Polska w Tanzanii

System gospodarczy i najważniejsze strategie gospodarcze

Malawi jest jednym z najsłabiej rozwiniętych krajów świata, z gospodarką silnie uzależnioną od rolnictwa. Wzrost gospodarczy w dużej mierze opiera się na produkcji rolnej, eksporcie surowców oraz pomocy zagranicznej. Rząd realizuje Malawi Vision 2063, długoterminową strategię rozwoju, która zakłada przekształcenie kraju w gospodarkę zdywersyfikowaną, odporną na wstrząsy i mniej zależną od rolnictwa. Strategia Transformacji Rolnictwa Malawi (Malawi Agricultural Transformation Initiative) koncentruje się na zwiększeniu produkcji i przetwórstwa rolnego. Kolejnym priorytetem jest poprawa infrastruktury, modernizacja transportu oraz inwestycje w energetykę odnawialną.

Główne sektory gospodarki i ich udział w PKB

Rolnictwo (ok. 30-35% PKB, 80% dochodów z eksportu)

Główne uprawy: tytoń, herbata, kawa, trzcina cukrowa, bawełna, soja, orzeszki ziemne.

Dominacja małych gospodarstw rolnych i eksportu surowców.

Usługi (ok. 50-55% PKB)

Handel, transport, telekomunikacja, finanse

Dynamiczny wzrost sektora usług finansowych i telekomunikacyjnych.

Przemysł (ok. 10-15% PKB)

Górnictwo: eksploatacja uranu, węgla, boksytu, złota.

Przetwórstwo spożywcze: cukier, oleje roślinne, napoje.

Produkcja cementu, wyrobów metalowych.

Polityka kursowa

Walutą Malawi jest kwacha malawijska (MWK). Kurs walutowy jest płynny, ale z interwencjami rządu w celu stabilizacji gospodarki.

Na dzień 20 stycznia 2025 roku, kursy wymiany kwachy malawijskiej (MWK) kształtują się następująco:

• 100 MWK = 0,24 PLN
• 100 MWK = 0,058 USD
• 100 MWK = 0,053 EUR

Kursy te wskazują na osłabienie kwachy malawijskiej w stosunku do głównych walut światowych w porównaniu z rokiem 2023. Malawi nadal boryka się z chronicznym deficytem na rachunku obrotów bieżących oraz niskimi rezerwami walutowymi, co wywiera presję na deprecjację kwachy.

Surowce i technologie krytyczne

• Rolnictwo: gleby uprawne stanowią 40% powierzchni kraju.
• Surowce mineralne: węgiel, uran, boksyt, wapienie.
• Zasoby wodne: potencjał hydroenergetyczny na rzece Shire.
• Braki technologiczne:
• Niski poziom automatyzacji przemysłu.
• Ograniczony dostęp do nowoczesnych technologii i energii.
• Słaba infrastruktura telekomunikacyjna na obszarach wiejskich.

Stan infrastruktury

Malawi ma niedostatecznie rozwiniętą infrastrukturę, co utrudnia rozwój gospodarczy.

Transport:

797 km linii kolejowych (wąskotorowe, przestarzałe).

39 lotnisk, ale tylko 6 z utwardzonymi pasami startowymi.

700 km dróg wodnych na jeziorze Malawi i rzece Shire.

Energetyka:

Niska produkcja energii elektrycznej (hydroenergia dominuje).

Niedobory prądu i przerwy w dostawie energii.

Telekomunikacja:

Wzrost sektora mobilnego, ale ograniczony dostęp do internetu na obszarach wiejskich.

Kalendarz dni wolnych od pracy

Święta stałe:

1 stycznia – Nowy Rok

15 stycznia – Dzień Johna Chilembwe

3 marca – Dzień Męczenników

1 maja – Dzień Pracy

14 maja – Dzień Wolności (Dzień Kamuzu)

6 lipca – Dzień Niepodległości

15 października – Dzień Mark

25-26 grudnia – Boże Narodzenie

Święta ruchome:

Wielki Piątek

Poniedziałek Wielkanocny

Id al-Fitr (zakończenie Ramadanu)

Id al-Adha (Święto Ofiarowania)

Wskaźnik	2023	2024 (prognoza)	2025 (prognoza)
PKB nominalne (mld USD)	13,10	13,67	14,25
PKB (PPP) (mld USD)	34,98	Brak danych	Brak danych
Stopa wzrostu PKB (realna)	1,6%	2,8%	3,9%
PKB per capita (nominalne, USD)	630	650	Brak danych
PKB per capita (PPP, USD)	1 682	Brak danych	Brak danych
Stopa inflacji (CPI)	29,5%	23,1%	16,8%
Stopa bezrobocia	6,7%	Brak danych	Brak danych
Rating kredytowy Fitch / Moody’s / S&P	Brak danych	Brak danych	Brak danych
Deficyt budżetowy (% PKB)	8,4%	6,9%	5,5%
Dług publiczny (% PKB)	71,2%	68,5%	65,9%

Wskaźnik	Wartość	Rok
Liczba ludności (w tys.)	20 800	2023
Siła robocza (w tys./mln, dane krajowe)	Brak dostępnych danych	-
Rozmiar klasy średniej (w tys./mln)	Brak dostępnych danych	-
Poziom ubóstwa (% populacji żyjącej poniżej progu ubóstwa)	50,7%	2022
Współczynnik Giniego	44,7	2021
Współczynnik HDI	0,512 (169. miejsce na 191 krajów)	2022

Malawi jest członkiem następujących organizacji międzynarodowych: Organizacja Narodów Zjednoczonych (ONZ), Wspólnota Rozwoju Afryki Południowej (Southern African Development Community, SADC), Bank Światowy, Międzynarodowy Fundusz Walutowy (IMF), Światowa Organizacja Handlu (WTO), Grupa AKP, Commonwealth, Wspólny Rynek Afryki Wschodniej
i Południowej (Common Market for Eastern and Southern Africa, COMESA), Unia Afrykańska, Afrykański Bank Rozwoju (African Development Bank, AFDB), Multilateral Investment Guarantee Agency (MIGA), Światowa Organizacja Handlu (WHO), UNIDO, UNESCO, UNCTAD (Konferencji Narodów Zjednoczonych ds. Handlu i Rozwoju).

Ranking	Punkty	Pozycja
Corruption Perception Index (Transparency International)	30/100	Brak danych
Global Innovation Index (World Intellectual Property Organization)	2,31% (eksport towarów wysokiej innowacyjności)	Brak danych
Economic Freedom Index (Heritage Foundation)	Brak danych	Brak danych

Wskaźnik	2021	2022	2023

Eksport z Polski (tys. EUR)

1 990

940

Brak danych

Import do Polski (tys. EUR)

41 770

47 670

Brak danych

Saldo handlowe (tys. EUR)

-39 780

-46 730

Brak danych

Relacje z UE

Unia Europejska pozostaje największym partnerem handlowym Malawi na świecie pod względem całkowitego handlu (20,8%). Eksport Malawi do UE obejmuje głównie napoje i tytoń, cukier i herbatę, podczas gdy kraj ten importuje głównie chemikalia, maszyny / urządzenia i sprzęt transportowy z UE.

Malawi korzysta z preferencyjnego traktowania w dostępie do rynku UE i podlega reżimowi „wszystko oprócz broni” (EBA).