Proces Berliński został zainicjowany przez Niemcy szczytem, który odbył się w 2014 roku w Berlinie. Kolejne szczyty miały miejsce odpowiednio w Wiedniu (2015), Paryżu (2016), Trieście (2017), Londynie (2018), Poznaniu (2019), Sofii (2020), Berlinie (2021 i 2022) i Tiranie (2023). 

W Procesie Berlińskim uczestniczy sześciu partnerów z Bałkanów Zachodnich, którzy są kandydatami (Albania, Bośnia i Hercegowina, Czarnogóra, Macedonia Północna i Serbia) oraz potencjalnymi kandydatami (Kosowo) do członkostwa w Unii Europejskiej oraz są objęci unijną polityką rozszerzenia. W Procesie uczestniczą niektóre państwa członkowskie UE – Austria, Bułgaria, Chorwacja, Francja, Grecja, Niemcy, Polska, Słowenia i Włochy, a także Wielka Brytania, mimo formalnego opuszczenia Unii. W pracach Procesu Berlińskiego aktywny udział biorą również Komisja Europejska, międzynarodowe instytucje finansowe (EBOR, EBI), organizacje międzynarodowe (m.in. OECD, WHO) i regionalne (RCC, RYCO). Polska dołączyła do Procesu w 2018 roku na zaproszenie kanclerz Angeli Merkel i uczestniczyła już w Szczycie Bałkanów Zachodnich w Londynie.

Głównym obszarem współpracy w Procesie Berlińskim jest gospodarka i połączenia (connectivity). Współpraca służy m. in. realizacji projektów infrastrukturalnych, zwłaszcza energetycznych i transportowych, takich jak przebudowy portów, renowacje linii kolejowej czy budowy interkonektorów gazowych, ujętych w tzw. Connectivity Agenda. Na szczycie w Trieście premierzy państw Bałkanów Zachodnich przyjęli Wieloletni plan działania na rzecz Regionalnego Obszaru Gospodarczego (MAP REA), którego celem było stopniowe zwiększanie wolnego przepływu dóbr, usług, inwestycji i pracowników w regionie.  Po zakończeniu tego projektu, na szczycie w Sofii, w listopadzie 2020 przyjęty został bardzo ambitny Plan działania na rzecz budowy na Bałkanach Zachodnich Wspólnego Regionalnego Rynku (Common Regional Market Action Plan – CRM AP), który jest kontynuacją wysiłków na rzecz jeszcze lepszego zintegrowania rynków BZ, zgodnie już z kryteriami UE. Realizacja założeń CRM AP uwzględnia plany bardzo poważnego wsparcia finansowego regionu ze strony UE w najbliższych latach. CRM AP będzie podlegał aktualizacji w 2024 r.

W Proces Berliński zaangażowane są także organizacje pozarządowe, w tym młodzieżowe. Społeczeństwo obywatelskie uczestniczy w spotkaniach organizowanych na marginesie Szczytów. Jednym z ważniejszych dokonań Procesu Berlińskiego jest powołanie Regionalnego Biura Współpracy Młodzieży (Regional Youth Cooperation Office - RYCO), międzyrządowej organizacji współpracy utworzonej przez rządy Albanii, Bośni i Hercegowiny, Czarnogóry, Kosowa, Macedonii Północnej i Serbii w celu promowania pojednania pomiędzy przedstawicielami młodego pokolenia z całego regionu. Porozumienie o ustanowieniu RYCO zostało podpisane przez szefów rządów sześciu krajów regionu w trakcie Szczytu Bałkanów Zachodnich w Paryżu 4 lipca 2016 roku. Wymiary obywatelski, społeczny, młodzieżowy oraz ekspercki współpracy w ramach Procesu nabierają coraz większego znaczenia.

W roku 2023 przewodnictwo w pracach Procesu ponownie sprawowała Albania, a szczyt szefów rządów państw PB odbył się 16 października w Tiranie. W ramach przygotowań do szczytu odbyły się spotkania ministerialne: szefów resortów spraw wewnętrznych (14 września), gospodarki (26 września; przy tej okazji odbyło się również Forum Biznesu) oraz spraw zagranicznych (6 października) z udziałem również instytucji unijnych oraz innych instytucji międzynarodowych, a także spotkania przedstawicieli Społeczeństwa Obywatelskiego (14-15 października) oraz młodzieży (6-7 października).

