Polska pomoc

W 2014 roku Ministerstwo Spraw Zagranicznych przeprowadziło ewaluację zadań polskiej współpracy rozwojowej objętych programem polskiej pomocy 2011 oraz planami współpracy rozwojowej 2012 i 2013. Ocena dotyczyła wybranych projektów dofinansowanych ze środków przekazywanych za pośrednictwem MSZ w ramach programu stypendialnego Specjalistycznych Studiów Wschodnich Uniwersytetu Warszawskiego, a także programów wsparcia rozwoju małej i średniej przedsiębiorczości na Ukrainie i w Gruzji oraz umowy koprodukcyjnej Białoruskiego Radia Racja z MSZ na rok 2013.

Ewaluacja była prowadzona na terenie Polski, Ukrainy i Gruzji.

Głównym celem badań było sformułowanie rekomendacji pozwalających m.in. zwiększyć oddziaływanie polskiej pomocy (tj. zwiększyć wpływ projektów na sytuację beneficjenta), wzmocnić pozytywny wizerunek Polski jako kraju aktywnego w działaniach na rzecz zrównoważonego rozwoju w świecie, a także wspierać procesy podejmowania decyzji w ramach MSZ.

Inicjatywy rozwojowe przeprowadzone w ramach czterech komponentów polskiej pomocy w latach 2011, 2012 i 2013 zostały ocenione pozytywnie. Działania wpisywały się w rzeczywiste potrzeby beneficjentów. Oferta Polskiej Pomocy Rozwojowej postrzegana była jako atrakcyjna, ściśle ukierunkowana na osiąganie celów. Kompetentne wykonanie podjętych zadań projektowych wpłynęło korzystnie na wizerunek Polski jako donatora współpracy rozwojowej.

Analiza zrealizowanych przedsięwzięć wskazuje, że:

1. Projekt Program stypendialny dla studentów Specjalistycznych Studiów Wschodnich Uniwersytetu Warszawskiego prowadzony przez Studium Europy Wschodniej odpowiada na oczekiwania i potrzeby beneficjentów. Jego absolwenci rozwijają kariery naukowe i zawodowe, udowodniając tym samym trwałość działań. Realizacja inicjatywy przyczynia się do przygotowywania „liderów zmiany” w krajach pochodzenia uczestników, a także przynosi wymierne korzyści wizerunkowe Polsce. Program, dzięki stosunkowo długiej tradycji realizacji oraz wysokiej (w ocenie studentów) jakości oferowanych usług, stał się rozpoznawalną marką w krajach pochodzenia uczestników projektu.
2. Ukraiński komponent MŚP został również wysoko oceniany przez wszystkie zaangażowane strony. Większość organizacji uczestniczących w projektach od lat prowadzi różne działania na Ukrainie, gdzie ma swoich sprawdzonych partnerów. Z drugiej strony, problematyka rozwoju przedsiębiorczości nie była na ogół głównym obszarem aktywności tych organizacji. Zwrócenie się w stronę problematyki MŚP wynikało z tego, że starały się one, w ramach swoich zadań statutowych, dopasować działania do priorytetu, w ramach którego można uzyskać finansowanie. Jednocześnie, projekty cechowało trafne zdiagnozowanie potrzeb, a ich realizację profesjonalizm i zaangażowanie wykonawców.
3. Gruziński komponent MŚP powinien być kontynuowany w przyszłości. Analizowane projekty były dobrze powiązane z celami Wieloletniego programu współpracy rozwojowej na lata 2012-2015 oraz Milenijnymi Celami Rozwoju. Priorytety pomocy obejmowały grupy odbiorców znajdujące się w szczególnie trudnym położeniu oraz obszary charakteryzujące się głębokimi problemami społeczno-ekonomicznymi. Najbardziej trwałe efekty cechowały wizyty studyjne w polskich przedsiębiorstwach lub gospodarstwach agroturystycznych połączone ze szkoleniami, pogłębiające kompetencje nabyte dzięki działaniom projektowym. Podstawowym ograniczeniem trwałości był natomiast brak wsparcia ze strony lokalnych władz oraz utrudniony dostęp do kredytów finansujących rozwój nowo powstałych przedsiębiorstw.
4. Białoruskie Radio Racja (BRR) podejmuje szeroko zakrojone działania na rzecz zwiększenia dostępu grup docelowych do obiektywnej informacji. Radio realizuje swój cel przede wszystkim poprzez nadawanie audycji na teren Białorusi. Wsparciem misji radiowej jest strona internetowa, profile na Facebooku, Twitterze, W Kontakcie, jak również na portalu You Tube czy Google+. Radio niemal wszystkie audycje nadaje w języku białoruskim. Ramówkę i poszczególne bloki programowe, mimo ograniczonych środków, opracowywano i modyfikowano m.in. na podstawie badań socjologicznych przeprowadzanych na terenie Polski wśród przyjezdnych Białorusinów. BRR współpracuje z wieloma korespondentami lokalnymi oraz instytucjami działającymi zarówno na Białorusi, jak i poza jej granicami.

Jednocześnie, w toku przeprowadzonej ewaluacji sformułowane zostały wnioski i rekomendacje, których wprowadzenie przyczynić się może do zwiększenia siły oddziaływania Programu "polska pomoc" oraz jeszcze lepszego dostosowania projektów do potrzeb beneficjentów.