By zapewnić kontynuację działań państw członkowskich sprawujących 6-miesięczne prezydencje, w 2009 r. traktatem lizbońskim wprowadzony został system trio prezydencji.

Oznacza to współpracę trzech kolejno po sobie sprawujących prezydencję państw. Kraje te przygotowują wspólnie z Komisją Europejską 18-miesięczny program pracy stanowiący platformę współpracy. Na podstawie tego programu każde z trzech państw opracowuje własny, bardziej szczegółowy 6-miesięczny program.

Polska po raz pierwszy prezydencję w Radzie UE sprawowała w II połowie 2011 r. i wraz z Danią i Cyprem tworzyła trio prezydencji. Zgodnie z harmonogramem kolejny raz Polska będzie sprawować prezydencję w I połowie 2025 r. Tak jak za pierwszym razem trio prezydencji tworzyć będzie wspólnie z Danią i Cyprem.

Obecne trio prezydencji Rady UE składa się z Hiszpanii, Belgii i Węgier.

Harmonogram sprawowania prezydencji od 1 lipca 2023 r. do 31 grudnia 2024 r.

Kraj członkowski UE	Okres sprawowania prezydencji
Hiszpania	od 1 lipca do 31 grudnia 2023 r.
Belgia	od 1 stycznia do 30 czerwca 2024 r.
Węgry	od 1 lipca do 31 grudnia 2024 r.

 

Motto węgierskiej prezydencji brzmi:

Uczynić Europę znów wielką

Siedmioma głównymi priorytetami prezydencji węgierskiej są następujące kwestie:

1.    Nowe europejskie porozumienie w sprawie konkurencyjności
2.    Wzmocnienie europejskiej polityki obronnej
3.    Spójna i oparta na zasługach polityka rozszerzenia
4.    Powstrzymywanie nielegalnej migracji
5.    Kształtowanie przyszłości polityki spójności
6.    Polityka rolna UE zorientowana na rolników

Portal prezydencji węgierskiej

 

Jednolity rynek i przemysł

Rada ds. Konkurencyjności

Nadrzędnym priorytetem prezydencji węgierskiej będzie wzmocnienie konkurencyjności Unii Europejskiej. Kwestia ta będzie rozpatrywana w sposób horyzontalny, poprzez zintegrowane podejście w różnych obszarach polityki z włączeniem interesariuszy biznesowych w celu uzgodnienia Nowego Europejskiego Paktu Konkurencyjności. W zakresie wzmacniania europejskiej konkurencyjności szczególny nacisk zostanie położony na stymulowanie wzrostu gospodarczego, poprawę europejskiej produktywności, wspieranie małych i średnich przedsiębiorstw, a także rozwój transformacji cyfrowej oraz zapewnienie elastyczności rynku pracy.

Rynek wewnętrzny

Rynek wewnętrzny jest motorem wzrostu gospodarczego w Unii Europejskiej, przyczyniając się do dobrobytu jej obywateli. Jednym z celów prezydencji węgierskiej w Radzie Unii Europejskiej będzie kontynuacja działań wynikających z rekomendacji zawartych w Raporcie na temat przyszłości rynku wewnętrznego, który został przygotowany przez  Enrico Lettę. Prezydencja węgierska skupi się na wytyczaniu konkretnego planu działania w tym zakresie. Równolegle prezydencja węgierska będzie aktywnie uczestniczyć w dyskusjach oraz dalszych działaniach związanych z przygotowywanym przez Mario Draghiego Raportem na temat przyszłości europejskiej konkurencyjności.

Prezydencja węgierska zauważa, że pandemia, kryzys energetyczny i rosnące ceny surowców doprowadziły do wzrostu liczby opóźnień w płatnościach i liczby opóźnionych płatności, a wynikające z tego problemy z płynnością sprawiły, że stosunki gospodarcze między przedsiębiorcami zarówno na polu krajowym, jak i transgranicznym są napięte. Program prezydencji węgierskiej pierwotnie przewidywał, że w zakresie wniosku ws. zwalczania opóźnień w płatnościach w transakcjach handlowych, węgierska prezydencja będzie dążyć do uzgodnienia ogólnego podejścia w Radzie UE i rozpoczęcia trójstronnych negocjacji z Parlamentem Europejskim. Część państw członkowskich opowiedziała się jednak za zaprzestaniem prac nad wnioskiem.  Prezydencja węgierska planuje dalszą analizę wniosku Komisji w organach przygotowawczych Rady.

