Obecnie wielkie platformy pośredniczą w większości transakcji między klientami a użytkownikami biznesowymi. Wraz z rozwojem i wprowadzaniem innowacyjnych rozwiązań, platformy ugruntowały swoją pozycję wzmacniając rozwiązania sieciowe, co wpływa na konkurencję na rynku.

Celem projektu rozporządzenia jest uregulowanie działalności platform, z których usług na co dzień korzystają małe i średnie przedsiębiorstwa, oferując za ich pośrednictwem swoje dobra i usługi. Akt ma na celu zapobieganiu stosowania nieuczciwych praktyk i wzmacnianie konkurencyjności na jednolitym rynku europejskim. Przyjęte w dokumencie rozwiązania mają za zadanie przyczynić się do stworzyć użytkownikom sprawiedliwe i przewidywalne warunki korzystania z gospodarki cyfrowej.

Rozporządzenie zawiera definicję platform, które będą uznane za „strażników dostępu” ze względu na spełniane przez nie cechy. Dana platforma zostanie uznana za strażnika dostępu jeżeli:

• wywiera znaczący wpływ na rynek wewnętrzny, 
• obsługuje co najmniej jeden istotny punkt dostępu umożliwiający dotarcie użytkownikom biznesowym do konsumentów, 
• osiągnęła lub oczekuje się, że osiągnie ugruntowaną i trwałą pozycję w zakresie prowadzonej działalności.

Proponowany przez KE akt będzie regulować działalność platform, w obszarze usług, z których na co dzień korzysta większość użytkowników biznesowych i użytkowników końcowych m.in.:

1. usługi pośrednictwa internetowego – w tym na przykład platformy sprzedażowe, sklepy z aplikacjami i usługi pośrednictwa internetowego w innych sektorach, takich jak mobilność, transport lub energia, 
2. wyszukiwarki internetowe, 
3. serwisy społecznościowe, 
4. usługi platformy udostępniania wideo, 
5. usługi łączności interpersonalnej niewykorzystujące numerów, 
6. systemy operacyjne, 
7. usługi w chmurze oraz 
8. usługi reklamowe, w tym sieci reklamowe, giełdy reklamowe oraz wszelkie pozostałe usługi pośrednictwa w zakresie reklam, w przypadku gdy takie usługi reklamowe są związane co najmniej z jedną z pozostałych podstawowych usług platformowych wymienionych powyżej.

Więcej informacji o rozporządzeniu znajduje się na stronie Komisji Europejskiej.
Pełen tekst rozporządzenia.

Stanowisko Rządu

Popieramy projekt rozporządzenia, jako części pakietu mającego na celu uregulowanie działalności dużych platform w obszarach usług cyfrowych i rynków cyfrowych. Uznajemy za trafnie zidentyfikowany podstawowy problem, który adresuje projekt rozporządzenia, czyli pozycja rynkowa stwarzająca zagrożenie dla skutecznej konkurencji oraz umożliwiająca stosowanie nieuczciwych praktyk. Zauważamy ponadto, że należy patrzeć na regulowanie funkcjonowania platform w UE kompleksowo. Należy zapobiegać sytuacji rozproszenia przepisów i wymogów prawnych w wielu aktach i niespójności pomiędzy poszczególnymi rozwiązaniami sektorowymi. 

Konkurencyjny i sprawiedliwy dostęp przedsiębiorstw do klientów, jest podstawą współczesnej gospodarki cyfrowej. Funkcjonowanie platform, umożliwiające prowadzenie działalności przedsiębiorstwom ma krytyczne znaczenie. Sprawiedliwe działania platform wobec użytkowników pozostających na nieuprzywilejowanej pozycji przekładają się na wzrost gospodarczy i efektywne przechodzenie firm w tryb działalności transgranicznej.

