Rwanda
Krótki opis gospodarki i jej struktury
System gospodarczy i najważniejsze strategie gospodarcze
Rwanda posiada gospodarkę rynkową, która jest jedną z najszybciej rozwijających się w Afryce. Rząd prowadzi aktywną politykę rozwoju gospodarczego, kładąc nacisk na industrializację, cyfryzację i modernizację rolnictwa. Kraj realizuje Narodową Strategię Transformacji NST1 (2017-2024), której celem jest przekształcenie Rwandy w gospodarkę o średnich dochodach poprzez rozwój infrastruktury, poprawę klimatu inwestycyjnego i wsparcie dla sektora prywatnego.
Długoterminowym planem jest Wizja 2050, która zakłada budowę gospodarki opartej na wiedzy, wzrost inwestycji zagranicznych oraz wzmacnianie pozycji Rwandy jako centrum technologicznego w regionie.
Główne sektory gospodarki i ich udział w PKB
- Rolnictwo – 33,3% PKB
- Dominujące produkty: kawa, herbata, koltan, wolfram, kasyteryt.
- Zatrudnia ok. 70% ludności, głównie w małych gospodarstwach rodzinnych.
- Eksport kawy i herbaty stanowi istotny element handlu zagranicznego.
- Przemysł – 13,9% PKB
- Wzrost sektora dzięki inwestycjom w przemysł wydobywczy, przetwórczy i tekstylny.
- Rozwój infrastruktury i budownictwa napędza sektor.
- Usługi – 52,9% PKB
- Najszybciej rosnący sektor, obejmujący turystykę, telekomunikację, finanse i logistykę.
- Turystyka, w szczególności ekoturystyka (m.in. obserwacja goryli górskich), generuje duże wpływy z zagranicy.
Polityka kursowa
Walutą Rwandy jest frank rwandyjski (RWF).
Na dzień 20 stycznia 2025 roku, kursy walut kształtowały się następująco:
-
1000 RWF = 0,83 USD
-
1000 RWF = 3,43 PLN
-
1000 RWF = 0,77 EUR
Rwanda stosuje system kursu płynnego z kontrolowanymi interwencjami banku centralnego. Gospodarka kraju jest podatna na zmiany kursu walutowego, a rząd dąży do stabilizacji kursu poprzez rezerwy walutowe i kontrolowanie inflacji.
Surowce i technologie krytyczne
Rwanda posiada istotne zasoby mineralne, które stanowią podstawę jej eksportu. Do najważniejszych należą:
- Kasyteryt (ruda cyny)
- Wolframit (ruda wolframu)
- Koltan (ruda tantalowo-niobowa, używana w produkcji elektroniki)
- Złoto
- Metan (eksploatowany z dna jeziora Kivu, potencjalne źródło energii)
Rząd inwestuje w rozwój technologii cyfrowych oraz infrastruktury ICT, chcąc uczynić Rwandę regionalnym liderem innowacji i technologii.
Stan infrastruktury
- Transport drogowy – dobrze rozwinięta sieć dróg o długości ok. 12 000 km, łącząca kraj z sąsiednimi państwami (Tanzania, Uganda, Burundi, DRK).
- Lotniska – 7 lotnisk, w tym 2 międzynarodowe (Kigali i Cyangugu). Rwanda rozwija lotnisko Bugesera, które ma stać się regionalnym hubem transportowym.
- Kolej – obecnie brak linii kolejowych, ale planowane są połączenia z portami w Dar es Salaam i Mombasie (współpraca z Tanzanią i Kenią).
- Energetyka – w ostatnich latach rozwój energii odnawialnej (hydroelektrownie, biogaz, metan z jeziora Kivu).
- Telekomunikacja i IT – dynamiczny wzrost sektora ICT, rozwój Smart Rwanda Master Plan w celu digitalizacji usług i zwiększenia dostępu do internetu.
Kalendarz dni wolnych od pracy
- 1 stycznia – Nowy Rok
- 1 lutego – Dzień Bohaterów
- 7 kwietnia – Dzień Pamięci Ludobójstwa
- Wielki Piątek, Poniedziałek Wielkanocny (święta ruchome)
- 1 maja – Święto Pracy
- 1 lipca – Dzień Niepodległości
- 4 lipca – Dzień Wyzwolenia
- Id al-Fitr, Id al-Adha (święta ruchome)
- Pierwszy piątek sierpnia – Święto Zbiorów (Umuganura)
- 15 sierpnia – Wniebowzięcie NMP
- 25-26 grudnia – Boże Narodzenie
Ponadto każda ostatnia sobota miesiąca przeznaczona jest na umuganda – obowiązkowe prace społeczne, które mogą wpływać na godziny otwarcia instytucji i usług.
Podstawowe dane makroekonomiczne
Wskaźnik | 2023 | 2024 (prognoza) | 2025 (prognoza) |
PKB nominalne (mld USD) | 13,5 | 14,2 | 15 |
PKB (PPP) (mld USD) | Brak danych | Brak danych | Brak danych |
Stopa wzrostu PKB (realna, %) | 6,20% | 6,80% | 7,10% |
PKB per capita (nominalne, USD) | 1 015 | 1 065 | 1 120 |
PKB per capita (PPP, USD) | Brak danych | Brak danych | Brak danych |
Stopa inflacji (CPI, %) | 7,40% | 6,10% | 5,30% |
Stopa bezrobocia (%) | 13,10% | 12,80% | 12,50% |
Rating kredytowy (Fitch/Moody's/S&P) | B+ / Brak danych / B | Brak danych | Brak danych |
Deficyt budżetowy (% PKB) | -5,20% | -4,80% | -4,50% |
Dług publiczny (% PKB) | 67,30% | 66,00% | 64,80% |
Dane demograficzne
Wskaźnik | Wartość | Rok |
Liczba ludności (w tys.) | 13 300 | 2023 |
Siła robocza (w tys./mln) | 6 800 | 2023 |
Rozmiar klasy średniej (w tys./mln) | Brak danych | - |
Poziom ubóstwa (% populacji poniżej progu ubóstwa) | 38,20% | 2023 |
Współczynnik Giniego | 43,7 | 2023 |
Współczynnik HDI | 0,534 | 2023 |
Średnia długość życia (w latach) | 67,5 | 2023 |
Stopa urbanizacji (%) | 18,40% | 2023 |
Handel zagraniczny i inwestycje
Najważniejsi partnerzy handlowi:
- Eksport: Zjednoczone Emiraty Arabskie, Demokratyczna Republika Konga, Kenia, Uganda, Belgia.
