System oceny zgodności i nadzoru rynku
Ocena zgodności
Konsultacje publiczne
uprzejmie informuję, że w Biuletynie Informacji Publicznej Rządowego Centrum Legislacji, został udostępniony projekt rozporządzenia Ministra Rozwoju i Technologii zmieniający rozporządzenie w sprawie sposobu ustalania opłat za czynności związane z akredytacją jednostek oceniających zgodność oraz maksymalnych wysokości tych opłat, wraz z uzasadnieniem oraz oceną skutków regulacji.
Uwagi do projektu można zgłaszać do 25 października br. na adres poczty elektronicznej agnieszka.radomska@mrit.gov.pl na udostępnionym w tym celu formularzu.
Czym jest ocena zgodności
Producent może wprowadzić wyrób do obrotu w UE tylko wtedy, gdy spełnia wszystkie obowiązujące wymagania. Procedura oceny zgodności przeprowadzana jest przed pierwszym wprowadzeniem wyrobu do obrotu na rynek europejski. Ocena zgodności obejmuje testy, inspekcje i certyfikację. Jej zadaniem jest wykazanie, że wyrób spełnia wszystkie wymagania. Procedura dla każdego wyrobu jest określona w obowiązujących przepisach dotyczących tego wyrobu.
Ocena zgodności ma za zadanie zapewnić zaufanie konsumentów, władz publicznych i producentów co do zgodności i bezpieczeństwa wyrobów.
Jak to działa w praktyce?
-
Prawodawstwo dotyczące wyrobów opisuje procedury oceny zgodności dla każdego wyrobu.
-
W niektórych przypadkach producenci mogą wybierać między różnymi procedurami oceny zgodności.
-
Ocenę przeprowadza producent. Jeżeli wymagają tego obowiązujące przepisy, w proces oceny zgodności zaangażowana jest jednostka oceniająca zgodność - patrz jednostki notyfikowane.
Ocena zgodności jest uzupełnieniem nadzoru rynku. Oba te systemy pomagają zapewnić sprawne funkcjonowanie rynku wewnętrznego i sprawiają, że jak najmniej wyrobów niebezpiecznych czy niezgodnych z wymaganiami trafia na rynek europejski.
Deklaracja zgodności
W ramach oceny zgodności producent lub upoważniony przedstawiciel musi sporządzić deklarację zgodności. Deklaracja powinna zawierać wszystkie informacje umożliwiające identyfikację:
-
wyrobu
-
przepisów prawnych, zgodnie z którymi została wydana
-
producenta lub upoważnionego przedstawiciela
-
jednostki notyfikowanej, jeśli ma to zastosowanie
-
odniesienie do norm zharmonizowanych lub innych dokumentów normatywnych, w określonych przypadkach.
Akredytacja
Akredytacja to ostatni poziom kontroli publicznej w systemie oceny zgodności. Celem akredytacji jest zapewnienie, że jednostki oceniające zgodność (np. laboratoria, jednostki inspekcyjne lub certyfikujące) mają techniczną zdolność do wykonywania swoich obowiązków. Akredytacja stosowana w sektorach regulowanych i obszarach dobrowolnych zwiększa zaufanie do oceny zgodności.
Polską jednostką akredytującą jest Polskie Centrum Akredytacji
Nadzór rynku
Nadzór rynku zapewnia, że wyroby dostępne na rynku UE nie zagrażają konsumentom i pracownikom. Zapewnia również ochronę innych interesów publicznych, takich jak środowisko, bezpieczeństwo i uczciwość w handlu. Obejmuje działania takie jak wycofywanie produktów, wycofanie i stosowanie sankcji w celu zatrzymania obrotu produktami niezgodnymi i/lub doprowadzenia ich do zgodności.
Nadzór rynku ma kluczowe znaczenie dla sprawnego funkcjonowania jednolitego rynku.
W Polsce nadzór rynku został uregulowany w ustawie z dnia 13 kwietnia 2016 r. o systemach oceny zgodności i nadzoru rynku.
System nadzoru rynku tworzą organy nadzoru rynku tj.:
- Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów
- wojewódzcy inspektorzy Inspekcji Handlowej;
- inspektorzy pracy;
- Prezes Urzędu Komunikacji Elektronicznej;
- Prezes Urzędu Transportu Kolejowego;
- organy nadzoru budowlanego;
- Prezes Wyższego Urzędu Górniczego;
- dyrektorzy urzędów morskich;
- wojewódzcy inspektorzy transportu drogowego;
- Prezes Głównego Urzędu Miar oraz dyrektorzy okręgowych urzędów miar,
oraz organy celne.
Prezes UOKiK pełni rolę jednolitego urzędu łącznikowego, zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1020 z dnia 20 czerwca 2019 r. w sprawie nadzoru rynku i zgodności produktów oraz zmieniającym dyrektywę 2004/42/WE oraz rozporządzenia (WE) nr 765/2008 i (UE) nr 305/2011.
Jednostki notyfikowane
Jednostka notyfikowana to organizacja wyznaczona przez państwo członkowskie do oceny zgodności niektórych produktów przed ich wprowadzeniem do obrotu. Jednostki te wykonują zadania związane z procedurami oceny zgodności określonymi w obowiązujących przepisach, gdy wymagany jest udział strony trzeciej. Komisja Europejska publikuje listę takich jednostek notyfikowanych na stronie internetowej NANDO.
Co robią jednostki notyfikowane?
Jednostki notyfikowane:
-
mogą oferować swoje usługi oceny zgodności każdemu podmiotowi gospodarczemu w UE lub poza nią
-
mogą wykonywać czynności związane z oceną zgodności na terytorium innych krajów UE lub krajów spoza UE
-
muszą działać w sposób niedyskryminujący, przejrzysty, neutralny, niezależny i bezstronny
-
muszą zatrudniać niezbędny personel, posiadający wystarczającą wiedzę i doświadczenie, aby przeprowadzić ocenę zgodności zgodnie z przepisami
-
muszą zapewnić poufność informacji uzyskanych w trakcie oceny zgodności
-
muszą być odpowiednio ubezpieczone, aby móc wykonywać swoją działalność, chyba że odpowiedzialność jest zapewniona na mocy ustawodawstwa krajowego
-
muszą przekazać informacje swojemu organowi notyfikującemu, organom nadzoru rynku i innym jednostkom notyfikowanym.
Producenci mają swobodę wyboru dowolnej jednostki notyfikowanej, która została prawnie wyznaczona do przeprowadzenia procedury oceny zgodności.