Głównymi tematami agendy szczytu oraz poprzedzających go spotkań ministerialnych były: wsparcie unijnych aspiracji regionu, zwiększenie regionalnej konwergencji gospodarczej (kraje partnerskie PB z satysfakcją odnotowany kilku umów i paktów, w tym umowy o wzajemnym uznawaniu kwalifikacji zawodowych i obniżeniu opłat za transmisję danych w roamingu między UE a Bałkanami Zachodnimi), a także młodzież, edukacja i badania naukowe (podkreślono potrzebę zwiększenia inwestycji w tym obszarze i przyjęto zalecenia dotyczące ustanowienia centrów doskonałości badawczej i technologicznej). Utworzenie kampusu Kolegium Europejskiego w Tiranie zostało uznane za znaczący krok w kierunku wspierania wiedzy specjalistycznej w zakresie spraw UE w całym regionie. Podczas szczytu omówiono również potencjalne partnerstwo w zakresie łańcucha wartości między UE a Bałkanami Zachodnimi, biorąc pod uwagę strategiczne znaczenie regionu w kontekście surowców krytycznych i baterii.

Uczestnicy podkreślili potrzebę zwiększenia inwestycji w infrastrukturę transportową oraz łączność cyfrową, które mogą istotnie wpłynąć na poprawę warunków do prowadzenia handlu.

Kluczową kwestią omawianą na szczycie była Zielona Agenda dla Bałkanów Zachodnich - Przywódcy zatwierdzili wspólną deklarację intencji w sprawie regionalnego partnerstwa klimatycznego, podkreślając konieczność zielonej transformacji i inwestycji sektora prywatnego w efektywność energetyczną, odnawialne źródła energii i zrównoważony rozwój.

Podkreślono również kwestie bezpieczeństwa, kładąc nacisk na głębszą współpracę regionalną i lepszą wymianę informacji w celu zwalczania przestępczości zorganizowanej i wzmocnienia cyberbezpieczeństwa. W tym kontekście odnotowano utworzenie Centrum Zdolności Cybernetycznych Bałkanów Zachodnich (WB3C) w Podgoricy. Ta czarnogórsko-francusko-słoweńska inicjatywa jest otwarta na wkład innych państw.

Uczestnicy szczytu wezwali Serbię i Kosowo do kontynuacji dialogu i pojednania, podkreślając znaczenie stosunków dobrosąsiedzkich i współpracy regionalnej na rzecz integracji z UE.

Z satysfakcją odnotowano działania państw regionu mające na celu integrację Romów, a także deklarację Niemiec o gotowości do przewodniczenia procesowi w 2024 r.

Polska przewodniczyła pracom w ramach Procesu Berlińskiego w 2019 roku, a punktem kulminacyjnym przewodnictwa był Szczyt Bałkanów Zachodnich zorganizowany w Poznaniu w dniach 3-5 lipca 2019 roku. Program polskiego przewodnictwa w Procesie Berlińskim, przyjęty przez Radę Ministrów, opierał się na czterech filarach: gospodarce, połączenia infrastrukturalne (connectivity), wymiar obywatelski (społeczeństwo obywatelskie, think-tanki, młodzież, nauka, kultura) oraz bezpieczeństwo. Wsparcie młodego pokolenia było horyzontalnym priorytetem polskiego przewodnictwa.

Głównym wydarzeniem politycznym szczytu Bałkanów Zachodnich było spotkanie liderów z udziałem szefów rządów i organizacji międzynarodowych, ale odbyły się również spotkania w formatach ministrów gospodarki, spraw wewnętrznych i spraw zagranicznych państw Procesu Berlińskiego. Równolegle realizowany był również kalendarz wydarzeń towarzyszących: Forum think-tanków, Forum Biznesu UE-Bałkany Zachodnie i Forum Społeczeństwa Obywatelskiego. Przygotowując poszczególne wydarzenia w ramach Szczytu Polska ściśle współpracowała między innymi z Komisją Europejską, OECD, Regionalną Radą Współpracy (RCC), RYCO, EBOR, EBI, a także izbami gospodarczymi z regionu. Łącznie w wydarzeniach Szczytu BZ wzięło udział ponad 1500 gości.

