Wspólna Polityka Rolna
po 2020 roku

Budżet PROW 2014-2020 zwiększy się łącznie o ponad 4,5 mld euro, w tym:

• 3 595,5 mln euro środków publicznych w związku z wprowadzeniem okresu przejściowego (z czego 2 287 823 174 EUR stanowią środki EFRROW, a 1 307 687 080 EUR środki współfinansowania krajowego);
• 944,7 mln euro środków z Europejskiego Instrumentu Odbudowy (EIO) (wsparcie nie wymaga współfinansowania krajowego, jednak obwarowane jest pewnymi zasadami, co do sposobu ich wydatkowania). Środki te zasilą następujące instrumenty wsparcia: Inwestycje mające na celu ochronę wód przed zanieczyszczeniem azotanami pochodzącymi ze źródeł rolniczych - 47 mln EUR; Rozwój przedsiębiorczości - rozwój usług rolniczych – 189 mln EUR; Gospodarka wodno-ściekowa – 376, 4 mln EUR; Płatności dla obszarów z ograniczeniami naturalnymi lub innymi szczególnymi ograniczeniami – 262 mln EUR; Dobrostan zwierząt – 70,3 mln EUR.

Wprowadzony okres przejściowy wydłuża implementację PROW 2014-2020 o 2 lata. W tym okresie  planowana jest kontynuacja wdrażania zdecydowanej większości obecnie istniejących instrumentów wsparcia oraz utworzenie dwóch nowych instrumentów w ramach Programu, tj.: działanie „Zarządzanie ryzykiem” oraz operacje typu „Zarządzanie zasobami wodnymi na gruntach rolnych” w ramach działania „Inwestycje w środki trwałe”. W okresie przejściowym niektóre instrumenty wsparcia zostaną zmodyfikowane tak, żeby skutecznie odpowiadać na zmieniające się potrzeby rolników, przedsiębiorców oraz mieszkańców obszarów wiejskich, a w efekcie uzyskać jak najefektywniejsze wykorzystanie środków przeznaczonych na wsparcie rolnictwa i obszarów wiejskich.

1. Działanie M04 „Inwestycje w środki trwałe” (poddziałanie 4.2 „Wsparcie inwestycjiw przetwarzanie produktów rolnych, obrót nimi lub ich rozwój”) – alokacja środków 65,3 mln euro - planowane nowe nabory wniosków, w ramach których wsparciem będą mogły zostać objęte dodatkowo operacje z zakresu wytwarzania pasz bazujących na surowcach niemodyfikowanych genetycznie - realizowane przez duże przedsiębiorstwa - oraz operacje z zakresu przetwórstwa i sprzedaży hurtowej  roślin zielarskich. Planowane jest rozszerzenie katalogu kosztów kwalifikowalnych o specjalistyczne środki transportu, a także zwiększenie limitu wsparcia dla rolników prowadzących działalność w zakresie rolniczego handlu detalicznego (RHD) ze 100 tys. złotych do 200 tys. złotych.
2. Działanie M05 „Przywracanie potencjału produkcji rolnej zniszczonego w wyniku klęsk żywiołowych i katastrof oraz wprowadzanie odpowiednich środków zapobiegawczych” (poddziałanie 5.1 „Inwestycje w działania zapobiegawcze, których celem jest ograniczanie skutków prawdopodobnych klęsk żywiołowych, niekorzystnych zjawisk klimatycznych i katastrof”) – alokacja środków 42,5 euro - wprowadzenie dodatkowego zakresu wsparcia (umożliwienie przyznawania pomocy spółkom wodnym lub ich związkom na inwestycje w zakresie urządzeń melioracji wodnych służących zabezpieczeniu gospodarstwa rolnego przed skutkami suszy lub zalania). Ponadto, ze względu na  występowanie kolejnych ognisk afrykańskiego pomoru świń na obszarze Polski kontynuowane będzie wsparcie, w ramach ww. poddziałania, na inwestycje służące bioasekuracji.
3. Działanie M06 „Rozwój gospodarstw i działalności gospodarczej” (operacje typu „Rozwój przedsiębiorczości – rozwój usług rolniczych”) – alokacja środków 125 mln euro - dodanie nowych zakresów świadczenia usług na obszarach wiejskich w zakresie: wykorzystania technologii cyfrowych (Rolnictwo 4.0), zabezpieczenia/utrzymania urządzeń wodnych dla spółek wodnych oraz związków spółek wodnych, mycia i dezynfekcji budynków inwentarskich, hal produkcyjnych oraz usług leśnych.
4. Działanie M08 „Inwestycje w rozwój obszarów leśnych i poprawę żywotności lasów” – 76,2 mln euro - zwiększona alokacja pozwoli na kontynuację wieloletnich zobowiązań i wypłatę premii pielęgnacyjnych i zalesieniowych dotychczasowym beneficjentom. Dodatkowo:  

