W celu świadczenia usług na najwyższym poziomie stosujemy pliki cookies. Korzystanie z naszej witryny oznacza, że będą one zamieszczane w Państwa urządzeniu. W każdym momencie można dokonać zmiany ustawień Państwa przeglądarki. Zobacz politykę cookies.
Strona informacyjna - Pomoc dla powodzian
Przejdź do strony

Centrum Edukacji Artystycznej

Ramowy schemat programu wychowawczo-profilaktycznego

Rekomenduje się dwuczęściową strukturę programu wychowawczo-profilaktycznego szkolnictwa artystycznego– teoretyczną (trwałą) i praktyczną (zmienną). Z jednej strony pozwala to na sprecyzowanie ważnych dla szkoły podstaw merytorycznych i prawnych, z drugiej stanowi konkretny plan wychowawczo-profilaktyczny do realizacji w bieżącym roku szkolnym. Poniżej zamieszczono ramowy schemat  programu wychowawczo-profilaktycznego wraz z komentarzami:

1. CZĘŚĆ TEORETYCZNA (trwała)
„Podstawy ogólne programu wychowawczo-profilaktycznego”

  1. Preambuła – jest wstępem informującym o charakterze dokumentu i może mieć zróżnicowany charakter, w zależności od tego, co dana społeczność szkolna uważa za ważne; można na przykład odwoływać się do działań umożliwiających budowanie programu, zaprezentować sposób rozumienia pojęcia „wychowanie”, zdefiniować specyfikę szkolnictwa artystycznego - muzycznego, plastycznego, baletowego - wpływającą bezpośrednio na proces wychowania dzieci i młodzieży uzdolnionej kierunkowo.
  2. Podstawy prawne – zawierają aktualny wykaz przepisów prawa odnoszących się do działalności wychowawczo-profilaktycznej szkoły; wykaz powinien być aktualizowany każdego roku szkolnego, zgodnie z dynamiką zmian w prawie oświatowym.
  3. Charakterystyka szkoły i środowiska lokalnego – określa tożsamość szkoły artystycznej oraz jej kulturotwórczą rolę, jaką odgrywa w swoim środowisku; może zawierać: wprowadzenie do historii szkoły, nawiązanie do jej patrona i powodów, którymi kierowano się przy jego wyborze, podejmowanie działań wychowawczych upamiętniających osobę patrona, opisanie liczby uczniów, nauczycieli, absolwentów i ich późniejszych losów, charakterystykę artystycznych zajęć edukacyjnych, przedstawienie ceremoniału szkolnego, wymienienie współpracujących ze szkołą instytucji i organizacji lokalnych i inne.
  4. Misja i wizja szkoły artystycznej – uwzględniają przede wszystkim specyfikę kształcenia artystycznego; „misja” jest ściśle związana z określeniem celu istnienia szkoły artystycznej i odpowiedzi m.in. na następujące pytania: komu szkoła ma służyć?, od czego zależy jej sukces?, jaki wkład wnosi szkoła do społeczności lokalnej?; „wizja” natomiast to wyobrażenie przyszłości szkoły, to czym ma się charakteryzować, jak funkcjonować i w jakim kierunku powinny zmierzać jej przyszłe działania.
  5. Sylwetka absolwenta szkoły – powinna zawierać zarówno charakterystykę cech wynikających z rozwoju artystycznego (np. wrażliwość artystyczna, możliwości twórcze i odtwórcze sztuki będącej przedmiotem nauczania, umiejętność zaprezentowania własnych dokonań artystycznych, obycie estradowe), jak i cechy rozwoju osobowego oraz społecznego, gwarantujące umiejętność odnalezienia się i dobrego funkcjonowania we współczesnym społeczeństwie.
  6. Wartości ważne dla społeczności szkolnej – powinny być wskazane przez samych uczniów, nauczycieli, rodziców i pracowników niepedagogicznych; „wartość” to podstawowa kategoria aksjologiczna oznaczająca wszystko to, co cenne i godne pożądania, co stanowi cel i wyznacznik dążeń; wartości tworzą podstawę humanistycznego porządku społecznego i odnoszą się wprost do historii, tradycji i dziedzictwa kulturowego; w szkolnictwie artystycznym do najważniejszych wartości należy miłość i szacunek do świata kultury i sztuki oraz samorealizacja poprzez aktywność artystyczną.
  7. Powinności wychowawcze pracowników pedagogicznych i niepedagogicznych – to sprecyzowanie o co, oprócz podstawowych obowiązków dydaktycznych i administracyjno-obsługowych, powinien zadbać każdy pracownik szkoły artystycznej; w kontekście nauczycieli przedmiotów artystycznych powinności wychowawcze polegają głównie na: budowaniu dobrej atmosfery podczas zajęć, dbaniu o poprawną komunikację interpersonalną z uczniem i jego rodzicami, wspieraniu ucznia w rozwoju osobistym i artystycznym poprzez pozytywne motywowanie, modelowaniu ucznia swoim własnym zachowaniem i postawą, chronieniu go przed zachowaniami ryzykownymi, udzielaniu pomocy w sytuacjach kryzysowych, posiadaniu pełnej wiedzy o specjalnych potrzebach edukacyjnych ucznia, wykazywaniu się umiejętnością dostosowania metod pracy artystycznej do potrzeb i możliwości ucznia.
  8. Ogólne założenia programu wychowawczo-profilaktycznego – powstają w oparciu o: analizę szkolnych potrzeb i zagrożeń, określenie celów strategicznych i szczegółowych oraz pożądanych efektów. Cele wychowawcze w szkole artystycznej realizowane są w takich obszarach rozwojowych ucznia, jak: (a) rozwój artystyczny, (b) rozwój psychiczny (poznawczy i emocjonalny), (c) rozwój społeczny, (d) rozwój duchowy. Cele profilaktyczne osiągane są w następujących obszarach: (a) rozwój fizyczny, (b) profilaktyka zagrożeń, (c) pomoc psychologiczno-pedagogiczna, (d) pedagogizacja rodziców; (e) rozwój kompetencji psychologicznych i wychowawczych nauczycieli.
  9. Uczestnicy i realizatorzy programu wychowawczo-profilaktycznego – to wszyscy pracownicy pedagogiczni i niepedagogiczni szkoły; w szkołach artystycznych uwagę zwraca konieczność większego angażowania, zarówno w proces tworzenia jak i realizacji programu, nauczycieli przedmiotów artystycznych – muzyków, plastyków, tancerzy – bowiem to oni mają największy i najbliższy kontakt z uczniami, który należy wykorzystać nie tylko do realizacji celów dydaktyczno-artystycznych, ale również wychowawczych i profilaktycznych.

