Główny Urząd
Geodezji i Kartografii

Poniżej przedstawiamy krótkie podsumowanie prac geodezyjnych zrealizowanych w 2022 r. w ramach prac własnych GUGiK lub zleconych przez Głównego Geodetę Kraju:

1. Aktualizacja bazy danych zobrazowań lotniczych i satelitarnych oraz ortofotomapy i numerycznego modelu terenu

GGK zlecił opracowanie wysokorozdzielczych danych fotogrametrycznych dla obszaru miast powiatowych w województwach zachodniej Polski, tj. :

• zdjęcia lotnicze o GSD = 0,5 m (ok. 18472 km²),
• ortofotomapę o terenowym rozmiarze piksela 0,05 m (ok. 18472 km²),
• chmurę punktów ALS o gęstości 12 p/m² (14570 km²),
• numeryczny model terenu o interwale siatki 1 m (ok. 18472 km²),
• numeryczny model pokrycia o interwale siatki 0,5 m (14570 km²),
• obrazy intensywności o terenowym rozmiarze piksela 0,25m (14570 km²);

oraz opracowanie danych wysokościowych w technologii lotniczego skanowania laserowego dla obszarów pozamiejskich w województwach zachodniopomorskim, pomorskim i łódzkim:

• chmurę punktów ALS o gęstości 4 p/m² (56404 km²),
• numeryczny model terenu o interwale siatki 1 m (56404 km²),
• numeryczny model pokrycia o interwale siatki 1 m (56404 km²),
• obrazy intensywności o terenowym rozmiarze piksela 0,5 m (56404 km²).

Zakres zrealizowanych prac przedstawia poniższa ilustracja.

Wszystkie w/w dane są przyjęte do Państwowego Zasobu Geodezyjnego i Kartograficznego. Trwają jeszcze prace związane z publikacją tych danych w usługach.

W tym miejscu warto również przypomnieć, że Minister Rozwoju i Technologii Waldemar Buda 16 grudnia 2022 r. podpisał nowe rozporządzenie fotogrametryczne, które będzie ogłoszone najpóźniej 13 stycznia 2023 roku i, oprócz uproszczenia i uporządkowania dotychczasowych zapisów dotyczących formatów, wprowadza do zasobu również nowe dane fotogrametryczne takie, jak: dane ukośne i modele siatkowe 3D.

W 2022 r. przeprowadzono również szkolenia dla Służby Geodezyjnej i Kartograficznej oraz wykonawców, łącznie dla ok. 80 osób, z zakresu wykorzystania na potrzeby aktualizacji baz powiatowych danych fotogrametrycznych dostępnych w centralnym zasobie geodezyjnym i kartograficznym.

2. Prace dotyczące modernizacji podstawowej osnowy wysokościowej

W 2022 r. został opracowany projekt modernizacji  podstawowej osnowy geodezyjnej wysokościowej na obszarze województwa zachodniopomorskiego oraz części województw: kujawsko-pomorskiego, lubuskiego, pomorskiego i wielkopolskiego (ok. 25 % powierzchni kraju).  Praca obejmowała wykonanie przeglądu i konserwacji punktów podstawowej osnowy geodezyjnej wysokościowej na obszarze opracowania, zaprojektowanie nowych lokalizacji punktów w miejsce punktów zniszczonych oraz opracowanie opisu projektu technicznego modernizacji osnowy, określającego rodzaj, sposób i harmonogram wykonania pomiarów oraz sposób wyrównania podstawowej osnowy wysokościowej.

3. Prace dotyczące modernizacji osnowy magnetycznej

W 2022 r. wykonano przegląd punktów ekscentrycznych do punktów osnowy magnetycznej klasy fundamentalnej oraz uzupełniono osnowę klasy fundamentalnej o 4 punkty (2 nowe oraz 2 w okolicy punktów zniszczonych). Dane i informacje dotyczące nowych punktów zostaną opublikowane na początku 2023 roku.

4. Prace dotyczące modernizacji osnowy grawimetrycznej

W 2022 r. wykonano przegląd punktów osnowy grawimetrycznej oraz stabilizację nowych znaków dla 5 punktów klasy fundamentalnej i 1 punktu klasy bazowej. Dane dotyczące nowych punktów będą dostępne po wykonaniu pomiarów grawimetrycznych przewidzianych na lata 2023 (osnowa klasy fundamentalnej) i 2024-2025 (osnowa klasy bazowej).

5. Prace związane z modernizacją systemu ASG-EUPOS

W 2022 roku zostały uruchomione cztery nowe stacje referencyjne systemu ASG-EUPOS zlokalizowane w Kołobrzegu, Braniewie, Końskich oraz Oleśnicy. Rozpoczęto prace związane z założeniem kolejnych 11 nowych stacji referencyjnych na terenie kraju. 

W tym miejscu warto również przypomnieć, że w dniu 2 października 2022 r. na mocy zapisów ustawy z  dnia 22 lipca 2022 r. o usprawnieniu procesu inwestycyjnego Centralnego Portu Komunikacyjnego, zniesione zostały opłaty za umożliwienie korzystania z usług systemu ASG-EUPOS.