Przemysł

W zakresie polityki przemysłowej, Prezydencja węgierska uwzględni potrzebę stworzenia nowej, wspólnej strategii przemysłowej z szerokim zaangażowaniem podmiotów przemysłowych. W tym kontekście zamierza zbadać potrzebę ukierunkowanej interwencji na szczeblu europejskim w celu wzmocnienia konkurencyjności przedsiębiorstw.

Jednym z priorytetów prezydencji węgierskiej będzie utrzymanie rozwoju europejskiego przemysłu motoryzacyjnego. W tym celu prezydencja skupi się na kluczowych narzędziach wspierających rynek produkcji pojazdów elektrycznych, biorąc pod uwagę europejskie cele klimatyczne, znaczący wpływ europejskiej produkcji na wzrost gospodarczy UE oraz rozwój wewnętrznego rynku samochodów elektrycznych.

Wzmocnienie europejskiego ekosystemu produkcji technologii neutralnych emisyjnie, w tym poprzez stymulowanie inwestycji, ułatwianie dostępu do rynku dla nowych technologii oraz wdrażanie programów w zakresie umiejętności i innowacji jest kluczowe dla realizacji celów zielonej transformacji i utrzymania konkurencyjności UE. Potrzebna jest również wykwalifikowana siła robocza. Wysiłki mające na celu zapewnienie bezpiecznego i odpowiedniego dostępu do czystej energii po konkurencyjnych cenach na rynku wewnętrznym będą miały kluczowe znaczenie dla lepszego pozycjonowania mocnych stron przemysłu UE w okresie transformacji. Prezydencja węgierska zamierza zająć się kwestią nowych technologii, stosując horyzontalne, międzysektorowe podejście. Opracowanie neutralnej technologicznie strategii przemysłowej wymaga ciągłych konsultacji z podmiotami z branży.

Pomoc publiczna

Ze względu na kryzysy ostatnich lat ramy pomocy publicznej uległy zmianie. Celem prezydencji węgierskiej jest zainicjowanie debaty na temat ponownego rozważenia zasad pomocy publicznej w celu ochrony europejskiej konkurencyjności i zdrowego rozwoju przemysłu.

Harmonizacja techniczna

W zakresie harmonizacji technicznej, kluczowym celem deklarowanym przez prezydencję węgierską będzie zachowanie konkurencyjności europejskich firm na arenie światowej, ograniczenie obciążeń administracyjnych wynikających z legislacji i, w jego efekcie, wsparcie małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP). Prezydencja węgierska będzie dążyć do wzmocnienia wspólnego rynku UE w kontekście bezpieczeństwa produktów oraz zachowania zgodności z nowym ramami prawnymi, w szczególności poprzez zapewnienie jakościowej oceny zgodności, akredytacji, normalizacji i nadzoru rynku. Prezydencja węgierska zakłada postęp prac nad rozporządzeniem dotyczących bezpieczeństwa zabawek, detergentów i środków powierzchniowo czynnych. Prace nad nowymi aktami prawnymi mają przyczynić się do zwiększenia bezpieczeństwa produktów, a także uprościć i zredukować obciążenia administracyjne. Dalsze wdrażanie Strategii Normalizacyjnej UE ma przyczynić się do rozwoju normalizacji europejskiej oraz jej efektywniejszego i skuteczniejszego stosowania. Koordynacja polityki przemysłowej i normalizacyjnej jest ważna dla wzmocnienia konkurencyjności rynku UE i unijnego przemysłu.

Polityka ws. MŚP

Mikroprzedsiębiorstwa oraz małe i średnie przedsiębiorstwa odgrywają kluczową rolę we wzmacnianiu europejskich wyników gospodarczych i mają znaczący potencjał tworzenia miejsc pracy. Jednocześnie trudności gospodarcze ostatnich lat uwypukliły ich ekspozycję na łańcuchy dostaw i trudności w radzeniu sobie z kryzysem energetycznym. Kontynuując prace rozpoczęte przez partnerów, prezydencja węgierska jest również zaangażowana w rozwój MŚP i zwiększanie ich odporności na kryzysy, zmniejszanie dodatkowych obciążeń, poprawę jakości powiązanych przepisów oraz wprowadzanie środków wspierających.

Własność intelektualna

W zakresie własności intelektualnej prezydencja węgierska wskazała na potrzebę wzmocnienia polityki konkurencyjności poprzez wzmocnienie ochrony własności intelektualnej.  Jako dwa główne zadania określiła:

• Prace nad pakietem patentowym.
• Traktat o Prawie Wzorów Przemysłowych (DLT).

