Komenda Główna
Państwowej Straży Pożarnej

Każdego roku na wiosnę słyszymy o licznych pożarach traw, które stanowią poważne zagrożenie dla środowiska, ludzi i zwierząt. W Polsce regularnie dochodzi do wypalania traw mimo, że jest to nielegalne i bardzo niebezpieczne. Z myślą o zwiększeniu świadomości społecznej oraz o zapobieganiu pożarom traw, powstała kampania informacyjna „Stop Pożarom Traw”, która od lat wspiera działania edukacyjne i interwencyjne w tym zakresie. Kampania „Stop Pożarom Traw” przypomina, że ochrona przyrody, to nasza wspólna odpowiedzialność. Każdy z nas może przyczynić się do zapobiegania pożarom i do ochrony otaczającej nas przyrody. Reagujmy, gdy widzimy niebezpieczne działania, i pamiętajmy, że zdrowe i bezpieczne środowisko to fundament naszej przyszłości.

Kampania społeczna Państwowej Straży Pożarnej „Stop Pożarom Traw” rozpoczyna się 1 marca każdego roku.

Cele kampanii „Stop Pożarom Traw”

Kampania „Stop Pożarom Traw” ma na celu edukowanie społeczeństwa oraz przeciwdziałanie powszechnemu wypalaniu nieużytków. Jej główne założenia obejmują:

• Zwiększanie świadomości społecznej – Uświadamianie, że wypalanie traw jest niebezpieczne, nielegalne i nie przynosi korzyści dla gleby czy rolnictwa.
• Edukacja dzieci i młodzieży – Kampania realizuje programy edukacyjne w szkołach, ucząc najmłodszych odpowiedzialności za środowisko.
• Wsparcie dla straży pożarnej i lokalnych społeczności – Organizatorzy kampanii współpracują ze strażą pożarną i innymi służbami, aby minimalizować skutki pożarów oraz propagować zasady odpowiedzialnego zarządzania terenami zielonymi.

Jak możemy zapobiegać pożarom traw?

Pożary traw można ograniczyć, przestrzegając kilku zasad:

• Zaniechanie wypalania – Nawet jeśli wydaje się, że wypalenie trawy jest szybkim sposobem na uporządkowanie terenu, warto pamiętać, że to działanie przynosi więcej szkód niż pożytku.
• Prawidłowe zarządzanie odpadami roślinnymi – Zamiast wypalać trawę, warto kompostować roślinne resztki lub oddać je do punktów selektywnej zbiórki odpadów.
• Edukujmy innych – Przekazujmy wiedzę i przypominajmy, że pożary traw są szkodliwe i zabronione.

Dlaczego pożary traw są tak niebezpieczne?

Choć niektórzy myślą, że wypalanie traw jest naturalnym sposobem na „oczyszczenie” terenu, rzeczywistość jest zupełnie inna. Pożary traw wywołane przez człowieka mogą szybko wymknąć się spod kontroli, prowadząc do niszczenia lokalnej flory i fauny, a także do zagrożeń dla ludzi i ich mienia. Oto główne skutki wypalania traw:

1. Zagrożenie dla środowiska – W wyniku pożaru ginie wiele drobnych organizmów, roślin i zwierząt. Ponadto wypalanie traw degraduje glebę, prowadząc do jej jałowienia, co wpływa negatywnie na bioróżnorodność terenu.
2. Zagrożenie dla ludzi i ich mienia – Pożary traw szybko się rozprzestrzeniają, szczególnie w suchych i wietrznych warunkach. Często dochodzi do sytuacji, w których ogień przenosi się na pobliskie domy, lasy i pola uprawne, stanowiąc zagrożenie dla mieszkańców i strażaków.
3. Wzrost ryzyka pożarów lasów – Pożary traw są jednym z głównych czynników prowadzących do pożarów lasów, które powodują ogromne straty ekologiczne i ekonomiczne.

Konsekwencje prawne

W Polsce wypalanie traw jest nielegalne i podlega sankcjom prawnym. Za celowe wzniecenie ognia grozi mandat, kara grzywny, a nawet pozbawienie wolności. Zasady te mają na celu ochronę środowiska i zapobieganie sytuacjom zagrażającym zdrowiu i życiu. Ci, którzy mimo wszystko chcą ryzykować, muszą również liczyć się z konsekwencjami:

1. O tym, że postępowanie takie jest niedozwolone mówi m.in. ustawa z dnia 1 września 2022 roku w ustawie o ochronie przyrody. Dodany został przepis Art. 130a., który mówi, że osoba, która usuwa roślinność przez wypalanie z gruntów rolnych, obszarów kolejowych, pasów przydrożnych, trzcinowisk lub szuwarów podlega karze aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny do 30 000 złotych.
    