6. Wsparcie wdrożenia układu PL-EVRF2007-NH w zbiorach szczegółowej osnowy geodezyjnej

W 2022 roku między Głównym Geodetą Kraju a Starostami realizowanych było 61 porozumień na wsparcie finansowe w zakresie wdrażania układu wysokościowego PL-EVRF2007-NH.  Ostatecznie udzielono wsparcia finansowego 55 jednostkom, z  wypłatą środków na łączną kwotę 4 530 756,79 zł.  Ze względu na opóźnienia ze strony wykonawców prac pięć porozumień, na kwotę łączną 737 000,00 zł, zostało przeniesionych do realizacji w roku 2023. Trzy porozumienia obejmowały prace realizowane zarówno w roku 2022, jak i 2023.

7. Wsparcie marszałków województw w zakresie aktualizacji bazy BDOT10k

W 2022 r. Główny Geodeta Kraju zlecił aktualizację bazy BDOT10k dla 85 powiatów. 29 grudnia 2022 r. udało się zakończyć realizację umów na aktualizację bazy danych obiektów topograficznych (BDOT10k) dla 68 powiatów z obszaru województw:

• kujawsko-pomorskiego: aleksandrowski, brodnicki, bydgoski, golubsko-dobrzyński, grudziądzki, inowrocławski, mogileński, nakielski, świecki, radziejowski, rypiński, żniński, Włocławek;
• łódzkiego: bełchatowski, brzeziński, łaski, łowicki, pajęczański, poddębicki, rawski, skierniewicki, wieluński, wieruszowski, zduńskowolski, zgierski, Piotrków Trybunalski;
• mazowieckiego: gostyniński, ostrołęcki, ostrowski, radomski, wyszkowski, Radom;
• opolskiego: nyski, oleski, prudnicki, strzelecki, Opole;
• podlaskiego: grajewski, Białystok;
• śląskiego: bieruńsko-lędziński, częstochowski, gliwicki, lubliniecki, mikołowski, myszkowski, pszczyński, raciborski, rybnicki, wodzisławski, zawierciański, Bytom, Chorzów, Dąbrowa Górnicza, Gliwice, Jastrzębie Zdrój, Jaworzno, Mysłowice, Piekary Śląskie, Ruda Śląska, Siemianowice Śląskie, Świętochłowice, Zabrze, Żory;
• zachodniopomorskiego: gryfiński, koszaliński, myśliborski, pyrzycki, Koszalin.

Pozostałych 17 umów podpisanych w 2022 r. będzie kontynuowanych w pierwszym kwartale 2023 r.:

• kujawsko-pomorskiego: toruński, włocławski;
• łódzkiego: opoczyński, piotrkowski, radomszczański
• mazowieckiego: Warszawa
• opolskiego: opolski
• śląskiego: kłobucki, Częstochowa,
• pomorskiego: bytowski, człuchowski, pucki i wejherowski
• wielkopolskiego: kolski, koniński, turecki, Konin.

Zakres zakończonych i realizowanych prac przedstawia poniższa ilustracja.

Należy również przypomnieć, że w ramach programu INFOSTRATEG, Narodowe Centrum Badań i Rozwoju wybrało propozycję zgłoszonego przez GUGiK tematu badawczego na opracowanie narzędzi do automatycznego wykrywania obiektów topograficznych BDOT10k. NCBiR 19 grudnia 2022 r. ogłosiło konkurs w tym zakresie https://www.gov.pl/web/ncbr/v-konkurs-infostrateg-na-projekty-zamawiane. Nabór wniosków rozpocznie się 24 lutego 2023 r. i potrwa do 24 kwietnia 2023 r.

8. Opracowanie map tematycznych

W 2022 r. rozpoczęto również prace w zakresie opracowania map tematycznych. W ramach prac własnych GUGiK opracowaliśmy mapę administracyjną Polski oraz w ramach postępowania publicznego zleciliśmy opracowanie mapy pokrycia Polski. Oba opracowania odpowiadają skali 1:500 000 i zasiliły PZGiK.

9. Opracowanie map topograficznych

W 2022 r. Główny Urząd Geodezji i Kartografii rozpoczął projekty pilotażowe mające na celu opracowanie narzędzi umożliwiających automatyczne generowanie map topograficznych w skalach 1:10 000 (prace własne GUGiK), 1:25 000 (prace własne GUGiK), 1:50 000 (umowa zrealizowana przez stołeczną firmę Globema). Na obecnym etapie powstałe mapy (wizualizacje kartograficzne BDOT10k) nie stanowią jeszcze standardowych opracowań kartograficznych, o których mowa w ustawie Prawo geodezyjne i kartograficzne, ale do tego celu dążymy. Narzędzia i wizualizacje w skalach 1:10 000 oraz 1:25 000 są udoskonalane i można je pobrać z serwisu www.geoportal.gov.pl. Narzędzia do opracowania wizualizacji w skali 1:50 000 zostały odebrane z końcem grudnia 2022 r. i pierwsze wizualizacje w tej skali będą dostępne w pierwszym kwartale 2023 roku:

• Skala 1:10 000

• Skala 1:25 000

• Skala 1:50 000