Burundi
Krótki opis gospodarki i jej struktury
System gospodarczy i najważniejsze strategie gospodarcze
Gospodarka Burundi jest silnie uzależniona od rolnictwa, które stanowi ponad 32% PKB. W rolnictwie zatrudnione jest 70% siły roboczej, z których większość to rolnicy produkujący na własne potrzeby. Mimo że Burundi jest potencjalnie samowystarczalne w produkcji żywności, trwające niepokoje społeczne, przeludnienie i erozja gleby powodują, że wiele osób musi się przesiedlać, bo nie są w stanie wyprodukować własnej żywności. Burundi posiada gospodarkę rynkową z dominującym sektorem rolniczym i ograniczonym sektorem przemysłowym. Kraj jest częściowo samowystarczalny pod względem żywności, ale importuje wiele kluczowych towarów, w tym paliwa, leki i pojazdy. Głównym celem polityki gospodarczej jest redukcja ubóstwa, poprawa infrastruktury oraz dywersyfikacja gospodarki poprzez inwestycje zagraniczne i wsparcie małych i średnich przedsiębiorstw.
Główne sektory gospodarki i ich udział w PKB
- Rolnictwo: Odpowiada za ok. 32% PKB i zatrudnia około 70% ludności czynnej zawodowo. Główne produkty to kawa, herbata, banany, maniok oraz bataty.
- Usługi: Stanowią około 45% PKB, obejmując handel, transport oraz usługi finansowe i administracyjne.
- Przemysł: Odpowiada za ok. 10% PKB, głównie w zakresie wydobycia surowców, produkcji spożywczej oraz wytwórczości na małą skalę.
Polityka kursowa
Walutą Burundi jest frank burundyjski (BIF). Kurs wymiany jest stabilizowany przez Bank Centralny Burundi, choć podlega presjom inflacyjnym. Na koniec 2024 roku kurs wynosił:
· 1000 BIF - 1,46 PLN
· 1000 BIF ≈ 0,34 EUR
· 1000 BIF = 0,35 USD
Surowce i technologie krytyczne
Burundi posiada znaczne złoża rud niklu, kobaltu, wanadu, cyrkonu oraz rud metali ziem rzadkich. Eksploatacja surowców jest ograniczona przez brak zaawansowanych technologii oraz kapitału na rozwój sektora wydobywczego.
Stan infrastruktury
Sieć drogowa i transportowa Burundi jest słabo rozwinięta. Jedynym międzynarodowym lotniskiem jest port lotniczy w Bużumburze. W kraju brak linii kolejowych, a transport odbywa się głównie drogami lądowymi i środlądowymi.
Kalendarz dni wolnych od pracy
1 stycznia - Nowy Rok
5 lutego - Dzień Jedności
6 kwietnia - Dzień Prezydenta Ntaryamira
1 maja - Święto Pracy
Id al-Fitr (ruchome)
Id al-Adha (ruchome)
Dzień Wniebowstąpienia (ruchome)
1 lipca - Dzień Niepodległości
15 sierpnia - Dzień Wniebowzięcia
13 października - Dzień księcia Ludwika Rwagasore
21 października - Dzień Prezydenta Ndadaye
1 listopada - Dzień Wszystkich Świętych
25-26 grudnia - Boże Narodzenie
Burundi pozostaje jednym z najsłabiej rozwiniętych krajów świata, jednak posiada potencjał w sektorach rolniczym i wydobywczym, które mogłyby przyciągnąć inwestorów w przyszłości.
Podstawowe dane makroekonomiczne
Wskaźnik |
2023 |
2024 (prognoza) |
2025 (prognoza) |
PKB nominalne (mld USD) |
2,66 |
2,70 |
2,79 |
PKB (PPP) (mld USD) |
11,57 |
Brak danych |
Brak danych |
Stopa wzrostu PKB (realna) |
2,66% |
4,28% |
5,35% |
PKB per capita (USD) |
262,17 |
268,20 |
Brak danych |
PKB per capita (PPP) (USD) |
880 |
920 |
950 |
Stopa inflacji (CPI) |
26,95% |
21,96% |
19,97% |
Stopa bezrobocia |
0,9% |
Brak danych |
Brak danych |
Deficyt budżetowy (% PKB) |
5,3% |
4,4% |
3,8% |
Dług publiczny (% PKB) |
72,7% |
68,36% |
62,68% |
Dane demograficzne
Wskaźnik |
Wartość |
Rok |
Liczba ludności (w tys.) |
12 551,2 |
2021 |
Siła robocza (w tys./mln) |
Brak dostępnych danych |
- |
Rozmiar klasy średniej (w tys./mln) |
Brak dostępnych danych |
- |
Poziom ubóstwa (% populacji żyjącej poniżej progu ubóstwa) |
64,9% |
2014 |
Współczynnik Giniego |
38,6 |
2013 |
Współczynnik HDI |
0,426 (185. miejsce na 191 krajów) |
2021 |
Handel zagraniczny i inwestycje
Najważniejsi partnerzy handlowi:
Eksport (główne kierunki):
- Zjednoczone Emiraty Arabskie – 28,03%
- Demokratyczna Republika Konga – 18,64%
- Szwajcaria – 9,47%
- Belgia – 8,03%
- Pakistan – 4,88%
- Tanzania – 4,77%
- Sudan – 4,43%
- Egipt – 2,47%
- Oman – 2,13%
- Wielka Brytania – 2,02%.