W zakresie DLT głównym celem prezydencji węgierskiej jest zapewnienie, że UE będzie odpowiednio przygotowana na Konferencji Dyplomatycznej WIPO w listopadzie.  

Prezydencja węgierska zaznaczyła, że przepisy dotyczące własności intelektualnej stymulujące innowacje odgrywają kluczową rolę w zwiększaniu konkurencyjności europejskich przedsiębiorstw, a przewidywalne środowisko licencjonowania praw własności intelektualnej jest niezbędne dla powszechnego stosowania nowych technologii. Aby promować te cele, prezydencja węgierska zamierza osiągnąć jak największy postęp w negocjacjach dotyczących pakietu patentowego UE, w szczególności w odniesieniu do wniosków legislacyjnych dotyczących dodatkowego świadectwa ochronnego dla produktów leczniczych, co poprawi konkurencyjność unijnego przemysłu farmaceutycznego.

Przestrzeń kosmiczna

Aby zapewnić spójne ogólnounijne podejście do regulacji dotyczących działań w kosmosie oraz oprzeć się na wspólnym komunikacie w sprawie podejścia UE do zarządzania ruchem kosmicznym, prezydencja węgierska planuje przeprowadzenie intensywnych negocjacji po publikacji unijnego prawa kosmicznego tzw. EU Space Law. Oprócz ochrony interesów bezpieczeństwa narodowego prawo kosmiczne powinno zapewnić ramy dla wspólnego zwiększania odporności systemów i usług kosmicznych w całej UE, a także koordynację między państwami członkowskimi. W stosownych przypadkach wzajemna koordynacja powinna dotyczyć odległych lokalizacji strategicznej infrastruktury naziemnej, takich jak najbardziej oddalone regiony UE.

Ponadto konieczne jest zapewnienie zwiększenia odporności Unii Europejskiej poprzez opracowanie ram regulacyjnych, które wzmocnią jej konkurencyjność w całym spektrum europejskiego ekosystemu kosmicznego. Zgodnie z tym priorytetem prezydencja węgierska planuje przyjęcie konkluzji Rady w sprawie śródokresowego przeglądu unijnego programu kosmicznego oraz w sprawie wzmocnienia europejskich kompetencji w sektorze kosmicznym.

Wspólna Polityka Bezpieczeństwa i Obrony / EDIP

Prezydencja węgierska zwraca uwagę, że wzmocnienie europejskiego bezpieczeństwa i obrony jest priorytetem w świetle "stale pogarszającej się sytuacji bezpieczeństwa w Europie" i coraz bardziej złożonych wyzwań bezpieczeństwa ostatniej dekady. Węgierskie przewodnictwo w UE stawia tutaj akcent na większą odpowiedzialność Wspólnoty za własne bezpieczeństwo i obronę. Prezydencja węgierska jest zaangażowana w promowanie strategicznego myślenia na temat przyszłości stałej współpracy strukturalnej (PESCO) i ciągłości jej przeglądu strategicznego, którego druga faza decyzyjna przypadnie w trakcie tej prezydencji.

Zapowiadana jest kontynuacja wdrażania założeń Kompasu Strategicznego z 2022 roku i koncentracja na trzech głównych filarach w obszarze Wspólnej Polityki Bezpieczeństwa i Obrony:

• wzmocnieniu zdolności UE w zakresie reagowania operacyjnego i zarządzania kryzysowego.
• zwiększenie efektywności rozwoju europejskiego potencjału obronnego.
• wzmacnianie europejskiej bazy technologiczno-przemysłowej sektora obronnego oraz promowanie innowacji w dziedzinie obronności.

Szczególnie trzeci z tych filarów jest wskazywany jako priorytet węgierskiej prezydencji, wobec podjętych przez UE wysiłków na rzecz promowania badań, rozwoju i innowacji w dziedzinie obronności, a także zwiększenia potencjału produkcyjnego przemysłu obronnego. Zapowiadana jest konsekwentna kontynuacja wysiłków, które realizowano dotychczas już w ramach prezydencji belgijskiej w UE. Akcentowane jest nastawienie na refleksję nad przyszłością Europejskiego Funduszu Obronnego (EDF) oraz wzmocnienie europejskiej bazy technologiczno-przemysłowej sektora obronnego (EDTIB). Prezydencja deklaruje zwracanie szczególnej uwagi na spójne przedstawienie celów określonych w Europejskiej strategii przemysłu obronnego (EDIS), zwłaszcza w zakresie szerszych możliwości finansowania i rozwoju mocy produkcyjnych, bezpieczeństwa dostaw, a także szybkiej komercjalizacji wyników projektów badawczo-rozwojowych i innowacji.

