Co to jest premia termomodernizacyjna?

Premia termomodernizacyjna jest to wsparcie udzielane ze środków Funduszu Termomodernizacji i Remontów na spłatę części kredytu zaciągniętego przez inwestora na realizację przedsięwzięcia termomodernizacyjnego.

Jakie roboty można realizować w ramach przedsięwzięcia termomodernizacyjnego?

W rozumieniu ustawy przedsięwzięciem termomodernizacyjnym jest przedsięwzięcie, którego przedmiotem jest:

• ulepszenie, w wyniku którego następuje zmniejszenie zapotrzebowania na energię dostarczaną na potrzeby ogrzewania i podgrzewania wody użytkowej oraz ogrzewania do budynków mieszkalnych, budynków zbiorowego zamieszkania oraz budynków stanowiących własność jednostek samorządu terytorialnego służących do wykonywania przez nie zadań publicznych,
• ulepszenie, w wyniku którego następuje zmniejszenie strat energii pierwotnej w lokalnych sieciach ciepłowniczych oraz zasilających je lokalnych źródłach ciepła, jeżeli budynki, do których dostarczana jest z tych sieci energia, spełniają wymagania w zakresie oszczędności energii, określone w przepisach prawa budowlanego, lub zostały podjęte działania mające na celu zmniejszenie zużycia energii dostarczanej do tych budynków,
• wykonanie przyłącza technicznego do scentralizowanego źródła ciepła, w związku z likwidacją lokalnego źródła ciepła, w wyniku czego następuje zmniejszenie kosztów pozyskania ciepła dostarczanego do budynków,
• całkowita lub częściowa zamiana źródeł energii na źródła odnawialne lub zastosowanie wysokosprawnej kogeneracji.

Jakie oszczędności energii są wymagane by móc uzyskać premię termomodernizacyjną?

Przedsięwzięcie termomodernizacyjne musi przynosić oszczędność energii, której minimalny poziom został określony w zależności od charakteru tego przedsięwzięcia:

• zmniejszenie rocznego zapotrzebowania na energię dostarczaną do budynków na potrzeby ogrzewania i podgrzewania wody użytkowej oraz ogrzewania:
  • co najmniej o 10%, w budynkach, w których modernizuje się wyłącznie system grzewczy,
  • zmniejszenie rocznych strat energii w lokalnych sieciach ciepłowniczych oraz zasilających je lokalnych źródłach ciepła o co najmniej 25%, lub
• zmniejszenie kosztów zakupu ciepła dostarczanego do budynków w wyniku likwidacji lokalnego źródła ciepła, z jednoczesnym wykonaniem przyłączy technicznych do scentralizowanego źródła, o co najmniej 20%.

Minimalny poziom oszczędności energii nie został określony jedynie w przypadku zastąpienia źródła energii źródłem odnawialnym lub zastosowania wysokosprawnej kogeneracji.

Kto może się ubiegać o premię termomodernizacyjną?

Premia termomodernizacyjna przysługuje każdemu właścicielowi lub zarządcy budynku mieszkalnego, budynku zbiorowego zamieszkania, budynku służącego do wykonywania przez jednostki samorządu terytorialnego zadań publicznych, lokalnej sieci ciepłowniczej lub lokalnego źródła ciepła.  Premia ta przysługuje więc w szczególności: gminom, spółdzielniom mieszkaniowym, towarzystwom budownictwa społecznego (TBS), społecznym inicjatywom mieszkaniowym (SIM), wspólnotom mieszkaniowym i właścicielom domów jednorodzinnych.

Wyłączone z możliwości ubiegania się o premię termomodernizacyjną są jednostki budżetowe i samorządowe zakłady budżetowe.

W jakiej wysokości jest udzielana premia termomodernizacyjna?

Wysokość premii termomodernizacyjnej wynosi 26% kosztów przedsięwzięcia termomodernizacyjnego. Należy przy tym pamiętać, że co najmniej 50% finansowania przedsięwzięcia termomodernizacyjnego musi pochodzić z kredytu. Premia wypłacana jest po zakończeniu inwestycji jako spłata części kredytu.

Dodatkowo istnieją instrumenty, które pozwalają ubiegać się o premię w wyższej wysokości.

