Sektor kosmiczny jest jedną z najnowocześniejszych i najbardziej zaawansowanych technologicznie gałęzi przemysłu. Ma rosnące znaczenie dla gospodarki europejskiej i światowej. Okazją do podsumowania rozwoju tej branży było dzisiejsze Forum Sektora Kosmicznego, zorganizowane przez Związek Pracodawców Sektora Kosmicznego. Otworzyła je Jadwiga Emilewicz, minister przedsiębiorczości i technologii.

Przyjęta w zeszłym roku Polska Strategia Kosmiczna określa kierunki rozwoju branży kosmicznej w Polsce. Jednym z jej założeń jest wzrost konkurencyjności i zwiększanie udziału polskiego sektora kosmicznego w na rynku europejskim.

Polskie firmy coraz silniejsze w branży kosmicznej

Na rozwój przemysłu kosmicznego w Polsce ma wpływ m.in. współpraca z Europejską Agencją Kosmiczną (ESA). Polscy przedsiębiorcy biorą udział w kontraktach wartych ponad 100 mln euro. Ich specjalność to optoelektronika, robotyka i aplikacje satelitarne.

Kluczowy jest program Polish Industry Incentive Scheme (PLIIS), który dedykowany jest wyłącznie polskiemu rynkowi. W ubiegłym roku polscy przedsiębiorcy zgłosili w nim 90 wniosków projektowych na łączną kwotę ponad 21 mln euro. Dotychczas wspólny Zespół Zadaniowy ESA-Polska (ESA-PL Task Force) zaakceptował do realizacji 29 projektów na ponad 6,5 mln euro. Są to realne kontrakty dla firm działających na polskim rynku. Program potrwa do końca 2019 roku.

"5 lat temu mieliśmy niespełna 30 podmiotów gospodarczych, które identyfikowały siebie jako branża kosmiczna. Dziś jest ich ponad 300, z których większość to małe i średnie firmy" – powiedziała Jadwiga Emilewicz.

"W przestrzeń kosmiczną poleciało do tej pory około 80 polskich elementów i urządzeń. Symbolicznie można stwierdzić, że polska flaga znajduje się na wszystkich planetach i innych ciałach kosmicznych w naszym układzie” – dodała minister Emilewicz.

Polskie firmy biorą udział w międzynarodowych misjach kosmicznych, zarówno z ESA, jak i NASA. Wybrane z nich to:

• Rosetta – pierwsze w historii lądowanie na komecie

CBK PAN opracowało na potrzeby misji instrument MUPUS (MUlti PUrpose Sensor for surface and subsurface science). Jest on zaawansowanym mechanicznie manipulatorem, wyposażonym w penetrator, którego zadaniem było wbicie się w powierzchnię komety 67P/Czuriumow-Gierasimienko. Penetrator zawierał szereg detektorów, które po lądowaniu miały pozwolić na zbadanie własności fizycznych i składu jądra komety.

• Cassini-Huygens – lądowanie na najdalej położonym obiekcie

W Polsce opracowano oraz wytworzono czujnik do pomiaru temperatury i przewodnictwa cieplnego Sensor THP (Thermal Properties). Czujnik został zamontowany na pokładzie lądownika Huygens, który w styczniu 2005 roku wylądował na powierzchni Tytana – księżyca Saturna. Pomiary wykonane przez czujnik pozwoliły na poznanie właściwości powierzchni tego ciała niebieskiego.

• Mars Insight – misja badawcza NASA, która wystartowała ma początku maja 2018 r. na Marsa

Polska firma dostarczyła urządzenie penetrujące. Będzie ono dokonywało pomiarów aż 5 metrów pod powierzchnią Marsa i zbada właściwości jego gruntu.

Wkrótce też polskie analizatory radiowe polecą badać Księżyc z chińską misją Chang’E-4.

Między kosmosem a ziemią

Minister Jadwiga Emilewicz wzięła również udział w uroczystości podpisania listu intencyjnego ws. współpracy przy realizacji budowy wielozadaniowego samolotu turbośmigłowego nowej generacji ILX-34. List podpisali przedstawiciele Instytutu Lotnictwa, Polskiej Grupy Zbrojeniowej oraz Agencji Rozwoju Przemysłu.

Samolot ma wprowadzić nowy standard w kategorii CS-23, czyli dla samolotów kategorii normalnej, użytkowej i akrobacyjnej. Samoloty te mogą pomieścić do dziewięciu pasażerów (oraz dwóch członków załogi), a ich masa startowa nie przekracza 5670 kg.

Wg założeń projektu, loty będą mogły odbywać się niezależnie od pory dnia i nocy oraz warunków atmosferycznych. Również start i lądowanie będzie mogło się odbywać z wykorzystaniem nawierzchni utwardzonej oraz gruntowej. Kolejnym atutem ma być większa ekonomia użytkowania samolotu (zużycie paliwa i koszty operacyjne).

Kabinę będzie można konfigurować zależnie od potrzeb, np.: klasyczna (do dziewięciu osób), o podwyższonym standardzie (do ośmiu osób), towarowa, pasażersko-towarowa, sanitarna oraz szkoleniowa.

Uroczystość podpisania listu miała miejsce podczas „18. Polsko-Amerykańskiej Konferencji Nauki i Technologii – 100 lat współpracy nauki z przemysłem”.