W ramach pochodnych działań nad instrumentami wykonawczymi, prezydencja węgierska zamierza przede wszystkim przyspieszyć prace legislacyjne związane z Programem na rzecz Europejskiego Przemysłu Obronnego (EDIP). Deklarowanym celem zasadniczym prezydencji węgierskiej jest wypracowanie podejścia ogólnego Rady, które ma pozwolić następującej po niej prezydencji polskiej skupić się na przeprowadzeniu trilogów i wypracowaniu finalnego porozumienia między Radą, Komisją Europejską i Parlamentem Europejskim.

Przy tym, prezydencja Węgier ma toczyć się pod znakiem dalszego rozwoju europejskich bilateralnych partnerstw w dziedzinie bezpieczeństwa i obrony z podmiotami o podobnych wartościach, z naciskiem na pogłębienie współpracy EU-NATO. Sensem współpracy ma być jak największy wkład UE w obszarze bezpieczeństwa globalnego i transatlantyckiego, a także uzupełnianie NATO uznawanego za podstawę zbiorowego bezpieczeństwa jej członków.

Polityka handlowa

W zakresie polityki handlowej prezydencja węgierska zamierza realizować dwa podstawowe priorytety:

1. Polityka inwestycyjna UE
2. Relacje handlowe z państwami Stowarzyszenia Narodów Azji Południowo-Wschodniej (ASEAN).

Jednym z głównych celów prezydencji węgierskiej będzie skuteczna realizacja europejskiej polityki ochrony inwestycji poprzez silniejszą współpracę państw członkowskich UE z Komisją Europejską w trakcie negocjacji umów o ochronie inwestycji. Osiągnięcie tego celu planowane jest poprzez zwiększenie częstotliwości formalnych i nieformalnych spotkań na poziomie UE oraz poprzez odpowiednią promocję interesów gospodarczych.

Pod względem legislacyjnym najważniejszym tematem będzie Ogólny System Preferencji Taryfowych (GSP), stanowiący ważne narzędzie wspierania udziału krajów rozwijających się w handlu międzynarodowym. Prezydencja węgierska będzie monitorować wdrażanie obecnego rozporządzenia w sprawie GSP oraz kontynuować prace nad przeglądem, poprzez przygotowanie oraz, jeżeli zaistnieją ku temu przychylne warunki, wznowienie negocjacji międzyinstytucjonalnych ws. nowego rozporządzenia. Jeśli chodzi o umowy o wolnym handlu (FTA), prezydencja węgierska zamierza kłaść nacisk na przyspieszenie i, w miarę możliwości, zakończenie trwających obecnie negocjacji. Oprócz podpisania i ratyfikacji istniejących umów, priorytetem prezydencji węgierskiej będzie wznowienie negocjacji z partnerami, z którymi rozmowy zostały zawieszone. Ponadto, w trosce o wiarygodność UE, prezydencja węgierska będzie zachęcać do skracania okresu pomiędzy zakończeniem negocjacji i wejściem w życie umów. W wymiarze regionalnym, prezydencja węgierska przypisuje szczególne znaczenie współpracy z krajami regionu ASEAN. Liczy na wznowienie negocjacji z Filipinami, pierwszą rundę wznowionych negocjacji z Tajlandią, finalizację politycznego porozumienia z Indonezją. Będzie promować politykę unikania tarć handlowych w tym w odniesieniu do USA oraz Chin. Prezydencja węgierska uważa również za istotne skuteczne wdrożenie i monitorowanie obecnych porozumień o wolnym handlu. Będzie również kontynuować dyskusję na temat bezpieczeństwa gospodarczego. Prezydencja węgierska zwróci także uwagę na przygotowania do 14. Konferencji Ministerialnej WTO. W tym kontekście najważniejszym priorytetem pozostaje przywrócenie w pełni funkcjonującego, dwustopniowego systemu rozstrzygania sporów WTO. Ponadto ważne jest, aby WTO stała się forum centralnym do debat politycznych na kluczowe tematy, takie jak: interwencja państwa w politykę przemysłową i in. W odniesieniu do relacji handlowych z Ukrainą, prezydencja węgierska ma intencję doprowadzić do wypracowania nieformalnego mandatu lub wytycznych dla KE na negocjacje oparte na art. 29 DCFTA. W zakresie wydarzeń organizowanych w czasie prezydencji, planowana jest w grudniu 2024 r. konferencja dotycząca przyszłości polityki handlowej z udziałem nowego komisarza ds. handlu i przewodniczącego INTA.