Polityka badań i innowacji UE
Artykuły 179-190 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej stanowią podstawę realizacji polityki badawczo-innowacyjnej UE i powiązanych z nią programów ramowych. Zgodnie z nimi, UE ma na celu wzmacnianie swojej bazy naukowej i technologicznej przez utworzenie Europejskiej Przestrzeni Badawczej, w której naukowcy, wiedza naukowa i technologie podlegają swobodnej wymianie.
Cele
W dążeniu do osiągnięcia tych celów, Unia Europejska prowadzi następujące działania, które stanowią uzupełnienie działań podejmowanych przez państwa członkowskie:
- prowadzenie programów badań, rozwoju technologicznego i demonstracyjnych, wraz z promowaniem współpracy z przedsiębiorstwami, ośrodkami badawczymi i uniwersytetami oraz między nimi,
- wspieranie współpracy w dziedzinie unijnych badań, rozwoju technologicznego i demonstracji z państwami trzecimi i organizacjami międzynarodowymi,
- upowszechnianie i optymalizacja wyników działań w dziedzinie unijnych badań, rozwoju technologicznego i demonstracji,
- wspieranie kształcenia i mobilności naukowców w Unii.
Materiały
Traktat o funkcjonowaniu Unii EuropejskiejProgramy ramowe
Głównym instrumentem unijnej polityki w zakresie badań i innowacji są wieloletnie programy ramowe. Są one realizowane od 1984 r., początkowo jako programy czteroletnie, a aktualnie jako siedmioletnie. Programy te zachęcają do współpracy pomiędzy zespołami badawczymi z różnych państw i dyscyplin, co ma kluczowe znaczenie dla dokonywania przełomowych odkryć.
Bieżący program ramowy – Horyzont Europa ma budżet sięgający 95,5 mld euro i został zaplanowany na lata 2021-2027.
Główne cele programów ramowych to podniesienie konkurencyjności i innowacyjności europejskiej gospodarki poprzez:
- wzmocnienie pozycji Unii Europejskiej w nauce,
- rozwijanie innowacji przemysłowych, m.in. poprzez inwestycje w kluczowe technologie, lepszy dostęp do kapitału i wsparcie dla małych i średnich przedsiębiorstw,
- poszukiwanie rozwiązań najważniejszych problemów społecznych, takich jak zmiany klimatu, cyfryzacja, transport przyjazny dla środowiska, energia ze źródeł odnawialnych,
- zagwarantowanie, że rezultaty badań naukowych zostaną wykorzystane do produkcji pożytecznych towarów posiadających rzeczywisty potencjał komercyjny – również poprzez nawiązanie współpracy między przedstawicielami przemysłu i rządów,
- zintensyfikowanie współpracy międzynarodowej w dziedzinie badań naukowych i innowacji.