Słowenia rozpoczęła 1 lipca br. półroczną prezydencję w Radzie Unii Europejskiej. Kluczowym priorytetem prezydencji słoweńskiej jest wsparcie odbudowy gospodarczej Unii i umocnienie odporności w kierunku osiągnięcia autonomii strategicznej Wspólnoty.

Spotkanie w Ljubljanie skoncentrowało się na przemyśle włókienniczym UE i przemysłach energochłonnych UE jako dwóch przykładach ekosystemów przemysłowych określonych w zaktualizowanej Strategii Przemysłowej UE. Tematy te omawiane były w szerszym kontekście jednolitego rynku, zaktualizowanej polityki przemysłowej UE, kwestii konkurencyjności UE na arenie globalnej, w tym budowy odpornych łańcuchów dostaw oraz  zrównoważonego wzrostu gospodarczego w oparciu o założenia Europejskiego Zielonego Ładu.

Równolegle do dyskusji nad unijną polityką przemysłową i jej instrumentami prowadzimy w Polsce intensywne prace nad krajową strategią przemysłową. Posiadanie silnego przemysłu buduje strategiczną autonomię i wpływa oraz umacnia bezpieczeństwo gospodarcze

– podkreślał podczas obrad wiceminister Marek Niedużak.

Autonomia strategiczna Unii Europejskiej

Budowa odpornych na kolejne kryzysy gospodarcze łańcuchów dostaw i ich relokacja do Unii Europejskiej to jeden z fundamentów Nowej Agendy Strategicznej dla Unii. W trakcie dyskusji wiceszef MRPiT podkreślił, że łańcuchy dostaw to efekt indywidualnych decyzji przedsiębiorstw podejmowanych na podstawie rachunku ekonomicznego.

Natomiast my, na poziomie UE musimy stworzyć systemowe wsparcie, na podstawie których działać będą unijni przedsiębiorcy

– stwierdził wiceminister.

Podkreślał, że odporność łańcuchów dostaw i ich relokacja do Unii wpisuje się w szerszą dyskusję nad jej autonomią strategiczną. Jej filarem jest przede wszystkim silny jednolity rynek bez barier.

To najlepsza inwestycja w konkurencyjność i odporność przemysłu Unii Europejskiej

– dodał Marek Niedużak.

Oparcie zrównoważonego wzrostu gospodarczego UE na Zielonym Ładzie

Zmiana paradygmatu rozwojowego UE i oparcie wzrostu gospodarczego o reguły Zielonego Ładu oznacza zarówno konieczność budowania mocy w nowych, innowacyjnych sektorach (energetyka wiatrowa, produkcja paneli fotowoltaicznych, wodoru i baterii), ale także w tych tradycyjnych.

Polska wielokrotnie podkreślała utrzymanie zdolności przemysłowych sektorów tradycyjnych, w tym zwłaszcza sektora przemysłów energochłonnych

– powiedział wiceminister MRPiT.

Podkreślił, że sektory energochłonne są mocno osadzone w przemysłowej tradycji Polski. Zależy nam na wypracowaniu mechanizmów ich wsparcia przed wzrostem cen energii.

Konieczne są również działania wspierające obniżenie emisyjności tych sektorów i podobnie jak dla sektora włókienniczego wsparcie we wdrażaniu gospodarki o obiegu zamkniętym

– zaznaczył wiceszef MRPiT.

Sektor przemysłu energochłonnego i włókienniczego

Osiągnięcie neutralności klimatycznej w UE to kluczowe wyzwanie w przemianach gospodarczych najbliższych lat. Chodzi zwłaszcza o energochłonny przemysł Europy, tak aby mógł się on stać światowym liderem technologii niskoemisyjnych.

W tym kontekście działań na szczeblu unijnym wiceminister Niedużak wymienił m.in. konieczność zdefiniowanie dla sektora przemysłów energochłonnych:

• definicji surowców wtórnych, do których nie będą miały zastosowania przepisy dotyczące gospodarki odpadami, 
• stworzenie systemu zachęt dla transformacji, w tym instrumentów pozwalających na przyznawanie pomocy sektorom w zakresie transformacji. 

Z kolei włókiennictwo zostało uznane za jeden z priorytetowych sektorów, w którym UE może utorować drogę do neutralnej pod względem emisji dwutlenku węgla gospodarki o obiegu zamkniętym. 

Dla przemysłu włókienniczego kluczowe jest stosowanie nowych ram dotyczących zrównoważonych produktów włókienniczych, w tym:

• opracowanie środków dotyczących ekoprojektu, 
• zapewnienie wykorzystania surowców wtórnych, 
• ograniczanie obecności niebezpiecznych chemikaliów, 
• umożliwienie przedsiębiorstwom i konsumentom wyboru zrównoważonych wyrobów,
• usprawnienie otoczenia biznesowego i regulacyjnego.

Gospodarka niskoemisyjna – FIT for 55

FIT for 55 to pakiet legislacyjny dostosowujący wybrane obszary regulacji do nowego celu redukcji emisji gazów cieplarnianych o 55 proc. do 2030 r. Jego wdarażanie było przedmiotem bilateralnych rozmów wiceministra Niedużaka z minister delegowaną ds. przemysłu Francji Agnes Pannier-Runacher oraz wiceminister przemysłu i handlu Czech Martiną Tauberovą.

Wiceminister MRPiT zaapelował do obecnej i przyszłych Prezydencji, aby uwzględniły głos Rady ds. Konkurencyjności w negocjacjach pakietu. Rada do spraw Konkurencyjności odpowiadając za kształtowanie warunków dla rozwoju przemysłu w UE, powinna być silnie zaangażowana w jego negocjacje. 

Na kondycję europejskiego przemysłu i jego zdolność do przejścia na gospodarkę nisko, a w dalszej perspektywie zeroemisyjną ogromny wpływ będzie miał ostateczny kształt zaproponowanego przez KE w ubiegłym tygodniu pakietu FIT for 55

– mówił wiceminister Niedużak. 

Od wielu lat konsekwentnie podkreślamy, że transformacja klimatyczna musi być sprawiedliwa i nie może pogarszać warunków ekonomicznych w regionach lub grupach społecznych

– zaznaczył wiceszef MRPiT. Polski rząd nie zgodzi się rozwiązania, które będą odbywały się kosztem najsłabszych grup społecznych.