1. Dodatkowa premia termomodernizacyjna na budynki z „wielkiej płyty” – w przypadku planowania przedsięwzięcia termomodernizacyjnego w budynku wykonanego w technologii prefabrykowanej wielkopłytowej możliwe jest ubieganie się o dodatkową premię w wysokości 50% kosztów zaprojektowania, zakupu i montażu kotew metalowych. Kotwy te służą do wzmocnienia połączeń między warstwą fakturową a warstwą konstrukcyjną w trójwarstwowych płytach ścian zewnętrznych. Kotwy takie zabezpieczają ściany przed odspojeniem się warstwy fakturowej ściany zewnętrznej. Zatem oprócz premii termomodernizacyjnej wynoszącej 26% kosztów przedsięwzięcia termomodernizacyjnego można otrzymać dodatkowo premię stanowiąca 50% kosztów wzmocnienia ścian zewnętrznych.
2. Powiększenie premii termomodernizacyjnej w przypadku jednoczesnego zakupu, montażu, budowy lub modernizacji* instalacji OZE – zwiększenie premii z 26% wartości przedsięwzięcia termomodernizacyjnego do 31% kosztów poniesionych na realizację przedsięwzięcia termomodernizacyjnego, którego częścią jest instalacja odnawialnego źródła energii. Warunkiem zwiększenia premii jest to, by udział kosztów zakupu, montażu, budowy lub modernizacji instalacji OZE w całym przedsięwzięciu wynosił co najmniej 10%.

*modernizacja instalacji OZE jest to inwestycja w wyniku której zainstalowana moc instalacji wzrośnie o co najmniej 25%

Co to jest premia remontowa?

Premia remontowa jest to wsparcie udzielane ze środków Funduszu Termomodernizacji i Remontów na spłatę części kredytu zaciągniętego przez inwestora na realizację przedsięwzięcia remontowego.

Jakie roboty można realizować ze wsparciem Funduszu Termomodernizacji i Remontów?  (przedsięwzięcie remontowe)

W rozumieniu ustawy przedsięwzięciami remontowymi są przedsięwzięcia związane z termomodernizacją, których przedmiotem jest:

• remont budynków wielorodzinnych,
• wymiana w budynkach wielorodzinnych okien lub remont balkonów, nawet jeśli służą one do wyłącznego użytku właścicieli lokali,
• przebudowa budynków wielorodzinnych, w wyniku której następuje ich ulepszenie,
• wyposażenie budynków wielorodzinnych w instalacje i urządzenia wymagane dla oddawanych do użytkowania budynków mieszkalnych, zgodnie z przepisami techniczno-budowlanymi.

Ograniczenia:

• Przedmiotem przedsięwzięć remontowych mogą być wyłącznie budynki wielorodzinne, przez które rozumie się budynki mieszkalne, w których występują więcej niż dwa lokale mieszkalne:
  • których użytkowanie rozpoczęto co najmniej 40 lat przed  złożeniem wniosku o przyznanie premii remontowej lub
  • należące do społecznej inicjatywy mieszkaniowej lub towarzystwa budownictwa społecznego, których użytkowanie rozpoczęto co najmniej 20 lat przed dniem złożenia wniosku o przyznanie premii remontowej, jeżeli budynek ten został wybudowany przy wykorzystaniu kredytu udzielonego przez Bank Gospodarstwa Krajowego na podstawie wniosków o kredyt złożonych do dnia 30 września 2009 r. lub przy wykorzystaniu finansowania zwrotnego w rozumieniu ustawy z dnia 26 października 1995 r. o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego (Dz.U. z 2021 r. poz. 2224 z późn. zm.).
• Przedmiotem przedsięwzięcia remontowego nie może być ani remont lokali mieszkalnych, ani rozbudowa lub nadbudowa budynku.

Jakie oszczędności energii są wymagane by móc uzyskać premię remontową?

Na warunki, jakie spełniać powinno przedsięwzięcie remontowe, składają się:

• wymogi odnoszące się do minimalnego poziomu efektywności realizowanego przedsięwzięcia remontowego pod względem uzyskiwanych oszczędności zużycia energii. Wymogi te są zróżnicowane w zależności od tego, czy jest to pierwsze czy kolejne przedsięwzięcie remontowe, oraz zależą od właściwości budynku związanych z zapotrzebowaniem na energię końcową (ciepło) do jego ogrzewania w sezonie grzewczym,
• wykluczenie możliwości finansowania stosunkowo niewielkich remontów i prac zabezpieczających (określona została bowiem w ustawie minimalna skala przedsięwzięcia remontowego), jak również możliwości finansowania przedsięwzięć remontowych, których łączna wartość jest zbliżona do poziomu aktualnych kosztów budowy podobnego budynku mieszkalnego.

Kto może się ubiegać o premię remontową? (beneficjenci)

Z tytułu realizacji przedsięwzięcia remontowego, premia przysługuje właścicielom lub zarządcom budynków, z wyłączeniem jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych. Zatem o premię remontową mogą ubiegać się osoby fizyczne, wspólnoty mieszkaniowe, spółdzielnie mieszkaniowe, towarzystwa budownictwa społecznego, społeczne inicjatywy mieszkaniowe i jednostki samorządu terytorialnego.

W jakiej wysokości jest udzielana premia remontowa?

