,
• umowę cesji wierzytelności – jeżeli dotyczy,
• inne.

W przypadku gdy beneficjent zawarł umowę cesji wierzytelności, na podstawie której przenosi swoją wierzytelność w całości albo w części wobec dłużnika na osobę trzecią powinien w polu: „Numer rachunku bankowego beneficjenta”  manualnie wpisać numer rachunku bankowego cesjonariusza.

Dodatkowo w sekcji: „Dane cesjonariusza” należy zaznaczyć opcję: zawarłem umowę cesji wierzytelności, przejść do kolejnej strony formularza poprzez naciśnięcie przycisku „Dalej”
i wypełnić dane dotyczące cesjonariusza.

Konieczne jest również dołączenie do wniosku o płatność umowy cesji wierzytelności. Jednocześnie, gdy taka umowa została zawarta między beneficjentem a cesjonariuszem
i przelew ma być wykonany na konto cesjonariusza a z umowy tej nie wynika nr rachunku cesjonariusza do przelewu, wówczas beneficjent zobowiązany jest przedstawić zaświadczenie z banku lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo - kredytowej, w którym zostanie wskazany nr danego cesjonariusza.

• świadczące o realizacji Biznesplanu,
• decyzję ostateczną o pozwoleniu na użytkowanie obiektu budowlanego – jeżeli taki obowiązek wynika z przepisów prawa budowlanego,
• zawiadomienie właściwego organu o zakończeniu robót budowlanych złożone co najmniej 14 dni przed zamierzonym terminem przystąpienia do użytkowania, jeżeli obowiązek taki wynika
  z przepisów prawa budowlanego wraz z:

- oświadczeniem beneficjenta, że w ciągu 14 dni od dnia doręczenia zawiadomienia właściwemu organowi o zakończeniu robót budowlanych nie wniósł on sprzeciwu, albo

- zaświadczeniem wydanym przez właściwy organ, że nie wnosi sprzeciwu w przypadku, gdy zawiadomienie o zakończeniu robót budowlanych będzie przedkładane przed upływem 14 dni,

• dotyczące ewidencji lub wykazu środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych – w przypadku beneficjenta zobowiązanego do prowadzenia takiej ewidencji lub wykazu,
• celne, zawierające stosowną adnotację celników przeprowadzających odprawę, jako potwierdzenia dopuszczenia towarów do obrotu lub zawierającą informację dopuszczenia towaru do obrotu – dotyczy maszyn i urządzeń zakupionych w krajach nienależących do Unii Europejskiej,
• dowód rejestracyjny, jeżeli jest wymagany odrębnymi przepisami/homologacja - dotyczy pojazdów objętych współfinansowaniem – kopia,
• ostateczne pozwolenie zintegrowane (w przypadku, gdy odrębne przepisy prawa określają, jakie warunki powinny być spełniane przy realizacji inwestycji objętej operacją) bądź decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach – jeśli dotyczy,
• potwierdzające, że beneficjent jest uczestnikiem jednego z unijnych systemów jakości, lub krajowych systemów jakości, w ramach którego przyznano punkty na etapie ubiegania się
  o wsparcie - jeżeli dotyczy
• ostateczne pozwolenie wodnoprawne - jeżeli dotyczy,
• potwierdzające formę własności, posiadania, użytkowania wieczystego,
• potwierdzające wartość uzyskanych przychodów, w tym z działalności rolniczej (np. PIT/CIT, sprawozdanie finansowe, księga przychodów i rozchodów, księga wpływów i wydatków w ramach FADN),
• potwierdzające uzupełnienie kwalifikacji/wykształcenia,
• potwierdzające płatność (dowody zapłaty) - jeżeli dotyczy,
• potwierdzające, że beneficjent prowadzi oddzielny system rachunkowości lub korzystał
  z odpowiedniego kodu rachunkowego dla wszystkich transakcji związanych z realizacją operacji 
  w ramach prowadzonych ksiąg rachunkowych, a gdy nie był zobowiązany do prowadzenia ksiąg rachunkowych – zestawienie faktur lub równoważnych dokumentów księgowych,
• potwierdzające uczestnictwo w szkoleniach określonych w biznesplanie,
• kopie faktur VAT lub faktur VAT RR, wydruk paragonu fiskalnego kas rejestrujących, umowę kupna–sprzedaży wraz z potwierdzeniem przelewu lub informacją z ewidencji sprzedaży produktów roślinnych i zwierzęcych, o której mowa w art. 20 ust. 1e ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych z okresu realizacji biznesplanu,
• protokół odbioru robót budowlanych wraz z kosztorysem powykonawczym (szczegółowym) - jeżeli dotyczy,
• protokoły odbioru wartości niematerialnych i prawnych, np. know-how/licencji oprogramowania - jeśli dotyczy,
• protokoły odbioru środka trwałego wraz z dokumentacją potwierdzającą przyjęcie środków trwałych do użytkowania - jeśli dotyczy,
• protokoły montażu lub rozruchu maszyn i urządzeń - jeśli dotyczy,
• pełnomocnictwo – w przypadku, gdy zostało udzielone innej osobie niż podczas składania wniosku o przyznanie pomocy lub gdy zmienił się zakres poprzednio udzielonego pełnomocnictwa,
• potwierdzające prowadzenie ewidencji przychodów i rozchodów w gospodarstwie,
• potwierdzające, że beneficjent przystąpił do korzystania z doradztwa indywidualnego dla osób rozpoczynających po raz pierwszy prowadzenie gospodarstwa jako młody rolnik w ramach I.14.2,
• umowę cesji wierzytelności – jeżeli dotyczy,
• inne.

