Handel zagraniczny Polski w 2019 r. - komentarz MR do danych GUS
31.07.2020
Wg ostatecznych danych GUS w 2019 r. eksport towarów z Polski wzrósł o 6,5% (do 238,1 mld euro), a import o 3,9% (do 236,9 mld euro). W porównaniu z danymi wstępnymi prezentowanymi na początku br., ubiegłoroczne tempo wzrostu okazało się wyższe o 1 pkt proc. po stronie eksportu i 1,3 pkt proc. importu. Wskutek wyższej korekty in plus dynamiki importu, nadwyżka obrotów towarowych była o ok. 0,6 mld euro niższa niż pierwotnie zakładano i wyniosła ok. 1,2 mld euro. Nadal oznacza to zdecydowaną poprawę w stosunku do 2018 r., kiedy notowano deficyt w wysokości 4,6 mld euro.
Osiągnięte w 2019 r. wyniki naszej wymiany handlowej należy uznać za dobre, szczególnie w kontekście pogorszenia otoczenia zewnętrznego, tj. spowolnienia światowego PKB o 0,7 pkt. proc., do 2,9% (w tym strefy euro o 0,6 pkt. proc., do 1,3%) oraz światowego handlu aż o 2,9 pkt. proc. , do 0,9% (dane MFW).
Wyższy eksport to efekt umiejętnej dywersyfikacji odbiorców przez naszych przedsiębiorców na geograficzną dywersyfikację odbiorców poza UE. Z kolei na relatywnie wolniejszy wzrost importu w znacznym stopniu miał wpływ spadek cen ropy, obniżający koszty.
W 2019 r. eksport do UE28 (Dane dla UE obejmują 28 państw, tj. z Wielką Brytanią włącznie) rósł nieco wolniej niż ogółem, tj. o 5,7%, do 190,5 mld euro. Wolniejszy był wzrost sprzedaży do trzech naszych najważniejszych partnerów eksportowych, tj. Niemiec (4,7%), Czech (2,3%) oraz Wielkiej Brytanii (2,1%), natomiast dynamiczny był wzrost sprzedaży m.in. do Francji (11,7%), Węgier (10,3%) i Rumunii (14,5%). Ponad 2-krotnie wolniej rósł w 2019 r. import z krajów unijnych, tj. o 2,6% (do 137,6 mld euro). W rezultacie nadwyżka obrotów z UE wyniosła 52,9 mld euro, tj. poziom o 6,8 mld euro wyższy niż w 2018 r.
Dynamicznie w 2019 r. rosła wymiana towarowa z pozaunijnymi krajami rozwiniętymi, tj. eksport zwiększył się o 10,4% (do 16,1 mld euro), a import o 11,7% (do 18,3 mld euro). W tej grupie, pod względem tempa wzrostu, wyróżniał się eksport do USA (10,1%), Szwajcarii (10%), Kanady (19,5%), RPA (12,5%) oraz Japonii (18,3%). Nieznacznie szybsze tempo po stronie importu z tych rynków przełożyło się na pogłębienie deficytu wymiany o blisko 0,4 mld euro, do ok. 2,2 mld euro.
W ub.r. roku szybko rosła także sprzedaż do krajów WNP, tj. o blisko 12% (do 15,2 mld euro), w tym do Rosji o 9,9%, na Ukrainę o 11,7% oraz Białoruś o 18,9%. Z kolei po stronie importu z tych rynków odnotowano spadek o ok. 9% (do poziomu ok. 19,9 mld euro), co zaowocowało redukcją deficytu wymiany z WNP o prawie 3,6 mld euro, do 4,7 mld euro.
Wysokie dynamiki charakteryzowały także obroty z pozostałymi rynkami słabiej rozwiniętymi (inne niż WNP). W 2019 r. wywóz do tych krajów zwiększył się o 8% (do 16,3 mld euro), a przywóz o 9,7% (do prawie 61,3 mld euro). Wśród ważniejszych rynków w tej grupie, dynamicznie rosła sprzedaż do Chin (ok. 25%), Zjednoczonych Emiratów Arabskich (87%), Meksyku (o 8,6%) Republiki Korei (prawie 20%) i Egiptu (blisko 60%). Jednocześnie nastąpił wyraźny spadek eksportu do Turcji – o 23%. Znaczące dysproporcje w wielkości strumieni obrotów z tymi krajami przekładają się na deficyt wymiany, który w 2019 r. wyniósł blisko 45 mld euro i wobec poziomu sprzed roku pogłębił się o ponad 4,2 mld euro. Ponad połowa tego deficytu przypada na handel z Chinami (26,6 mld euro).
Biorąc pod uwagę strukturę przedmiotową naszych obrotów, wśród ważniejszych towarów, dynamicznie w 2019 r. rosła sprzedaż: kotłów, maszyn i urządzeń mechanicznych i ich części i akcesoriów (10%), maszyn i urządzeń elektrycznych oraz ich części i akcesoriów (10,4%) oraz przyrządów i aparatury optycznej, pomiarowej, fotograficznej, kinematograficznej, kontrolnej, precyzyjnej, medycznej, ich części i akcesoriów (13%). Relatywnie szybko w 2019 r. rósł także import wyżej wskazanych towarów, tj. kotłów, maszyn i urządzeń mechanicznych i ich części i akcesoriów o 6%, maszyn i urządzeń elektrycznych oraz ich części i akcesoriów o 11,6% oraz przyrządów i aparatury optycznej, pomiarowej, fotograficznej, kinematograficznej, kontrolnej, precyzyjnej, medycznej, ich części i akcesoriów o 9,4%.
W warunkach obserwowanego załamania globalnej koniunktury i światowego handlu (wg szacunków MFW w br. światowy PKB spadnie o 4,9% r/r, a wolumen handlu o 11,9%) zakłada się również zmniejszenie polskich obrotów towarowych w 2020 r. Niemniej można oczekiwać, że ze względu na: 1) dobry stan krajowej koniunktury na początku br., 2) relatywnie dużą dywersyfikację przedmiotową naszego handlu oraz 3) obserwowaną w ostatnim okresie poprawę sytuacji u naszych głównych partnerów handlowych skala tych redukcji będzie ograniczona. Jednocześnie spodziewamy się głębszych spadków po stronie importu towarów.
Główne czynniki ryzyka dla takiego scenariusza płyną zasadniczo z zewnątrz. Kolejne fale pandemii, efektywność radzenia sobie z kryzysem przez naszych partnerów handlowych oraz intensyfikacja protekcjonizmu będą w sposób znaczący przekładać się na wyniki naszych obrotów towarowych w br.