Inicjatywa „Interoperacyjna Europa” – następca programu ISA2 - Portal Interoperacyjności i Architektury

Inicjatywa „Interoperacyjna Europa” – następca programu ISA2

Komisja Europejska intensywnie promuje działania na rzecz interoperacyjności, tworząc i rozwijając instrument „Interoperacyjna Europa” na platformie Joinup. Jest on kontynuacją zakończonego programu ISA².

interop

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 16 maja 2017 r. w sprawie planu działania UE na rzecz administracji elektronicznej na lata 2016–2020 głosi:

Parlament Europejski podkreśla znaczenie rozwoju bezpiecznych, niezawodnych i interoperacyjnych transgranicznych usług publicznych, wraz z zapobieganiem dalszej fragmentacji i wspieraniem mobilności; podkreśla, że interoperacyjność i normalizacja stanowią kluczowe elementy sprzyjające wdrażaniu struktur administracji elektronicznej, a zatem przyjmuje z zadowoleniem komunikat Komisji „Normy europejskie dla XXI wieku”, a w związku z tym również planowaną rewizję europejskich ram interoperacyjności; zaznacza, że korzystanie ze standardów otwartych jest kluczowe, aby obywatele UE mogli uczestniczyć w platformach rządowych, i podkreśla, że normy muszą służyć interesom ogółu społeczeństwa, przez co muszą być powszechne i uczciwe, muszą obowiązywać przez długi czas i być opracowywane w otwarty i przejrzysty sposób; apeluje do Komisji i państw członkowskich o promowanie standardów otwartych przy opracowywaniu publicznych rozwiązań cyfrowych i o zwrócenie większej uwagi na interoperacyjność i potencjalne korzyści ze skutecznego stosowania technologii cyfrowych.

Następca programu ISA2

Interoperacyjna Europa (ang. Interoperable Europe) to inicjatywa Komisji Europejskiej mająca na celu promowanie interoperacyjności w sektorze publicznym. Zobowiązuje do wprowadzenia nowej polityki współpracy w zakresie interoperacyjności dla Europy, która przekształci administracje publiczne i pomoże im w ich transformacji cyfrowej. Inicjatywa jest wspierana przez program „Cyfrowa Europa”.

ISA² był programem finansowanym z budżetu Unii Europejskiej, który wspierał rozwój rozwiązań cyfrowych, umożliwiających administracji publicznej, przedsiębiorstwom i obywatelom w Europie korzystanie z interoperacyjnych ponadgranicznych i międzysektorowych usług publicznych. Program zakończył się 31 grudnia 2020 r. i został oficjalnie zamknięty konferencją w kwietniu 2021 r. (zobacz Studium dotyczące końcowej oceny programu ISA²)

Komisja Europejska wskazuje, że interoperacyjność jest jednym z głównych elementów koniecznych do budowania nowoczesnej administracji publicznej. W związku z zakończeniem programu ISA², który promował ideę interoperacyjności, powstała potrzeba znalezienia nowych instrumentów wypełniających tą pustą przestrzeń. Interoperacyjna Europa kontynuuje i rozszerza misję zakończonego już programu ISA².

Główne cele

Informacje o Interoperacyjnej Europie, podobnie jak o szeregu innych inicjatyw, udostępniona zostały na platformie Joinup: https://joinup.ec.europa.eu/collection/interoperable-europe/interoperable-europe?etrans=pl.

Na stronie można znaleźć przydatne informacje dotyczące tworzenia nowej polityki interoperacyjności, inicjatyw wspierających cyfryzację administracji publicznych UE, najlepszych praktyk związanych z interoperacyjnością, a także aktualności i wydarzenia dotyczące tej inicjatywy.

Głównym celem władz unijnych i krajowych, dobitnie podkreślanym w komunikatach, deklaracjach i porozumieniach, jest gruntowna modernizacja sektora publicznego. W tym przypadku modernizacja polega na optymalizacji działania administracji i ustaleniu wspólnej polityki na rzecz interoperacyjności. Skutkiem tych działań będzie długofalowa oszczędność czasu i redukcja kosztów dla samej administracji, jak i obywateli oraz przedsiębiorców.

Niedawno przeprowadzone przez Wspólne Centrum Badawcze (WCB) Komisji Europejskiej badanie „Quantifying the Benefits of Location Interoperability in the European Union” pokazuje, że podniesienie interoperacyjności może doprowadzić do skrócenia czasu, jaki obywatele spędzają każdego roku na kontakcie z administracja publiczną o 25%. Daje to oszczędność czasu rzędu 24 milionów godzin (około 2738 lat) oraz oszczędności pieniężne rzędu 543 milionów euro rocznie. Dla sektora przedsiębiorstw oszczędności te mogą sięgnąć nawet 568 miliardów euro rocznie.

Interoperacyjność w aktach prawnych

W ciągu ostatniej dekady Komisja Europejska inwestowała w rozwój cyfrowej administracji publicznej i interoperacyjności poprzez udzielanie wsparcia finansowego, tworzenie centralnej polityki i podejmowanie innych inicjatyw politycznych. Wśród nich ważne miejsce zajmują Europejskie Ramy Interoperacyjności (EIF).

Interoperacyjna Europa to kontynuacja zapowiedzianych działań na rzecz interoperacyjności zapowiedzianych w Deklaracji z Tallina z 2017 r., która była kluczowym krokiem potwierdzającym zaangażowanie państw członkowskich w interoperacyjność. Zobowiązanie to zostało ponownie potwierdzone w Deklaracji Berlińskiej w sprawie społeczeństwa cyfrowego i rządu cyfrowego opartego na wartościach, przyjętej w grudniu 2020 r., w której uznano kluczową rolę transformacji cyfrowej dla celów Unii i ożywienia UE po pandemii COVID-19.

Znaczenie administracji krajowych

Działania na rzecz interoperacyjności podejmowane centralnie przez instytucje unijne mają kluczowe znaczenie dla budowy transgranicznych, cyfrowych usług publicznych. Prace Komisji Europejskiej, a także administracji krajowych w całej Europie, mające na celu zwiększenie interoperacyjności są prowadzone w bardzo szerokim zakresie. Organy unijne pełnią rolę koordynatora, który wyznacza wspólny cel oraz dostarcza narzędzia i oferuje wsparcie administracjom krajowym - jednak gros prac polegających na kreowaniu krajowych polityk, uchwalaniu regulacji prawnych czy zmianie podejścia urzędników i obywateli, spoczywa właśnie na państwach członkowskich. Unia w ramach inicjatywy „Interoperacyjna Europa” będzie przewodniczyć w osiąganiu tych celów i tworzeniu scentralizowanej polityki kładącej zwiększony nacisk na znaczenie interoperacyjności.