Szczyt Bałkanów Zachodnich w Poznaniu przyniósł bardzo wymierne efekty. Ogłoszono m. in. kolejny pakiet konektywności dla Bałkanów Zachodnich na sumę ponad 180 milionów EUR wspierający kluczowe projekty infrastrukturalne w regionie. Komisja Europejska podpisała listy intencyjne z instytucjami finansowymi o wsparciu w wysokości 20 milionów EUR dla małych i średnich przedsiębiorstw w regionie Bałkanów Zachodnich. Państwa Europy Południowo-Wschodniej podpisały Memorandum o ustanowieniu regionalnego Instytutu Zrównoważonych Technologii z siedzibą w Czarnogórze. Ogłoszono plan opracowania Regionalnej Strategii Kolejowej oraz wsparcie dla Deklaracji o integracji Romów.

Za sprawą przewodnictwa w Procesie Berlińskim rok 2019 był rokiem największego zaangażowania Polski na Bałkanach Zachodnich od czasu zmian na mapie politycznej w tej części Europy w wyniku rozpadu Jugosławii. W przyjętym przez Radę Ministrów Programie polskie przewodnictwo wyznaczyło sobie dziesięć celów. Część z nich wpisywała się w wybrane cztery priorytety, a część miała charakter przekrojowy jak choćby wspomniane już powyżej wsparcie młodzieży i wzmocnienie społeczeństwa obywatelskiego w regionie Bałkanów Zachodnich. Wyróżnikiem polskiego przewodnictwa była realizacja celów nie tylko na poziomie politycznym, ale także eksperckim. Polska nie ograniczyła się do organizacji szczytu Bałkanów Zachodnich, lecz działała aktywnie przez cały rok, podejmując również projekty z obszaru pomocy rozwojowej czy promocji, a także organizując promujące region duże wydarzenia kulturalne, które przyciągnęły wielotysięczną publiczność. Program przewodnictwa w Procesie Berlińskim i szczytu Bałkanów Zachodnich objął w sumie ponad 100 wydarzeń, ukazało się wiele publikacji. Polska dzieliła się doświadczeniem i dobrymi praktykami z okresu transformacji i akcesji do Unii Europejskiej, co było inspiracją dla Bałkanów Zachodnich, a równocześnie znakomitą promocją sukcesu rozwojowego Polski, bo prezydencję po raz pierwszy sprawował "nowy" członek Unii Europejskiej, kraj z doświadczeniem i instytucjonalną pamięcią transformacji, negocjacji akcesyjnych i wyzwań pierwszych lat członkostwa.

Niezależnie od samego szczytu Bałkanów Zachodnich i wielu zrealizowanych projektów mogliśmy w trakcie przewodnictwa przekazać bardzo wymierne finansowe wsparcie dla regionu. Polska wpłaciła ponad 1,5 miliona EUR na projekty infrastrukturalne w ramach Western Balkans Investment Fund (WBIF), zaoferowaliśmy studentom z regionu stypendia w Europejskim Kolegium w Natolinie, studenci z regionu zostali włączeni w Program Stypendialny im. Banacha, istotnie wsparliśmy finansowo działające na rzecz młodego pokolenia RYCO, a także instytucje wspierające walkę z korupcją i nielegalnym handlem bronią.

Polskie przewodnictwo zostało przez naszych partnerów bardzo dobrze ocenione jako realna wartość dodana w realizacji europejskich aspiracji Bałkanów, zwłaszcza, że był to rok bardzo trudnej agendy europejskiej i skomplikowanej sytuacji w regionie Bałkanów Zachodnich. Podkreślano znakomitą reprezentację polityczną na wydarzeniach szczytu i przewodnictwa. Zrealizowane projekty pozwoliły nie tylko wesprzeć region Bałkanów Zachodnich, ale także istotnie wzmocnić bilateralny wymiar relacji Polski z regionem tworząc poważny kapitał na przyszłość.

Polska kontynuuje współpracę z formatami regionalnymi na Bałkanach Zachodnich oraz projekty na rzecz młodzieży podjęte w trakcie naszego przewodnictwa.