   Art. 130a.  [Kara za wypalanie roślinności] 
   pkt. 1. Kto usuwa roślinność przez wypalanie z gruntów rolnych, obszarów kolejowych, pasów przydrożnych, trzcinowisk lub szuwarów, podlega karze aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny do 30 000 złotych.


2. Art. 30 ust. 3 ustawy z dnia 28 września 1991 r. o lasach (Dz. U. z 2017 r. Nr 12, poz. 59 z późn. zm.);
    
   „w lasach oraz na terenach śródleśnych, jak również w odległości do 100 m od granicy lasu, zabrania się działań i czynności mogących wywołać niebezpieczeństwo, a w szczególności:
   - rozniecenia ognia poza miejscami wyznaczonymi do tego celu przez właściciela lasu lub nadleśniczego, korzystania z otwartego płomienia, wypalania wierzchniej warstwy gleby i pozostałości roślinnych”.


3. Za wykroczenia tego typu grożą surowe sankcje: Art. 82 ustawy z dnia 20 maja 1971r. Kodeksu wykroczeń (Dz. U. z 2018 r., poz. 618 z późn. zm.)
    
   – kara aresztu, nagany lub grzywny, której wysokość w myśl art. 24, § 1 może wynosić od 20 do 5000 zł. Art. 163. § 1 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny (Dz. U. z 2017r. poz. 2204 z późn. zm.) stanowi: „Kto sprowadza zdarzenie, które zagraża życiu lub zdrowiu wielu osób albo mieniu w wielkich rozmiarach, mające postać pożaru, podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10”.

Opracowanie: Wydział Prewencji Społecznej KG PSP

I. Liczba interwencji

straży pożarnej w związku z pożarami traw i nieużytków rolnych na terenie województwa w danym roku.

		2018	2019	2020	2021	2022	2023	2024
1	dolnośląskie						2 202	-
2	kujawsko-pomorskie						993	-
3	lubelskie						1 116	-
4	lubuskie						655	-
5	łódzkie						1 335	-
6	małopolskie						1 378	-
7	mazowieckie						3 376	-
8	opolskie						576	-
9	podkarpackie						1 196	-
10	podlaskie						587	-
11	pomorskie						949	-
12	śląskie						1 693	-
13	świętokrzyskie						1 204	-
14	warmińsko-mazurskie						1 007	-
15	wielkopolskie						1 714	-
16	zachodniopomorskie						1 225	-
	w skali całego kraju:						19 004

II. Liczba pożarów

traw i nieużytków z podziałem na miesiące w danym roku w Polsce.

		2018	2019	2020	2021	2022	2023	2024
1	styczeń	258	114	605	142	208	515	-
2	luty	1 015	4 169	1 310	474	1 447	405	-
3	marzec	7 325	13 527	10 843	4 304	25 284	3 632	-
4	kwiecień	18 020	18 193	17 330	6 385	5 612	2 514	-
5	maj	3 205	1 833	1 981	1 802	4 294	2 604	-
6	czerwiec	3 877	3 691	955	2 428	2 529	2 985	-
7	lipiec	4 162	6 680	1 890	2 326	3 313	3 628	-
8	sierpień	4 434	4 456	4 376	1 945	3 458	2 504	-
9	wrzesień	3 044	1 497	1 491	954	1 167	1 500	-
10	październik	2 642	915	296	1 084	453	589	-
11	listopad	617	384	323	398	255	172	-
12	grudzień	168	453	313	146	212	158	-
	w skali roku	48 767	55 912	41 713	22 388	48 232	21 206	-

 

III. Informacje uzupełniające

związane z działaniami straży pożarnej dotyczącymi pożarów traw i nieużytkoów w Polsce w danym roku.

	Ofiary śmiertelne	Osoby ranne	Zużyto wody (litry)	Powierzchnia strat (km2)	Suma strat (zł.)	Średni czas trwania akcji
2018	7	81 w tym 7 dzieci	123 153 186	180,2	32 956 500	52 min. 14 s.
2019	10	140 w tym 0 dzieci	183 413 171	241,5	40 974 800	54 min. i 8 s.
2020	8	54 w tym 0 dzieci	139 735 754	221,0	20 368 800	53 min. i 50 s.
2021	1	49 w tym 1 dzieci	51 285 153	61,5	25 916 200	52 min. i 55 s.
2022	12	162 w tym 4 dzieci	129 504 471	190,8	45 600 600	58 min. i 60 s.
2023	22	32 w tym 3 dzieci	35 279 469	25,2	21 439 000	51 min. i 23 s.
2024	-	-	-	-	-	-