Premia remontowa wynosi  25% wartości przedsięwzięcia remontowego. W przypadku premii remontowej wymagane jest aby co najmniej 50% finansowania przedsięwzięcia pochodziło z kredytu. Premia wypłacana jest po zakończeniu inwestycji jako częściowa spłata kredytu.

W przypadku inwestycji prowadzonych przez gminy w budynkach mieszczących lokale z mieszkaniowego zasobu gminy, istnieje możliwość skorzystania z premii MZG. Premia ta  wynosi 50% kosztów przedsięwzięcia termomodernizacyjnego lub remontowego w przypadku, gdy realizowane przedsięwzięcie spełnia dodatkowe warunki:

1. inwestorem jest gmina lub spółka z ograniczoną odpowiedzialnością lub spółka akcyjna, w której gmina albo gmina wraz z innymi gminami, powiatami lub Skarbem Państwa dysponują ponad 50% głosów na zgromadzeniu wspólników lub na walnym zgromadzeniu;
2. przedmiotem przedsięwzięcia termomodernizacyjnego lub remontowego jest budynek mieszkalny, w którym wszystkie lokale mieszkalne wchodzą w skład mieszkaniowego zasobu gminy;
3. budynek znajduje się na obszarze, na którym obowiązują przepisy wydane na podstawie art. 96 ust. 1 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska;
4. z audytu energetycznego lub remontowego wynika, że po zrealizowaniu tego przedsięwzięcia przegrody oraz wyposażenie techniczne budynku podlegające przebudowie będą spełniały wymagania minimalne dla budynków w zakresie oszczędności energii i izolacyjności cieplnej, określone w przepisach rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. z 2022 r. poz. 1225).

Dodatkowo w przypadku, gdy budynek, który ma zostać poddany przedsięwzięciu remontowemu jest wpisany do rejestru zabytków, znajduje się na obszarze wpisanym do takiego rejestru lub inwestycja, której jest przedmiotem stanowi przedsięwzięcie rewitalizacyjne opisane w gminnym programie rewitalizacji, premia wynosi 60% wartości przedsięwzięcia.

W przypadku premii MZG nie jest wymagane zaciąganie kredytu, jak to jest w przypadku premii termomodernizacyjnej i premii remontowej.

Jakie przepisy regulują zasady przyznawania wsparcia w formie premii kompensacyjnej?

Wsparcie w formie premii kompensacyjnej jest udzielane na zasadach określonych w ustawie z dnia 21 listopada 2008 r. o wspieraniu termomodernizacji i remontów oraz o centralnej ewidencji emisyjności budynków (Dz.U. z 2022 r. poz. 438, z późn. zm.).

Co to jest premia kompensacyjna?

Premia kompensacyjna stanowi element mechanizmu kompensowania strat, jakie ponieśli w wyniku obowiązywania systemu czynszu regulowanego właściciele budynków z lokalami kwaterunkowymi.

W rozumieniu ustawy, lokalem kwaterunkowym jest „lokal mieszkalny w budynku będącym własnością osoby fizycznej, najem którego został nawiązany na podstawie decyzji administracyjnej o przydziale lub na podstawie innego tytułu prawnego przed wprowadzeniem w danej miejscowości publicznej gospodarki lokalami albo szczególnego trybu najmu, i skutkiem czego czynsz za najem którego podlegał ustawowym ograniczeniom w okresie między 12 listopada 1994 r. a 25 kwietnia 2005 r.”.

Warunki uzyskania premii kompensacyjnej?

1. Premia kompensacyjna jest przeznaczona na spłatę kredytu udzielonego na poprawę stanu technicznego budynku z którym wiąże się prawo do premii kompensacyjnej.
2. W przypadku budynku wielorodzinnego, premia kompensacyjna co do zasady powinna zwiększać efekt wsparcia uzyskanego na zasadach ogólnych (premia remontowa).
3. Osobą uprawnioną jest wyłącznie właściciel budynku lub jego spadkobierca prawny, wg stanu na dzień 25 kwietnia 2005 r. i w momencie ubiegania się o przyznanie premii.
4. Jeżeli między 12 listopada 1994 r. a 25 kwietnia 2005 r. budynek z przynajmniej jednym lokalem kwaterunkowym został sprzedany innej osobie, ustawa nie daje prawa do ubiegania się o uzyskanie premii kompensacyjnej poprzedniemu właścicielowi lub właścicielom (były właściciel zbył prawo do nieruchomości, na której ze środków premii ma zostać przeprowadzony remont, a więc przeprowadzenie inwestycji remontowej jest bezprzedmiotowe), oraz określa wymiar wsparcia uwzględniając jedynie okres czasu posiadania nieruchomości z lokalem kwaterunkowym przez ostatniego nabywcę lub jego spadkobiercę.

