Wojewódzka Stacja Sanitarno-
Epidemiologiczna w Białymstoku

Celem badania jest oznaczenie substancji – bisfenolu A (BPA) migrującego z materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością.

Bisfenol A należy do substancji wykorzystywanych jako monomer w produkcji tworzyw sztucznych (poliwęglanów), z których wytwarzane są wyroby do kontaktu z żywnością. Ze względu na swoje zastosowanie na szczególną uwagę zasługują butelki do karmienia niemowląt i małych dzieci. Może być stosowany w produkcji żywic epoksydowych. Jego pochodna występuje w powłokach epoksydowych stosowanych do powlekania wewnętrznych powierzchni puszek do pakowania produktów spożywczych i napojów. BPA może być uwalniany podczas podgrzewania (zwłaszcza w kuchenkach mikrofalowych), mycia detergentami, rozciągania, gniecenia. Nadmiar BPA w organizmie może powodować otyłość, zaburzenia funkcjonowania hormonów tarczycy. A także może zwiększać ryzyko zachorowania na raka. Największą grupą narażoną na ten związek są noworodki karmione butelkami z poliwęglanu. W związku z tym Komisja Europejska wydała rozporządzenie wykonawcze (UE) NR 321/2011 zabraniające produkcji butelek do karmienia niemowląt z poliwęglanu.

W laboratorium WSSE w Białymstoku oznaczenie ilości uwalnianych zawartości bisfenolu A wykonuje się za pomocą wysokosprawnej chromatografii cieczowej HPLC z detektorem fluorymetrycznym. Najczęściej badanymi produktami są butelki do napojów a także pojemniki na jedzenie. Poziom zawartości bisfenolu A nie powinien przekraczać limitu określonego w Rozporządzeniu Komisji (UE) Nr 10/2011 z dnia 14.01.2011.

Ocena organoleptyczna obejmuje ocenę materiałów i wyrobów do kontaktu z żywnością w kontekście ich właściwości mogących mieć wpływ na jakość produktu, jak np. smak, zapach, barwa, wygląd i konsystencja.

W laboratorium WSSE w Białymstoku do badania przekazywania zapachu i smaku stosuje się metodę trójkątową, której celem jest wykrycie jednej z trzech próbek o smaku lub zapachu odmiennym od pozostałych. Ocenia się substancję wzorcową przechowywaną w bezpośrednim kontakcie lub bez kontaktu z próbką materiału opakowaniowego.
Oceny dokonuje zespół osób o sprawdzonej i potwierdzonej wrażliwości sensorycznej.

Materiał opakowaniowy, opakowanie lub inny produkt uzyskuje ocenę pozytywną, jeżeli nie stwierdza się istotnej różnicy w zapachu i smaku próbki badanej w porównaniu z próbką kontrolną. Stwierdzona w badaniach wyczuwalna zmiana cech organoleptycznych (ocena negatywna) oznacza, że produkt badany nie spełnia wymagań przepisów i nie powinien być wykorzystywany do kontaktu z żywnością.

Najczęściej badane produkty: czajniki, wyroby sylikonowe, formy do pieczenia, bidony kubki, pojemniki z tworzyw sztucznych itp.

Celem badania jest oznaczenie migracji amin aromatycznych PAAS z materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością.

Pierwszorzędowe PAAs to jedno lub wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne z jednym lub dwoma podstawnikami grupy aminowej. Należą do substancji chemicznych uznanych za rakotwórcze lub potencjalnie rakotwórcze. W opakowaniach i wyrobach przeznaczonych do kontaktu z żywnością mogą występować jako pozostałości monomerów, czy też produkty rozkładu barwników azowych. A także jako produkty hydrolizy izocyjanianów w wielowarstwowych foliach z tworzyw sztucznych (laminaty).

W laboratorium WSSE w Białymstoku oznaczenie ilości uwalnianych PAAS wykonuje się za pomocą wysokosprawnej chromatografii cieczowej HPLC z detektorem UV w odwróconym układzie faz.

Najczęściej badanymi produktami są wyroby kuchenne z poliamidu (nylonu), takie jak różnego rodzaju łyżki, widelce, łopatki, chochelki i ubijaki. Oznaczony poziom zawartości sumy uwalnianych pierwszorzędowych amin aromatycznych nie powinien przekraczać limitu określonego w Rozporządzeniu Komisji (UE) Nr 10/20011 z dnia 14.01.2011.

Celem badania jest oznaczenie migracji formaldehydu z materiałów i wyrobów wykonanych z melaminy przeznaczonych do kontaktu z żywnością.

Formaldehyd – inaczej aldehyd mrówkowy, jest jednym z najsilniejszych środków odkażających. Substancja ta jest silnie alergenna, powoduje uczulenia, podrażnia drogi oddechowe oraz oczy. W wysokim stężeniu jest także mutagenna. Wykazuje ostre działanie toksyczne oraz posiada własności cytotoksyczne.

Oznaczenie zawartości formaldehydu w laboratorium WSSE w Białymstoku wykonuje się metodą spektrofotometryczną. Metoda ta polega na wywołaniu barwnej reakcji i zmierzeniu intensywności zabarwienia w świetle widzialnym przy pomocy spektrofotometru.

Najczęściej badane w laboratorium produkty z melaminy to: miski, kubki, talerze, łyżki.
W wyniku badania oznaczony poziom zawartości formaldehydu nie powinien przekraczać limitu określonego w Rozporządzeniu Komisji (UE) Nr 10/20011 z dnia 14.01.2011.

Celem badania jest oznaczenie ilości nielotnych substancji, które mogą przenikać do produktów żywnościowych z opakowań. Są to monomery wykorzystywane w procesie polimeryzacji, jak i pomocnicze środki modyfikujące. We wzajemnym kontakcie produktu spożywczego z opakowaniem to one mogą migrować z materiału opakowaniowego do żywności, stwarzając zagrożenie dla zdrowia konsumenta.

W laboratorium WSSE w Białymstoku badanie migracji globalnej wykonuje się metodą wagową. Badanie polega na zmierzeniu ilości substancji nielotnych przenikających z materiałów lub wyrobów z tworzyw sztucznych w ściśle określonych warunkach (czas i temperatura) do żywności lub płynu modelowego zastępującego żywność.

Najczęściej badane tworzywa to: folie, woreczki, pojemniki, gotowe opakowania, naczynia jednorazowego i wielokrotnego użycia, sztućce itp.
Zgodnie z Rozporządzeniem Komisji (UE) Nr 10/20011 z dnia 14.01.2011 limit migracji globalnej nie powinien przekraczać (OML) – 10mg/dm2.