20.02 - Światowy Dzień Sprawiedliwości Społecznej - Sprawiedliwa transformacja
20.02.2023
20 lutego obchodzimy Światowy Dzień Sprawiedliwości Społecznej. To święto, ogłoszone w 2009 r. przez Zgromadzenie Ogólne ONZ, ma wspierać wysiłki na rzecz zmniejszenia ubóstwa i wykluczenia społecznego oraz promocji pełnego zatrudnienia i integracji społecznej poprzez realizację nadrzędnych celów rozwojowych.
Sprawiedliwość społeczna nabiera szczególnego znaczenia w kontekście zmiany klimatu. Często jej skutki nieproporcjonalnie dotykają ludzi, którzy mają najmniejszy wpływ na jej powstanie. Potrzebne jest więc wyrównanie ich szans poprzez zmniejszenie emisyjności gospodarki z uwzględnieniem potrzeb związanych z ciągłością zatrudnienia oraz środowiska w którym żyją. Wyzwaniem zatem stawianym przez politykę energetyczno-klimatyczną UE jest osiągnięcie neutralności klimatycznej poprzez sprawiedliwą transformację gospodarek krajowych, a zwłaszcza sektora energetycznego, który w największym stopniu odpowiada za emisję gazów cieplarnianych do atmosfery.
Polska energetyka w głównej mierze oparta jest na konwencjonalnych źródłach energii, a więc wysiłek transformacyjny będzie ogromny. Kluczowe będą takie zmiany, które pozwolą na utworzenie nowych gałęzi przemysłu wykorzystujących niskoemisyjne źródła energii i jednocześnie zapewnią potrzeby tych grup zawodowych i regionów, które bez odpowiedniej interwencji poniosą niewspółmierny koszt transformacji. Będzie procesem długotrwałym i kosztownym, jednak też szansą na rozwój całego kraju przy zapewnieniu bezpieczeństwa energetycznego, w sposób innowacyjny, akceptowalny społecznie i z poszanowaniem środowiska oraz klimatu.
Strategią na przeprowadzenie tych zmian w sposób sprawiedliwy i solidarny jest przyjęta przez Radę Ministrów w 2021 r. „Polityka energetyczna Polski do 2040 r.”[1] (PEP2040), która stanowi wkład w realizację Porozumienia paryskiego zawartego w grudniu 2015 r. podczas 21. konferencji stron Ramowej konwencji Organizacji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu (COP21).
PEP2040 wyznacza kierunki działań, które mają m.in. umożliwić rozwój regionom węglowym i społecznościom najbardziej narażonym na ewentualne negatywne skutki przemian, jakie będą miały miejsce w najbliższych dziesięcioleciach. Stworzy nowe możliwości rozwojowe całego kraju i zainicjuje szerokie zmiany modernizacyjne. Oszacowano w niej, że dzięki transformacji w najbliższych dekadach powstanie nawet 300 tys. miejsc pracy w branżach o wysokim potencjale, m.in. związanych z OZE, energetyką jądrową, elektromobilnością, infrastrukturą sieciową, cyfryzacją, termomodernizacją budynków. Uwzględnia także udział społeczeństwa w transformacji, które z jednej strony zostanie osłonięte przed wzrostem cen nośników energii, a z drugiej zachęcane do aktywnego udziału w rynku energii - dzięki czemu transformacja będzie przeprowadzona w sposób sprawiedliwy.
Rozwój gospodarki niskoemisyjnej powinien być oparty na poniższych celach:
- rozwój niskoemisyjnych źródeł energii, w tym energetyki jądrowej;
- poprawa efektywności energetycznej;
- poprawa efektywności gospodarowania surowcami i materiałami;
- rozwój i wykorzystanie technologii nisko- i zeroemisyjnych;
- zapobieganie powstawaniu oraz poprawa efektywności gospodarowania odpadami;
- promocja nowych wzorców konsumpcji.
W Światowy Dzień Sprawiedliwości Społecznej warto zajrzeć do tego dokumentu, aby dowiedzieć się jak każdy z nas może uczestniczyć w procesie sprawiedliwej transformacji i mieć wpływ na poprawę jakości życia i środowiska >> https://www.gov.pl/web/klimat/polityka-energetyczna-polski
[1] 29 marca 2022 r. Rada Ministrów przyjęła założenia do aktualizacji „Polityki energetycznej Polski do 2040 r.” (PEP2040) dodając do niego kwestie wzmocnienia bezpieczeństwa i niezależności energetycznej, przedłożone przez Ministra Klimatu i Środowiska.