Zgodnie z Umową o przyznaniu pomocy w ramach interwencji I.11 Premie dla młodych rolników (§ 4 ust. 3), do przychodów uzyskiwanych w związku z prowadzoną  w gospodarstwie działalnością rolniczą zaliczają się przychody pochodzące z działalności rolniczej oraz
z działalności „okołorolniczej”. Do przychodów uzyskiwanych w związku z prowadzoną w gospodarstwie działalnością rolniczą zalicza się przychody:

1. ze sprzedaży produktów rolnych oraz wytworzonych na ich bazie produktów przetworzonych niewymienionych w załączniku I do Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, jak również produktów z zagajników o krótkiej rotacji;
2. z tytułu wsparcia UE oraz z tytułu pomocy krajowej przyznanej w odniesieniu do działalności rolniczej, w tym (i) premie zalesieniowe, o ile dotyczą gruntów rolnych, oraz (ii) premie w zakresie zadrzewień śródpolnych i (iii) w zakresie systemów rolno–leśnych, z wyjątkiem:

1. wsparcia o charakterze inwestycyjnym (przeznaczonym na budowę, zakup, modernizację lub odtworzenie środków trwałych), w tym przeznaczonym na zalesianie i tworzenie terenów zalesionych, a także w ramach programu zwiększania lesistości kraju,
2. premii dla młodych rolników;

3. ze sprzedaży usług:

1. wspomagających produkcję roślinną (PKD: 01.61.Z),
2. wspomagających chów i hodowlę zwierząt gospodarskich (PKD: 01.62.Z),
3. następujących po zbiorach (PKD: 01.63.Z),
4. obróbki nasion dla celów rozmnażania roślin (PKD: 01.64.Z),
5. krótkiego zakwaterowania (agroturystyki) (PKD 55.20.Z);

4. z działów specjalnych produkcji rolnej (z wyłączeniem hodowli ryb akwariowych, kotów rasowych, psów rasowych, entomofagów oraz zwierząt laboratoryjnych);
5. z tytułu odszkodowań za ubezpieczone konkretne uprawy lub zwierzęta;
6. z tytułu czynszu za wydzierżawienie lub wynajęcie składników należących do gospodarstwa;
7. z tytułu odsetek uzyskanych od środków finansowych zgromadzonych na rachunku bankowym, wydzielonym dla gospodarstwa rolnego.

Za przychód uważa się wszystkie uzyskane środki pieniężne, w związku z prowadzoną
w gospodarstwie działalnością rolniczą.

W celu obliczenia 60-procentowego udziału przychodów związanych z prowadzoną działalnością rolniczą i „okołorolniczą”, należy uwzględnić wartość przychodu wyrażonego
w kwocie brutto.

Szczegółowe informacje dot. prowadzenia w gospodarstwie rachunkowości rolniczej, zamieszczone zostały na stronie internetowej arimr w lokalizacji: https://www.gov.pl/web/arimr/premie-dla-mlodych-rolnikow---nabor-wnioskow-od-19-czerwca-do-16-sierpnia-2024-r

Co do zasady, nie są wymagane tego typu załączniki. wnioskodawca powinien dołączyć/wpisać ewentualnie wyjaśnienia w polach opisowych. Ponadto istnieje możliwość dodania załącznika "Innego" i może to być wyjaśnienie sposobu użytkowania w przypadku braków środków do produkcji. Brak informacji o budynkach w przypadku posiadania zwierząt (wymagające korzystania z budynków), brak maszyn i urządzeń i inne okoliczności świadczące o braku spójności biznesplanu, upoważniają ARiMR do żądania wyjaśnień.

Beneficjent pomocy zobowiązany jest do realizacji biznesplanu w terminie nie dłuższym niż 3 pełne lata kalendarzowe następujące po roku wyjściowym, niezależenie od daty zawarcia umowy