Projekt nowelizacji ustawy o gospodarce nieruchomościami to kontynuacja procesu głębokiej reformy użytkowania wieczystego wprowadzonego w okresie PRL. Po uwłaszczeniu w 2019 r. mieszkańców i spółdzielni na gruntach pod budynkami mieszkalnymi, teraz czas na biznes i organizacje społeczne, sportowe i inne grunty.

W Polsce jest nadal ponad 405 tys. gruntów w użytkowaniu wieczystym. Zasadą nie będzie uwłaszczenie z mocy prawa, jak przy reformie na gruntach mieszkaniowych, ale na wniosek. Nie chcemy przymuszać do nabycia gruntu przedsiębiorcy, który nie chce płacić na własność, bo ma inne plany inwestycyjne. Dajemy wybór.

– Nasza propozycja jest oczekiwana przez rynek. Niektórzy inwestorzy obawiają się długookresowego inwestowania na gruntach będących w użytkowaniu wieczystym. Poza tym uwłaszczenie daje szansę na uwolnienie się od podnoszonej przez organy opłaty za użytkowanie wieczyste. Z racji wysokich opłat inwestowanie na niektórych terenach stało się nieopłacalne, a firmy nie są w stanie przewidzieć wysokości podwyżek – wskazał minister rozwoju i technologii Waldemar Buda.

Pewność opłat, jasne zasady

Obecnie właściciel gruntu (gmina lub Skarb Państwa) nie może przekształcić użytkowania wieczystego ponieważ nie było wyznaczonych reguł odpłatności. Wynikało to z potrzeby uzgodnień zasad pomocy publicznej z Komisją Europejską.

Zgodnie z nowymi przepisami organy publiczne nie będą już mogły odmówić sprzedaży gruntu na rzecz przedsiębiorcy, który złoży wniosek w tej sprawie.

– Jednocześnie wprowadzamy nowy model odpłatności za grunty sprzedawane inwestorom, którzy dotychczas byli użytkownikami wieczystymi. Będzie on oparty na mechanizmie ustalania ceny na podstawie wartości nieruchomości. Płatność będzie można pomniejszyć w zgodzie z unijnymi regułami pomocy publicznej – powiedział minister Waldemar Buda.

Proponowane rozwiązania:

• Cena gruntu Skarbu Państwa to 20-krotność opłaty rocznej za użytkowanie wieczyste w przypadku płatności jednorazowej (25-krotność przy płatności ratach), nie więcej jednak niż 60% gruntu.
• W przypadku gruntu JST - cena wykupu to co najmniej 20-krotność opłaty rocznej, jednak nie więcej niż wartość gruntu
• Dodatkowe preferencje w przypadku płatności jednorazowej przyznawane przez samorządy jeśli grunt ma zostać przeznaczony na cele mieszkaniowe
• W przypadku różnicy między wartością rynkową gruntu a ceną, możliwość rozliczenia w ramach limitu pomocy de minimis (czyli dozwolonego wsparcia publicznego) i ewentualna dopłata po przekroczeniu tego limitu.

Korzyści

• Eliminacja użytkowania wieczystego w Polsce.
• Spójny i sprawiedliwy mechanizm płatności za grunt.
• Stabilność prawa.
• Motywacja dla przedsiębiorców do inwestowania na gruntach, które staną się ich własnością.
• Impuls inwestycyjny – większe wpływy podatkowe JST, w tym podatek od nieruchomości.

Prognoza dochodów

Obecnie w Polsce jest 405 796 gruntów użytkowaniu wieczystym (według ksiąg wieczystych). W przypadku zainteresowania nabywaniem na poziomie 25% proc. i płatności jednorazowej przez 50% kupujących dochód ze sprzedaży osiągnie szacunkowo od 1,42 do 2,85 mld zł w przypadku Skarbu Państwa i od 1,18 mld zł do 2.37 mld zł w przypadku JST.

Te pieniądze będą mogły zostać przeznaczone na wsparcie budownictwa komunalnego, społecznego i socjalnego.

– Uwłaszczamy użytkowników wieczystych w Polsce. Koniec z niepewnością co do podwyżek opłat za użytkowanie wieczyste lub co do przedłużenia okresu obowiązywania umowy. Zagwarantowanie stabilnego prawa do gruntu przełoży się na wzrost potencjału gospodarczego kraju – stwierdził szef MRIT.

Przewidujemy, że nowe rozwiązania zaczną obowiązywać w 2023 r.