Centrum Edukacji Artystycznej

W planie pracy każdego nauczyciela obowiązkowych zajęć edukacyjnych, obok treści dydaktycznych powinny być zamieszczone treści psychologiczno-pedagogiczne i wychowawczo-profilaktyczne. Potwierdzeniem realizacji treści wychowawczo-profilaktycznych i psychologiczno-pedagogicznych zawartych w planie pracy, będzie z jednej  strony adekwatne reagowanie nauczyciela na dostrzegane w trakcie bieżącej pracy problemy uczniów, a z drugiej strony odpowiednie odnotowanie w dokumentacji służbowej.

W przypadku uczniów, których problemy i potrzeby edukacyjno-rozwojowe potwierdzone są diagnozą zawartą w opinii lub orzeczeniu poradni psychologiczno-pedagogicznej, wszyscy nauczyciele uczący danego ucznia zobowiązani są do opracowania indywidualnych dostosowań wymagań edukacyjnych do potrzeb i możliwości danego ucznia (szczegółowy opis realizacji dostosowania wymagań opisany jest w zakładce Pomoc psychologiczno-pedagogiczna).

Równie ważne jest bieżące reagowanie na sytuacje, w których uczeń przejawia nieprawidłowości w sferze wychowawczo-profilaktycznej, które nie są zdiagnozowane przez poradnię psychologiczno-pedagogiczną, a wymagają niezwłocznej reakcji szkoły i poszczególnych nauczycieli. Takie działania nauczycieli wpisują się w zakres oddziaływań wychowawczo-profilaktycznych skierowanych wobec ucznia. 

Jeśli uczeń doświadcza trudności o charakterze wychowawczym lub doświadcza problemów wchodzącychma problemy wchodzące w zakres oddziaływań profilaktycznych, należy niezwłocznie udzielać uczniowi odpowiedniej pomocy oraz podejmować działania naprawcze. Aby zachować porządek w dokumentacji służbowej nauczyciela, potwierdzającej podejmowanie działań wychowawczo-profilaktycznych wobec ucznia, sugeruje się założenie uczniowi Indywidualnej teczki ucznia (do pobrania poniżej). W teczce tej nauczyciel będzie notował podejmowane działania, zgodnie z zaproponowanym porządkiem:

• Data spotkania z uczniem,
• Opis sytuacji ucznia/charakterystyka/krótki opis problemu (przykład: uczennica bardzo zdolna, ale nie pracująca systematycznie w ostatnich dwóch miesiącach, charakteryzująca się zmiennym nastrojem, słabym kontaktem, sennością i zauważalną bladością oraz wychudzeniem. Wzbudza to podejrzenie o możliwość zażywania substancji psychoaktywnych,),
• Podjęte działania (przykład: rozmowa z uczennicą, próba uzyskania informacji o przyczynach zmian samopoczucia i wyglądu fizycznego, potwierdzenia lub nie zażywania środków psychoaktywnych),
• Zaplanowane działania wychowawcze i wspierające (przykład: rozmowa z rodzicami, konsultacje z psychologiem/pedagogiem szkolnym),
• Inne działania związane z doskonaleniem własnym (przykład: konieczność poszerzenia wiedzy z zakresu ryzyka uzależnienia od środków psychoaktywnych; zgłoszenie potrzeby szkolenia z ww. zakresu w ramach wewnątrzszkolnego doskonalenia nauczycieli),
• Efekty – po podjętych działaniach (przykład: poprawa funkcjonowania i wyglądu uczennicy; jeśli nie nastąpi, ponowne weryfikowanie przyczyn trudności uczennicy).

Ponadto refleksja nauczyciela powinna stanowić źródło inspiracji do planowania szerszych działań wychowawczo-profilaktycznych wobec społeczności szkolnej, a także działań samokształceniowych i szkoleniowych dla nauczycieli.

Zamieszczony poniżej teoretyczny model zasad konstruowania programu wychowawczo-profilaktycznego jest propozycją wynikającą bezpośrednio z przepisów prawa oraz specyfiki pracy w szkołach artystycznych. Realizacja kolejnych kroków opisanych w poniższym modelu sprzyja aktywizacji wszystkich nauczycieli, zarówno przedmiotów artystycznych jak i ogólnokształcących, do współtworzenia i realizacji programu wychowawczo-profilaktycznego w procesie dydaktyczno-wychowawczym.