Import (główne kierunki):
- Arabia Saudyjska – 14,69%
- Chiny – 14,14%
- Zjednoczone Emiraty Arabskie – 13,88%
- Tanzania – 9,07%
- Indie – 8,47%
- Uganda – 5,98%
- Kenia – 5,36%
- Japonia – 3,26%
- Belgia – 2,49%
- Zambia – 2,17%.
Podstawowe produkty i usługi importowe i eksportowe:
Eksportowane produkty:
- Kawa, herbata, mate i przyprawy – 37,31% eksportu
- Złoto niemonetarne – 24,97%
- Herbata czarna – 10,90%
- Papierosy zawierające tytoń – 4,95%
- Piwo ze słodu – 4,78%
- Mąka pszenna lub z meslin – 4,49%
- Rudy i koncentraty niobu, tantalu, wanadu – 2,59%
- Wyroby walcowane z żeliwa i stali – 2,38%
- Oleje mineralne i produkty ich destylacji – 2,36%.
Importowane produkty:
- Paliwa mineralne, oleje i produkty ich destylacji – 24,01% importu
- Pojazdy nieszynowe i ich części – 6,56%
- Nawozy – 6,41%
- Żeliwo i stal – 6,33%
- Reaktory jądrowe, kotły, maszyny i urządzenia mechaniczne – 5,57%
- Produkty farmaceutyczne – 4,76%.
Główni inwestorzy:
Brak dostępnych danych dotyczących największych inwestorów w Burundi.
Główne kierunki inwestycji zagranicznych:
Brak danych na temat krajów, w które Burundi najczęściej inwestuje
Udział w inicjatywach i organizacjach wielostronnych o charakterze gospodarczym
ACP, AfDB, AU, C, CEPGL, COMESA, EAC, EADB, FAO, G-77, IAEA, IBRD, ICAO, ICRM, IDA, IFAD, IFC, IFRCS, ILO, IMF, Interpol, IOC, IOM, IPU, ISO, ITSO, ITU, ITUC, MIGA, NAM, OIF, OPCW, UN, UNAMID, UNCTAD, UNESCO, UNIDO, UNISFA, UNMISS, UNWTO, UPU, WCO, WHO, WIPO, WMO, WTO
Pozycja kraju w rankingach (w tabelce)
Ranking |
Punkty |
Pozycja |
Corruption Perception Index (Transparency International) |
20/100 |
171/180 |
Global Innovation Index (World Intellectual Property Organization) |
Brak danych |
Brak danych |
Economic Freedom Index (Heritage Foundation) |
48.1/100 |
161/176 |
Relacje dwustronne
Dwustronne relacje handlowe i inwestycyjne (tabela za ostatnie 3 lata)
Wskaźnik |
2021 |
2022 |
2023 |
Eksport z Polski [mln EUR] |
0,00 |
6,00 |
1,00 |
Import do Polski [mln EUR] |
0,00 |
1,00 |
2,00 |
Relacje z UE
Stosunki między UE a Burundi podlegają obecnie umowie z Kotonu, której celem jest zbudowanie globalnego partnerstwa. W 2016 r. UE zdecydowała, że rząd Burundi nie przestrzega już podstawowych zasad partnerstwa określonych w umowie, a decyzją Rady z dnia 14 marca 2016 r. na mocy art. 96 umowy z Kotonu zawieszono bezpośrednie wsparcie finansowe administracji burundyjskiej (w tym wsparcie budżetowe), chociaż wsparcie publiczne, regionalne i humanitarne zostały utrzymane.
Jako kraj najsłabiej rozwinięty (LDC) Burundi ma preferencyjny dostęp do rynku UE, zgodnie z zasadą „Wszystko oprócz broni” (EBA). Umowa o partnerstwie gospodarczym (EPA) między UE a Wspólnotą Wschodnioafrykańską (EAC), której członkiem jest Burundi, ma wkrótce zostać podpisana.