• w ramach poddziałania 8.1 planowane jest dodatkowo wsparcie na  tworzenie zadrzewień śródpolnych na gruntach ornych, składających się głównie z gatunków liściastych (w tym biocenotycznych lub miododajnych). Wsparcie to obejmie koszty założenia zadrzewień, co przyczyni się do zwiększenia ilości drzew i krzewów na obszarach wiejskich, które zwiększają retencję, ograniczają skutki suszy i zapobiegają erozji glebowej, a także wpływają na poprawę  jakości wód i zwiększenie różnorodności biologicznej (ochronę zapylaczy);
• w ramach poddziałania 8.5 planowane jest rozszerzenie zakresu wsparcia o przyznanie pomocy na przebudowę składu gatunkowego drzewostanu, poprzez odnowienia lub dolesienia w drzewostanach uszkodzonych, nie tylko w wyniku procesu chorobowego ale również: szkodników, zwierzyny lub huraganowych wiatrów. Potrzeby w tym zakresie są szczególnie duże w monokulturowych w lasach prywatnych, które są zdecydowanie mniej odporne na chorobotwórcze czynniki biotyczne i abiotyczne. Zmiana struktury tych drzewostanów poprzez odnowienia lub dolesienia przyniesie wymierne korzyści ekologiczne.

5. Działanie M19 „Wsparcie na rozwój lokalny kierowany przez społeczność w ramach LEADER” – 179, 7 mln euro - uruchomienie nowego zakresu wsparcia dotyczącego oddolnych koncepcji rozwoju lokalnego w skali mikro inspirowanych Smart Villages. Zmiana pozwoli zbadać zainteresowanie lokalnych społeczności  możliwością sfinansowania oddolnych  koncepcji rozwoju o zakresie mikro, tj. obszarów o zasięgu jednej miejscowości lub nieco większych.

1. Działanie M17 – Zarządzanie ryzykiem, Podziałanie 17.1 Ubezpieczenie upraw, zwierząt i roślin, Rodzaj operacji: Dopłaty do składek z tytułu ubezpieczenia od strat spowodowanych chorobami zwierząt – 108,5 euro - możliwość dofinansowania kosztów zawarcia umów ubezpieczenia na warunkach komercyjnych z tytułu ubezpieczenia od strat spowodowanych chorobami zwierząt, do których nie jest stosowana pomoc w ramach programów pomocy krajowej. Konkretnym rodzajem ryzyka objętym ubezpieczeniem będzie Salmonelloza. Działanie M17 zostało podzielone na dwa etapy: pilotażowy i docelowy. Wsparciem zostanie objęty producent,  który poniesie straty w wyniku wystąpienia Salmonelloz. Etap pilotażowy pozwoli  opracować optymalny instrument zarządzania ryzykiem w zakresie przedmiotowym i operacyjnym  tj. ubezpieczenie ryzyka chorób zwierząt na przykładzie salmonelli. Wnioski wyciągnięte z pilotażu pozwolą przygotować kolejne instrumenty w postaci ubezpieczeń innego rodzaju chorób charakterystycznych dla danego gatunku zwierząt.
2. M04 Inwestycje w środki trwałe (art. 17) w poddziałaniu 4.3 „Wsparcie na inwestycje związane z rozwojem, modernizacją i dostosowywaniem rolnictwa i leśnictwa” nowego typu operacji „Zarządzanie zasobami wodnymi” – 215,3 mln euro. Pomoc udzielana w ramach operacji ma na celu także wsparcie inwestycji związanych ze zwiększaniem możliwości retencyjnych oraz przeciwdziałanie powodzi i suszy w zlewniach rolniczych. Ponadto celem operacji jest zatrzymywanie lub spowalnianie spływu wód w obrębie zlewni rolniczych przy jednoczesnym zachowaniu różnorodności biologicznej i przywracaniu funkcji obszarom mokradłowym.

Planowane zadania będą obejmowały inwestycje służące poprawie bilansu wodnego w zlewni rzecznej i zwiększeniu  dostępności wody opadowej dla rolnictwa. W ramach działania finansowane będą prace związane z budową lub przebudową urządzeń wodnych i hydrotechnicznych na ciekach wodnych. 100% kosztów kwalifikowalnych operacji. Maksymalna kwota udzielonej pomocy na operację nie może przekroczyć 10 mln zł. Proponuje się, aby beneficjentem w tym działaniu było Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie (PGW WP).

Proponowane zmiany Programu zostały pozytywnie zaopiniowane przez Komitet Monitorujący PROW 2014-2020 podczas XIII posiedzenia, które odbyło się w dniach 16-17 lutego 2021 r.

W dniu 12 maja 2021 r. Rada Ministrów uchwałą przyjęła zmianę Programu.

Na stronie resortu rolnictwa zamieszczona jest aktualna wersja PROW 2014-2020, a także Harmonogram planowanych naborów wniosków w ramach PROW 2014-2020.