 2. CZĘŚĆ PRAKTYCZNA (zmienna)
„Plan wychowawczo-profilaktyczny na dany rok szkolny”

  1. Wnioski z ewaluacji programu z poprzedniego roku szkolnego – są wynikiem analizy skuteczności zrealizowanych w ciągu roku działań wychowawczo-profilaktycznych, stanowią materiał do diagnozy szkolnej, która zgodnie z przepisami prawa oświatowego powinna być wykonana w terminie do 30 dni od dnia rozpoczęcia roku szkolnego i jest obligatoryjna dla wszystkich szkół artystycznych.
  2. Rekomendacje wychowawczo-profilaktyczne CEA na br. szkolny – ogłaszane są w piśmie Dyrektora CEA do szkół artystycznych we wrześniu każdego roku szkolnego; wynikają one z wniosków i rekomendacji nadzoru pedagogicznego CEA oraz priorytetów Ministra Edukacji i Nauki; rekomendacje wskazują na obszary, w których należy podjąć zintensyfikowane działania wychowawczo-profilaktyczne w danym roku szkolnym.
  3. Diagnoza aktualnych potrzeb i zagrożeń szkoły – program wychowawczo-profilaktyczny opracowuje się na podstawie wyników corocznej diagnozy w zakresie występujących w środowisku szkolnym potrzeb rozwojowych uczniów, w tym czynników chroniących i czynników ryzyka, ze szczególnym uwzględnieniem zagrożeń związanych z używaniem substancji psychotropowych, środków zastępczych oraz nowych substancji psychoaktywnych. Diagnozę przeprowadza dyrektor szkoły lub placówki albo upoważniony przez niego pracownik szkoły lub placówki. Diagnoza opracowywana jest w każdym roku szkolnym, w terminie 30 dni od dnia rozpoczęcia roku szkolnego. 

