Charakter amerykańskich inwestycji w Polsce zmienił się na przestrzeni ostatnich  lat. Na znaczeniu zyskały te inwestycje naszych amerykańskich partnerów, które wykorzystują potencjał talentów i  kompetencji polskich pracowników. Polska jest więc dziś miejscem powstawania innowacji procesowych i know-how, które następnie są  stosowane w produktach i usługach amerykańskich firm na całym świecie. Z kolei amerykańskie firmy technologiczne stały się  naszym strategicznym partnerem w procesie transformacji cyfrowej polskiej gospodarki – ocenia wicepremier Jadwiga Emilewicz.

Przedsiębiorstwa z dominującym kapitałem ze Stanów Zjednoczonych, które od wielu lat inwestują w SSE i PSI, to w dużej mierze firmy o wysokim stopniu zaawansowania technicznego. Wykorzystują one nowe technologie produkcji i implementują je w budowanych w Polsce zakładach produkcyjnych i wytwórczych (samochody i ich elementy) czy też w przemyśle spożywczym. Amerykanie inwestują też w centra usług wspólnych dla biznesu oraz w biura badawczo-rozwojowe, skupiające wykwalifikowaną kadrę pracowników z wyższym wykształceniem - dodaje wiceminister rozwoju Olga Semeniuk.

W ciągu ostatnich 30 lat inwestycje amerykańskich firm miały znaczący wpływ na rozwój i kondycję polskiej gospodarki. Wieloletni napływ kapitału amerykańskiego  przyniósł nie tylko aktywa finansowe do naszej gospodarki, ale także stał się źródłem nowych technologii i innowacyjnych rozwiązań, które wcześniej były z powodzeniem wdrażane na rynku amerykańskim. Jednak wraz z rozwojem gospodarczym charakter inwestycji zmienił się i inwestorzy koncentrują się obecnie na zaawansowanych procesach produkcyjnych, których know-how powstaje również w Polsce, wysokiej jakości usługach oraz badaniach i rozwoju – wkazuje Tony Housh, Prezes Rady Dyrektorów Amerykańskiej Izby Handlowej w Polsce.

Amerykańskie korporacje, które dotychczas zbudowały w naszym kraju swoje ważne oddziały będące często centralnymi lokalizacjami na cały region Europy Środkowej i Wschodniej, to liderzy innowacyjności, która niewątpliwie przyczyni się do podnoszenia konkurencyjności całej gospodarki podczas wychodzenia z dekoniunktury spowodowanej przez COVID-19. Przykładem są tu chociażby sprzyjające cyfryzacji społeczeństwa i całej gospodarki rozwiązania informatyczne dostarczane przez amerykańskich liderów branży IT – zauważa profesor SGH, reprezentantka Amerykańskiej Izby Handlowej w Polsce. Eliza Przeździecka, autorka raportu „30 lat inwestycji amerykańskich w Polsce”.

Według danych PAIH tylko od 2016 roku w Polsce odnotowano ponad 70 amerykańskich inwestycji o łącznej wartości niemal 5 mld zł. Wygenerowały one ok. 22 tys. miejsc pracy. Patrząc na okres od 2000 roku jest to powyżej 200 inwestycji o wartości nawet ok. 60 mld zł, które przyczyniły się do stworzenia ok. 70 tys. miejsc pracy. Te liczby cieszą, ponieważ wzmacnianie więzi gospodarczych z USA prowadzi nie tylko do zwiększenia ilości napływającego kapitału oraz technologii, ale także cementuje strategiczny interes Polski, jakim bez wątpienia są relacje ze Stanami Zjednoczonymi. Zwiększona obecność inwestorów amerykańskich w naszym kraju to także kolejny dowód makroekonomicznej stabilności polskiej gospodarki oraz sygnał, że wzrastają konkurencyjność i atrakcyjność inwestycyjna Polski na tle innych krajów UE – zaznacza Piotr Arak z Polskiego Instytutu Ekonomicznego. 

Przykładem intensywności polsko-amerykańskiej współpracy na polu innowacyjności jest nowo powstały  Kampus Innowacji w Warszawie. W lipcu tego roku amerykański prekursor branży coworkingowej Cambridge Innovation Center uruchomił w Warszawie olbrzymi Kampus Innowacji w Varso Place - kompleksie budynków, którego częścią jest najwyższy biurowiec w UE. Współpracując z takimi organizacjami jak m.in. Polska Agencja Kosmiczna czy Łódzka Specjalna Strefa Ekonomiczna tworzyć będzie huby branżowe ułatwiające startupom dostęp do wyspecjalizowanych technologii. Z infrastruktury CIC korzystało wielu gigantów takich jak Microsoft, IBM, Google ale przede wszystkim młodzi przedsiębiorcy. 
Współdzielona infrastruktura biurowo-laboratoryjna ma ułatwić dostęp do technologii i stymulować podmioty do współpracy, co jest fundamentem tworzenia innowacji. W przestrzeniach CIC powstało wiele tzw. jednorożców m.in. najpopularniejszy na świecie system operacyjny używany w telefonach komórkowych, czyli Android, stworzony przez startup i kupiony i rozwijany później przez Google - zaznacza Aureliusz Górski z CIC.