Proponowane rozwiązania, wymagające jeszcze dopracowania i uszczegółowienia, mogą przyczynić się do wzmocnienia rynku wewnętrznego i gospodarki cyfrowej w UE. To z kolei ułatwi dostęp do rynku wewnętrznego dla polskich przedsiębiorstw, w szczególności małych i średnich i zapewni wsparcie rozwoju ich modelu biznesowego opartego na konieczności dostępu do klientów poprzez platformy. Rozporządzenie ma przede wszystkim przyspieszyć rozwój małych i średnich przedsiębiorstw, które mogą działać w ramach pewności prawnej wyłącznie jeżeli działania platform są odpowiednio uregulowane. 

W toku analizy projektu rozporządzenia Polska zidentyfikowała obszary budzące wątpliwość, wobec których będą zgłaszane uwagi podczas negocjacji projektu:

• Ograniczona rola państw członkowskich w egzekwowaniu zapisów rozporządzenia. Uzasadniona jest wiodąca rola Komisji Europejskiej w nadzorze nad platformami, z uwagi na potrzebną wiedzę ekspercką oraz środki finansowe. Jednakże małe zaangażowanie państw członkowskich może uniemożliwić im bieżącą, kompleksową ocenę faktycznego funkcjonowania rozporządzenia i realizacji celów przyświecających jego uchwaleniu. 
• Zbyt niskie progi ilościowe definiowania strażników dostępu. Zgadzamy się kierunkowo z zaproponowanym przez Komisję Europejską sposobem definiowania platform, które zostaną objęte regulacją. Jednak naszym zdaniem ponowne przeanalizowanie ustalonych poziomów dolnych progów ilościowych, zarówno w zakresie liczby aktywnych użytkowników końcowych jak i aktywnych użytkowników biznesowych, a także progów rocznego dochodu/ średniej kapitalizacji rynkowej. Biorąc pod uwagę procentowe wzrosty liczby użytkowników i dokonywanych przez nich transakcji sprzedaży lub kupna dóbr czy usług, w niedługim czasie może się okazać, że kryterium zaproponowanych dolnych progów będzie tak niskie, że obejmie również te podmioty, które ze względu na charakter i zakres działania nie są systemowo istotne i nie mają de facto roli strażnika dostępu.
• Brak jasnego rozróżnienia pomiędzy obowiązkami stosowanymi bezpośrednio (art. 5) a tymi, które wymagają doprecyzowania (art. 6). Popieramy inicjatywę Komisji Europejskiej związaną z opracowaniem i zaproponowaniem listy obowiązków strażników dostępu i listy obowiązków podlegających dalszemu doprecyzowaniu. Konieczne jest jednak dogłębne przeanalizowanie zastosowanego podziału pod kątem różnicy między stosowaniem obowiązków (zakazów) samowykonawczych (art. 5), a obowiązkami (zakazami), które mogą podlegać dalszej specyfikacji (art. 6). Rozróżnienie pomiędzy rodzajami obowiązków powinno być dokładnie i wyczerpująco wyjaśnione.
• Brak realnego dialogu regulacyjnego pomiędzy Komisją a strażnikami dostępu. Koncepcja „dialogu regulacyjnego ze strażnikami dostępu” powinna znaleźć umocowanie w treści rozporządzenia. Ważne jest zdefiniowanie jego reguł. Brak zapisów obligujących obie strony do udziału w dialogu regulacyjnym, który miałby z góry określony zakres i czas prowadzenia, jest niekorzystny dla wszystkich stron.
• Wprowadzenie mechanizmu aktów delegowanych do części rozporządzenia o decydującym znaczeniu – m.in. wyznaczanie strażników dostępu, zmiana katalogu praktyk zakazanych. Wprowadzenie tego mechanizmu budzi obawy o brak możliwości udziału w dyskusji państw członkowskich. Proponujemy uzupełnienie tego rozwiązania, poprzez doprecyzowanie sposobu określania metodologii i ewentualnego wprowadzania do niej zmian za pomocą wytycznych zapisanych w załączniku do rozporządzenia lub poprzez wzmocnienie roli Komitetu Doradczego, złożonego z przedstawicieli państw członkowskich w zakresie wydawania aktów delegowanych. 

Akt o rynkach cyfrowych jest analizowany w Grupie Roboczej ds. Konkurencji.