    Przedmiotem szkolnych badań w zakresie problemów wychowawczych i profilaktycznych są potrzeby i zagrożenia konkretnej społeczności szkolnej. Diagnoza potrzeb to między innymi ocena zasobów ludzkich i materialnych, mocnych i słabych stron oraz szans i zagrożeń (analiza SWOT), jak również sytuacji wychowawczej szkoły. Diagnoza zagrożeń to oszacowanie stopnia ryzyka wynikającego np. z zażywania przez dzieci i młodzież środków psychoaktywnych. Obydwa rodzaje diagnozy mogą być prowadzone na różnych poziomach, zaczynając od całego środowiska szkolnego i wychowawczego, poprzez diagnozę w poszczególnych klasach, grupach, sekcjach, a na indywidualnym uczniu i wychowanku kończąc.

    Od strony praktycznej proces diagnozy polega na ustaleniu kogo należy zdiagnozować i jak duża to ma być grupa (np. uczniów, rodziców, nauczycieli, pracowników niepedagogicznych szkoły) oraz jakimi narzędziami badawczymi (kwestionariusz/ankieta, techniki socjometryczne, wywiad ustrukturyzowany lub fokusowy, analiza wytworów ucznia, analiza dokumentacji szkolnej, obserwacja i in.). Należy również szczegółowo zaplanować przebieg badania (data, godzina, miejsce, osoby przeprowadzające badanie, potrzebne materiały, w tym instrukcja dla uczestników i in.) oraz określić sposoby analizy otrzymanych wyników i osoby, które to zadanie mają wykonać. Zakończenie działań diagnostycznych polega na podsumowaniu uzyskanych wyników i wyciągnięciu wniosków, które stanowić będą podstawę planowania konkretnych zadań ujętych w harmonogram na bieżący rok szkolny.
  4. Wynikające z dokonanej diagnozy cele ogólne i szczegółowe planu wychowawczo-profilaktycznego na br. szkolny – cel ogólny odnosi się do rozwijania-doskonalenia-wspomagania-kształtowania zdiagnozowanych problemów wychowawczo-profilaktycznych, poprzez uruchamianie-aranżowanie-organizowanie-przeprowadzanie określonych działań; cele szczegółowe to ustalenie sposobu realizacji celu ogólnego w postaci konkretnych zadań, które wpisuje się w harmonogram planu wychowawczo-profilaktycznego.
  5. Harmonogram konkretnych zadań do realizacji w br. szkolnym – powinien uwzględniać następujące kategorie:
  • strategię wychowawczo-profilaktyczną (wychowawczą, edukacyjną, informacyjną, profilaktyczną),
  • formę zadania (warsztaty, szkolenia, pogadanki, gazetki etc.),
  • tytuł/temat zadania, cel zadania, grupę konkretnych odbiorców (uczniów, nauczycieli, rodziców, pracowników pedagogicznych i/lub niepedagogicznych),
  • termin realizacji (poszczególne miesiące roku szkolnego),
  • osoby odpowiedzialne (np. dyrektor, nauczyciele przedmiotów artystycznych, nauczyciele przedmiotów ogólnokształcących, specjaliści szkolni, edukatorzy zewnętrzni i in.).
  1. Plan ewaluacji programu wychowawczo-profilaktycznego do wykonania na koniec roku szkolnego – powinien zawierać: termin wykonania ewaluacji, wykaz narzędzi ewaluacji oraz osób odpowiedzialnych za to zadanie; wnioski z tak przeprowadzonej ewaluacji będą stanowiły rekomendacje do przyszłorocznej diagnozy szkolnej.
{"register":{"columns":[]}}