Na skutek inwazji rosyjskiej na Ukrainę przedsiębiorcy stanęli przed problemem nagłego wzrostu cen materiałów i surowców. Wpływa to na obniżenie rentowności  zawartych kontraktów w procesie udzielania zamówień publicznych. 

W Ministerstwie Rozwoju i Technologii pracujemy nad przepisami, które wobec  nadzwyczajnej sytuacji związanej z wzrostami cen wywołanymi putinflacją pomogą przedsiębiorcom w zachowaniu rentowności zawartych kontraktów i w konsekwencji w ich terminowej realizacji. Podobnie jak miało to miejsce w przypadku epidemii COVID-19, chcemy szybko i sprawnie dostarczyć uczestnikom rynku zamówień publicznych, w tym szczególnie przedsiębiorcom należących do sektora MŚP, odpowiednie wsparcie

– zapowiada minister rozwoju i technologii Waldemar Buda.

I dodał:

Zmiany, które wprowadzimy, będą dotyczyć wszystkich kategorii umów, tzn. usług, dostaw i robót budowlanych. By móc rozszerzyć katalog umów, znowelizujemy ustawę prawo zamówień publicznych.

Z kolei wiceminister rozwoju i technologii Olga Semeniuk podkreśliła, że konieczne jest rozdzielenie dwóch okresów – przed 1 stycznia 2021 r., kiedy prawo nie przewidywało obowiązku uwzględniania w umowie klauzuli waloryzacyjnej i po tym dniu, gdy dla pewnych kategorii umów  taki  obowiązek istnieje.

Opracowywany w resorcie rozwoju i technologii projekt ma charakter specustawy, uzupełniającej istniejące regulacje o przepisy dodatkowo gwarantujące możliwość zmian umowy w obecnej sytuacji rynkowej.

Dla umów zawartych przed 1 stycznia 2021 r. wprowadzimy możliwość wprowadzenia klauzul waloryzacyjnych. Natomiast w przypadku tych zawartych po 1 stycznia 2021 r. przygotowane przez nas przepisy pozwolą, po spełnieniu określonych przesłanek, podnieść limity waloryzacyjne przyjęte w zawartych już umowach

 – tłumaczy wiceminister Olga Semeniuk.

W umowach zawartych przed 1 stycznia 2021 r., w sytuacji gdy wykonawca wykaże zamawiającemu realny wpływ zmiany cen materiałów lub kosztów na koszt realizacji zamówienia, zamawiający w porozumieniu z wykonawcą będą mogli zmienić umowę.

Zrobią to albo waloryzując wynagrodzenie wykonawcy z zachowaniem rozkładu ryzyk pomiędzy stronami 50% na 50% albo zmieniając zakres świadczenia albo termin wykonania umowy lub jej części, lub czasowo zawieszając wykonanie umowy lub jej części.

Projekt nie przewiduje „automatycznej” lub obligatoryjnej waloryzacji. W każdym przypadku będzie badany wpływ aktualnych warunków rynkowych na koszt realizacji danego zamówienia. W przypadku stwierdzenia takiego wpływu waloryzacja wynagrodzenia będzie jedną z dopuszczalnych możliwości zmiany umowy.

Nowelizacja ustawy – Prawo zamówień publicznych

Zainicjowana w MRiT nowelizacja prawa zamówień publicznych ma usprawnić systemowo proces realizacji przyszłych umów, a w szczególności ograniczyć problem braku w umowach stosownych klauzul waloryzacyjnych. Zamieszczanie w zawieranych umowach klauzul waloryzacyjnych ograniczy spory pomiędzy stronami umów na tle waloryzacji wynagrodzeń wykonawców.

Zmiana będzie polegać na rozszerzeniu katalogu umów objętych obowiązkiem wprowadzenia klauzuli waloryzacyjnej o umowy na dostawy oraz umowy na roboty budowlane i usługi zawarte na okres dłuższy niż 6 miesięcy (obecnie jest to 12 miesięcy).

Zmiany w skrócie

• Możliwość podwyższenia wynagrodzenia ponad stawkę waloryzacyjną i kontraktu.
• Rozszerzenie obowiązku zawierania klauzul waloryzacyjnych powyżej 6 miesięcy (dawniej 12m) oraz objęcia obowiązkiem dostaw (dziś roboty i usługi).
• Przy braku klauzuli możliwość jej wprowadzenia. 
• Wskazujemy wyraźną podstawę do waloryzacji w przypadku braku klauzuli w umowie.
• Wprowadzamy różne sposoby zmian kontraktów poprzez np.
• ograniczenie zakresu umowy
• zmianę terminu
• czasowe zawieszenie umowy
• Nie wprowadzamy obligatoryjnej waloryzacji
• Ryzyko dzielimy 50/50