Zespół do spraw Sygnalistów Biura RPO

Kim jest osoba, której dotyczy zgłoszenie?

Osoba, której dotyczy zgłoszenie, to ta, która w zgłoszeniu lub ujawnieniu publicznym została wskazana jako naruszająca prawo.

Ustawa określa, że osobą, której dotyczy zgłoszenie może być:

• osoba fizyczna, 
• osoba prawna, 
• jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, której ustawa przyznaje zdolność prawną, 
• wskazana w zgłoszeniu lub ujawnieniu publicznym jako osoba, która dopuściła się naruszenia prawa, lub jako osoba, z którą osoba, która dopuściła się naruszenia prawa, jest powiązana.

Odpowiedzialność za fałszywe zgłoszenie

Ustawodawca starał się zapobiec zjawisku wykorzystywania zgłoszeń zewnętrznych do celowego działania na szkodę.

Aby zapobiec fałszywym zgłoszeniom ustawodawca wprowadził kary dla osób, które dokonują zgłoszenia, chociaż wiedzą, że do naruszenia nie doszło, a tym samym świadomie przekazują nieprawdziwe informacje o naruszeniach prawa. Za takie działania grozi grzywna, kara ograniczenia wolności albo kara więzienia do lat 2 (art. 57 ustawy). Rzecznik Praw Obywatelskich ma prawny obowiązek zawiadomić organy ścigania o podejrzeniu popełnienia przestępstwa.

Osoba, która doznała szkody z powodu świadomego zgłoszenia fałszywych informacji przez sygnalistę, ma prawo domagać się odszkodowania lub rekompensaty za naruszenie jej dóbr osobistych od sygnalisty, który działał nieuczciwie (zob. art. 15 ustawy), ma również prawo domagać się odszkodowania od nieuczciwego sygnalisty za naruszenie jej dóbr osobistych na zasadach określonych w kodeksie cywilnym.

Osoba, której dotyczy zgłoszenie zewnętrzne:

• ma prawo do ochrony swojej tożsamości,
• może korzystać z innych form ochrony prawnej poza tymi, które są w ustawie o sygnalistach (np. wytoczenie powództwa na drodze cywilnej z zakresu ochrony dóbr osobistych),
• ma prawo do uzyskania informacji i porad od Rzecznika Praw Obywatelskich o przysługujących środkach ochrony prawnej.

Bezpłatnych porad dotyczących zgłoszeń zewnętrznych udzielają pracownicy Zespołu do spraw Sygnalistów Biura Rzecznika Praw Obywatelskich. Aby otrzymać więcej informacji, można złożyć wniosek o poradę w formie konsultacji, korzystając z formularza wniosku o udzielenie porady.