Krok 1 – POWOŁANIE ZESPOŁU DS. SZKOLNEGO PROGRAMU WYCHOWAWCZO-PROFILAKTYCZNEGO – dyrektor szkoły powołuje Zespół ds. szkolnego programu wychowawczo-profilaktycznego, którego celem jest opracowanie programu na bieżący rok szkolny. Rekomenduje się, aby w skład Zespołu weszli: 

• nauczyciele reprezentujący różne specjalności - zarówno artystyczne jak i ogólnokształcące, w tym nauczyciele realizujący zajęcia indywidualne, grupowe oraz zespołowe/międzyklasowe,
• specjaliści szkolni (jeśli są w szkole zatrudnieni).

Rekomenduje się również, aby w każdym roku szkolnym Zespół tworzyli inni nauczyciele, tak by praca nad programem wychowawczo-profilaktycznym stała się doświadczeniem możliwie największej liczby nauczycieli.

Zespół przeprowadza diagnozę szkolną wśród wszystkich lub wybranych członków szkolnej społeczności (w zależności od bieżących potrzeb szkoły) do 30 dnia od dnia rozpoczęcia roku szkolnego. Celem diagnozy jest zweryfikowanie aktualnych potrzeb i bieżących problemów uczniów, które docelowo należy minimalizować dzięki prowadzeniu różnorodnych aktywności w ramach programu wychowawczo-profilaktycznego. Drugim nie mniej ważnym celem jest diagnozowanie mocnych stron, możliwości i zasobów osobistych uczniów w celu systemowego wsparcia ich zdrowia psychicznego, które także wymaga wzmacniania w ramach oddziaływań wychowawczych. Pod koniec roku szkolnego Zespół wykonuje (auto)ewaluację programu wychowawczo-profilaktycznego, czyli działania weryfikujące efektywność jego realizacji. Wnioski z ewaluacji stanowią jeden z elementów koniecznych do konstruowania programu wychowawczo-profilaktycznego w kolejnym roku szkolnym. W celu opracowania harmonogramu programu wychowawczo-profilaktycznego Zespół rozpoznaje również rekomendacje CEA na bieżący rok szkolny oraz wnioski nauczycieli i kierowników sekcji/liderów grup przedmiotowych.

Krok 2 – ZEBRANIA SEKCJI/GRUP PRZEDMIOTOWYCH – podczas zebrań nauczycieli w ramach sekcji, specjalności artystycznych czy grup zajęciowych, należy poświęcić czas na zweryfikowanie występowania ewentualnych trudności natury wychowawczo-profilaktycznej wśród wybranych uczniów;

Krok 3 – KIEROWNIK SEKCJI/LIDER GRUPY NAUCZYCIELI – w przypadku rozpoznania przez nauczycieli występowania trudności natury wychowawczo-profilaktycznej, kierownik sekcji/lider grupy nauczycieli opracowuje główne problemy wychowawczo-profilaktyczne sekcji, które przekazuje Zespołowi ds. szkolnego programu wychowawczo-profilaktycznego;

Krok 4 – ZESPÓŁ DS. SZKOLNEGO PROGRAMU WYCHOWAWCZO-PROFILAKTYCZNEGO – na podstawie: a) diagnozy szkolnej, b) rekomendacji CEA na br. szkolny, c) wniosków otrzymywanych od kierowników sekcji/liderów grup nauczycieli, Zespół opracowuje harmonogram szkolnego programu wychowawczo-profilaktycznego na br. szkolny;

Krok 5 – PROGRAM WYCHOWAWCZO-PROFILAKTYCZNY SZKOŁY/BURSY ARTYSTYCZNEJ – opracowany przez Zespół, uchwalany jest przez Radę Rodziców i/lub Radę Pedagogiczną.

Konsekwentne wprowadzanie w szkołach artystycznych zaproponowanego modelu spowoduje, iż program wychowawczo-profilaktyczny nie będzie teoretycznym konstruktem działań pozorowanych, lecz świadomie opracowanym harmonogramem praktycznych działań odpowiadających na realne problemy zdiagnozowane w danej szkole artystycznej.