Ustawa dopuszcza możliwość zastosowania alternatywnego, uproszczonego trybu realizowania uprawnień do premii kompensacyjnej, bez konieczności jednoczesnego korzystania z premii remontowej i spełnienia związanych z tym warunków, w tym warunków dotyczących źródeł finansowania inwestycji.

Kto może się ubiegać o premię kompensacyjną? (beneficjenci)

Premia kompensacyjna przysługuje jednorazowo osobie fizycznej, która jest właścicielem budynku mieszkalnego z co najmniej jednym lokalem kwaterunkowym albo właścicielem części budynku mieszkalnego z takim lokalem i w dniu 25 kwietnia 2005 r. była właścicielem tego budynku mieszkalnego albo tej części budynku mieszkalnego, albo nabyła ten budynek albo tę część budynku w drodze spadkobrania od osoby będącej w tym dniu właścicielem.

W jakiej wysokości jest udzielana premia kompensacyjna?

Kwota tej premii ustalana jest w oparciu o powierzchnię użytkową lokalu kwaterunkowego, liczbę takich lokali w budynku, okres czasu, w którym inwestor uprawniony do wsparcia był właścicielem budynku mieszkalnego i okresy czasu w jakich uprawnienia te przysługiwały z tytułu poszczególnych lokali kwaterunkowych, oraz w oparciu o wskaźnik przeliczeniowy kosztu odtworzenia 1 m² powierzchni użytkowej budynków mieszkalnych, w rozumieniu ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz. U. z 2022 r. poz. 172, z późn. zm.).

W szczególności, w przypadku osoby, której przysługuje premia kompensacyjna w wysokości wyliczanej w oparciu o powierzchnię wszystkich lokali w budynku (w budynku są wyłącznie kwaterunkowe lokale mieszkalne) i za cały okres od 12 listopada 1994 do 25 kwietnia 2005, premia kompensacyjna będzie równa, w przeliczeniu na 1 m² lokalu kwaterunkowego, co najmniej 10,5 %, lecz nie więcej niż 14,7 % wskaźnika przeliczeniowego kosztu odtworzenia 1 m2 powierzchni użytkowej budynków mieszkalnych.

Grant termomodernizacyjny jest instrumentem wsparcia, który może posłużyć do powiększenia premii termomodernizacyjnej. Grant jest udzielany w wysokości 10% kosztów przedsięwzięcia termomodernizacyjnego (bez podatku VAT) i powiększa premię termomodernizacyjną. Aby go uzyskać, oprócz wymagań, jakie należy spełnić dla premii termomodernizacyjnej, dodatkowo w audycie należy wykazać, że w wyniku przeprowadzenia inwestycji:

1. wartość wskaźnika EP (wskaźnik zapotrzebowania na nieodnawialną energię pierwotną) nie przekracza wartości maksymalnych określonych w przepisach rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie lub
2. przegrody oraz wyposażenie techniczne budynku odpowiadają wymaganiom izolacyjności cieplnej określonym w przepisach rozporządzenia w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie.

O grant MZG mogą się ubiegać gminy, które prowadzą inwestycje, na które uzyskały premię MZG. Grant MZG jest udzielany w wysokości 30% kosztów prowadzonego przedsięwzięcia termomodernizacyjnego lub remontowego (bez podatku VAT). Aby uzyskać grant MZG wymagane jest by przed realizacją przedsięwzięcia termomodernizacyjnego lub remontowego lub w jego ramach w poddawanym temu przedsięwzięciu budynku:

1. zostało wykonane przyłącze techniczne do scentralizowanego źródła ciepła lub
2. nastąpiła całkowita zmiana źródeł energii na źródła odnawialne lub na energię wytwarzaną w wysokosprawnej kogeneracji, lub
3. nastąpiła całkowita zmiana źródeł ciepła na źródła spełniające standardy niskoemisyjne, z wyłączeniem kotłów na paliwo stałe.

Z grantu OZE mogą skorzystać inwestorzy, którzy są właścicielami lub zarządcami budynków mieszkalnych wielorodzinnych (np. wspólnota mieszkaniowa, spółdzielnia mieszkaniowa, TBS, SIM, gmina). Grant służy wsparciu inwestycji polegających na zakupie, montażu, budowie lub modernizacji instalacji OZE w budynku. Grant jest udzielany w wysokości 50% kosztów inwestycji i jest wypłacany jako refinansowanie po jej udokumentowanym zakończeniu.

W przypadku montażu instalacji OZE w budynku wielorodzinnym warto zapoznać się z informacjami dotyczącymi rozliczania energii z takich instalacji:

https://www.gov.pl/web/rozwoj-technologia/prosument-lokatorski---przewidywane-zmiany-rozliczen-dla-budynkow-wielolokalowych

https://www.gov.pl/web/rozwoj-technologia/rozliczenie-energii-elektrycznej-oze-w-budynku-wielolokalowym