- Import: Chiny, Indie, Tanzania, Kenia, Uganda.
Podstawowe produkty i usługi importowe i eksportowe:
- Eksport: Złoto, kawa, herbata, skóry, ruda cyny, koltan, wolfram, kasyteryt.
- Import: Ropa i produkty naftowe, artykuły spożywcze (cukier, mąka), leki, maszyny i urządzenia, stal, cement, materiały budowlane
Główni inwestorzy:
-
Chiny, Indie, Belgia, Wielka Brytania, Kenia, Francja.
Główne kierunki inwestycji zagranicznych:
-
Infrastruktura (kolej, transport lotniczy), ICT, rolnictwo, energetyka, turystyka, budownictwo.
Udział w inicjatywach i organizacjach wielostronnych o charakterze gospodarczym
ACP, AfDB, AU, C, CEPGL, COMESA, EAC, EADB, FAO, G-77, IAEA, IBRD, ICAO, ICRM, IDA, IFAD, IFC, IFRCS, ILO, IMF, Interpol, IOC, IOM, IPU, ISO, ITSO, ITU, ITUC, MIGA, NAM, OIF, OPCW, UN, UNAMID, UNCTAD, UNESCO, UNIDO, UNISFA, UNMISS, UNWTO, UPU, WCO, WHO, WIPO, WMO, WTO.
Pozycja kraju w ranking
Ranking | Punkty | Pozycja | Liczba krajów | Rok |
Corruption Perceptions Index (Transparency International) | 53 | 49 | 180 | 2023 |
Global Innovation Index (World Intellectual Property Organization) | Brak danych | 104 | 133 | 2024 |
Index of Economic Freedom (The Heritage Foundation) | Brak danych | 93 | 179 | 2010 |
Relacje dwustronne
Dwustronne relacje handlowe i inwestycyjne
Wyszczególnienie | 2021 | 2022 | 2023 |
Eksport z Polski (mln EUR) | 2,4 | brak danych | brak danych |
Import do Polski (mln EUR) | 1,8 | brak danych | brak danych |
Największą polską inwestycją w Rwandzie jest huta cyny Luna Smelter w Kigali.
Stosunki gospodarcze z Unią Europejską
UE od dawna jest partnerem rozwojowym Rwandy. Polityka UE w zakresie rozwoju handlu w Rwandzie ma na celu zapewnienie, że Rwanda będzie w stanie skorzystać z dostępu do rynku UE i stopniowo włączyć się do systemu handlu wielostronnego. Stosunki handlowe Unii Europejskiej z Rwandą oparte są na ramowej umowie o partnerstwie gospodarczym (tzw. interim EPA), która została parafowana przez kraje członkowskie EAC i Komisję Europejską w listopadzie 2007 r. Niniejsza Umowa stanowi krok w kierunku kompleksowej umowy o partnerstwie gospodarczym, której negocjacje są w toku
Baza traktatowa
UWAGA! Pozycje oznaczone gwiazdką nie stanowią prawnie wiążących umów międzynarodowych
L.P. |
Tytuł umowy |
Data podpisania |
Data wejścia w życie |
1 |
Memorandum o Porozumieniu między Ministerstwem Spraw Zagranicznych Rzeczypospolitej Polskiej a Ministerstwem Spraw Zagranicznych i Współpracy Międzynarodowej Republiki Rwandy o konsultacjach politycznych. * |
11-05-2021 |
11-05-2021 |
2 |
Memorandum o Porozumieniu między Ministerstwem Edukacji i Nauki Rzeczypospolitej Polskiej a Ministerstwem Spraw Zagranicznych i Współpracy Międzynarodowej Republiki Rwandy o współpracy w dziedzinie szkolnictwa wyższego. * |
11-05-2021 |
11-05-2021 |
3 |
Memorandum o Porozumieniu między Kancelarią Prezesa Rady Ministrów Rzeczypospolitej Polskiej a Ministerstwem Spraw Zagranicznych i Współpracy Międzynarodowej Republiki Rwandy w dziedzinie bezpieczeństwa cybernetycznego. * |
11-05-2021 |
11-05-2021 |
4 |
Umowa między Rządem RP a Rządem Rwandy o współpracy w zakresie przemysłu obronnego podpisana podczas wizyty wicemin. Grzegorza Piechowiaka w Kigali |
05-12-2022 |
wchodzi w życie z datą otrzymania powiadomienia w formie pisemnej od ostatniej ze Stron, którym Strony informują się wzajemnie w drodze dyplomatycznej o spełnieniu ich krajowych wymogów prawnych warunkujących wejście w życie niniejszej umowy |
5 |
MoU ws. współpracy podatkowej podpisane między Ministerstwami Finansów podpisane w Kigali przez ministrów finansów Polski i Rwandy, Magdalenę Rzeczkowską oraz Uzziela Ndagijimanę. * |
17-07-2023 |
17-07-2023 |