Rozmowy kwalifikacyjne z kandydatami na sędziego ETPC
08.06.2022
W dniach 7-8 czerwca 2022 r. odbyło się drugie posiedzenie Zespołu ds. wyłonienia kandydatów na urząd sędziego Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu pod przewodnictwem Ministra Piotra Wawrzyka, na którym przeprowadzono rozmowy kwalifikacyjne z 20 osobami, które zgłosiły swe kandydatury. Rozmowom kwalifikacyjnym przysłuchiwali się obserwatorzy wyznaczeni przez wcześniej zgłoszone organizacje pozarządowe.
W trakcie posiedzenia Zespół uznał, że wszystkie stwierdzone braki formalne zgłoszeń zostały uzupełnione i na tej podstawie postanowił dopuścić wszystkie zgłoszone osoby do rozmów kwalifikacyjnych. Zespół ustalił również listę 4 pytań, na podstawie której przeprowadził rozmowy:
- Proszę omówić kwestię wykonywania orzeczeń Europejskiego Trybunału Praw Człowieka przez państwa. Jak przedstawia się realizacja postanowień wyroku ETPC w kontekście nakazu zmian legislacyjnych w danym kraju?
- Czy Europejska Konwencja Praw Człowieka dopuszcza możliwość badania rzetelności procesu także w odniesieniu do innego rodzaju spraw niż sprawy cywilne i karne, np. spraw sądowo-administracyjnych? Jeżeli tak, to proszę o przedstawienie przykładu postępowania przed Europejskim Trybunałem Praw Człowieka, dotyczącego „innego rodzaju sprawy.
- Jaki Pani/Pana zdaniem jest wpływ orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka na ustawodawstwa państw, które zobowiązały się przestrzegać praw zawartych w Europejskiej konwencji Praw Człowieka?
- Kryteria formalne decydujące o dopuszczalności skargi do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka.
Czas przewidziany na rozmowę kwalifikacyjną z każdym kandydatem wynosił maksymalnie 30 minut. Na wstępie każdy kandydat został poproszony o przedstawienie w ciągu 5-10 minut swojej kandydatury, wizji pełnienia funkcji sędziego Europejskiego Trybunału Praw Człowieka oraz roli i znaczenia Trybunału i Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności. Następnie każdy kandydat odpowiadał na zadane pytania. Jedno z pytań zostało zadane w języku angielskim, a jedno w języku francuskim. Na pytania zadane w języku obcym kandydat miał możliwość udzielenia odpowiedzi w dowolnie wybranym przez siebie języku urzędowym Trybunału, tj. języku angielskim lub francuskim. Członkowie Zespołu mogli również zadawać pytania dodatkowe.
Następnie Zespół wyłonił listę trojga kandydatów. Ponadto dwie osoby zostały wskazane jako kandydaci rezerwowi. Lista kandydatów zostanie przekazana przez MSZ do zaopiniowania przez Doradczy Panel Ekspertów Rady Europy do spraw wyłonienia kandydatów na wybór na stanowisko sędziego Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. Zgodnie z Rezolucją Komitetu Ministrów Rady Europy CM/Res(2010)26 postępowanie przed Panelem ma charakter poufny. Następnie ostateczna lista zostanie przekazana do Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy i będzie opublikowana na stronie internetowej Ministerstwa Spraw Zagranicznych.
* * *
Posiedzenie zostało zorganizowane na podstawie § 2 Regulaminu Zespołu, stanowiącego załącznik do zarządzenia nr 1 Ministra Spraw Zagranicznych z dnia 13 stycznia 2012 r. w sprawie powołania Zespołu do spraw wyłonienia kandydatów na urząd sędziego Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu (Dz. Urz. Min. Spraw Zagr. z 2012 r. poz. 1, z 2020 r. poz. 55 oraz z 2021 r. poz. 30).
Zgodnie z § 2 ust. 1-5 Regulaminu, w czasie rozmów kwalifikacyjnych członkowie Zespołu dokonują merytorycznej oceny kandydatów, mając na względzie wymagania sprawowania urzędu sędziego Europejskiego Trybunału Praw Człowieka wskazane w art. 21 ust. 1 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, jak również:
- znajomość zagadnień związanych z ochroną praw człowieka;
- rozległość wiedzy prawniczej, w tym zwłaszcza w zakresie prawa polskiego, i doświadczenie związane z jego praktycznym stosowaniem;
- dorobek naukowy kandydata.
Pytania kierowane do kandydatów mogą być zadawane w językach urzędowych Rady Europy. Zespół obraduje na posiedzeniach zamkniętych. Z posiedzeń Zespołu sporządza się protokół, w którym zawarta jest informacja o terminie posiedzenia, składzie Zespołu, rozpatrywanych kandydaturach oraz podjętych decyzjach. Lista trzech kandydatów oraz dwóch kandydatów rezerwowych, w najwyższym stopniu spełniających wymagania, o których mowa powyżej, zostaje ustalona przez członków Zespołu w drodze uzgodnienia stanowisk, a w przypadku braku porozumienia zarządzane jest głosowanie.