Główne wnioski raportu „30 lat inwestycji amerykańskich w Polsce”

Według autorów raportu inwestycje firm z kapitałem amerykańskim odpowiadają za 11% wartości wszystkich inwestycji zagranicznych w Polsce, a wartość kapitału zainwestowanego przez firmy amerykańskie nad Wisłą szacuje się na 24,4 mld. Jednak nawet  38,3 mld USD może stanowić wartość niedoszacowanego kapitału, którego nie uwzględnia się w podawanej oficjalnie, skumulowanej wartości inwestycji amerykańskich w Polsce, a który był własnością firm ze Stanów Zjednoczonych (zaś obecnie należy do podmiotów z innych krajów). To łącznie nawet 62,7 mld USD, które napłynęły do Polski z USA, uwzględniając również inwestycje dokonane przez firmy ze Stanów Zjednoczonych, które obecnie należą do grupy podmiotów z innych krajów.  Amerykańskie inwestycje powstają zarówno ze strumienia  reinwestycji, jak i nowo napływającego kapitału.

Rola amerykańskich inwestycji we wspieraniu cyfryzacji polskiej gospodarki 

W Polsce od lat z powodzeniem działają amerykańskie giganty z sektora technologicznego i IT. To między innymi Google, Microsoft, Cisco, Dell, Intel, Motorola, Worldpress czy istniejący nieomalże od 30 lat w Polsce- IBM. Firmy te tworzą w Polsce centra badawczo-rozwojowe, a ich obecność wpływa pozytywnie na poziom zaawansowania technologicznego otoczenia. Microsoft współpracuje w 6000 tys. polskich firm – głównie z sektora MŚP. Dobrym przykładem współdziałania amerykańskich  firm w tej sferze może być Centrum Innowacji Microsoft – otworzone w Poznaniu we współpracy z Politechniką Poznańską oraz Poznańskim Centrum Superkomputerowo-Sieciowym czy Google for Startups Campus w Warszawie. Z kolei Microsoft i Google są strategicznymi partnerami technologicznymi w projekcie Chmury Krajowej, która dzięki dostarczeniu na polski rynek potencjału jaki oferują zaawansowane technologie chmury obliczeniowej w biznesie ma szansę znacząco przyśpieszyć cyfrową transformacje polskiej gospodarki.

Polsko-amerykańskie relacje gospodarcze

Dwustronna współpraca gospodarcza między Polską a USA stale się się rozwija. W 2019 r według wstępnych danych GUS. Stany Zjednoczone były 8. partnerem gospodarczym Polski pod względem importu (trzecim po Chinach i Rosji wśród krajów pozaeuropejskich). Pod względem eksportu USA były ósmym partnerem Polski (drugim po Rosji wśród krajów pozaeuropejskich).  W 2019 r. eksport towarów do USA wzrósł o 4,3% (r/r), do prawie 7,6 mld USD, a import o 10,7%, do 8,5 mld USD (obrót 16,1 mld USD był rekordowy pod względem relacji z USA).  Według wstępnych danych za pierwsze V miesiące 2020 r. eksport z Polski do USA wyniósł ponad 3 mld USD , import osiągnął prawie 3,5 mld zł. USD.

Amerykańskie inwestycje w Specjalnych Strefach Ekonomicznych/Polskiej Strefie Inwestycji 

W Specjalnych Stref Ekonomicznych/Polskiej Strefy Inwestycji obecnie aktywnych pozostaje 100 amerykańskich inwestycji, o łącznej  wartości 7,2 mld PLN i z 10 740 zadeklarowanymi nowymi miejscami pracy.
Największym zainteresowaniem wśród inwestorów amerykańskich cieszy sią Katowicka i Wałbrzyska Specjalna Strefa Ekonomiczna z odpowiednio 37 i 20 inwestycjami. Pod względem nakładów inwestycyjnych najwięcej  amerykańskich przedsiębiorcy zadeklarowali w Katowickiej SSE (3,15 mld PLN) oraz Łódzkiej SSE (1,0 mld PLN). Natomiast pod względem nowych miejsc pracy przedsiębiorcy z USA najwięcej deklarowali utworzyć w Katowickiej SSE (4 707 miejsc) oraz w Wałbrzyskiej SSE (3 658 miejsc).