Umowa dotycząca międzynarodowego przewozu drogowego towarów niebezpiecznych (ADR), sporządzona w Genewie 30 września 1957 r. została ratyfikowana przez Polskę w 1975 r. - wszystkie strony umowy zostały wymienione na stronie internetowej Europejskiej Komisji Gospodarczej Organizacji Narodów Zjednoczonych.

Umowa ADR jest to obszerny akt prawny, obejmujący zakresem regulacji szereg dziedzin związanych z przewozem towarów niebezpiecznych. Składa się ona z Umowy właściwej, określającej stosunki prawne między uczestniczącymi stronami oraz z załączników A i B, które zawierają przepisy regulujące w szerokim zakresie warunki przewozu poszczególnych towarów niebezpiecznych w transporcie drogowym.

Przepisy umowy są nowelizowane w cyklu dwuletnim - uaktualniona oficjalna polska wersja językowa umowy (tekst jednolity) jest ogłaszana w Dzienniku Ustaw.

Przepisy krajowe:

• Ustawa z dnia 19 sierpnia 2011 r. o przewozie towarów niebezpiecznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 2147, z 2023 r. poz. 1123)
• Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 25 października 2019 r.  w sprawie formularza listy kontrolnej i formularza protokołu kontroli (Dz.U. z 2019 r. poz. 2302)
• Rozporządzenie Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 29 maja 2012 r. w sprawie prowadzenia kursów z zakresu przewozu towarów niebezpiecznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 2150)
• Obwieszczenie Ministra Infrastruktury z dnia 14 października 2021 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej w sprawie świadectwa dopuszczenia pojazdu ADR
• Rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 7 maja 2015 r. w sprawie uzyskiwania świadectwa doradcy do spraw bezpieczeństwa przewozu towarów niebezpiecznych (Dz. U. z 2023 r. poz. 84)
• Rozporządzenie Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 15 lutego 2012 r. w sprawie egzaminów dla kierowców przewożących towary niebezpieczne (Dz. U. z 2022 r. poz. 356)
• Rozporządzenie Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 13 kwietnia 2012 r. w sprawie ciśnieniowych urządzeń transportowych (Dz. U. poz. 436)
• Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 2 czerwca 2022 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie formularza rocznego sprawozdania z działalności w zakresie przewozu towarów niebezpiecznych oraz sposobu jego wypełniania (Dz. U. z 2022 r. poz. 1227)
• Obwieszczenie Ministra Infrastruktury z dnia 1 grudnia 2022 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej w sprawie formularza rocznego sprawozdania z działalności w zakresie przewozu towarów niebezpiecznych oraz sposobu jego wypełniania (Dz. U. z 2023 r. poz. 24)

Przepisy międzynarodowe:

Umowa dotycząca międzynarodowego przewozu drogowego towarów niebezpiecznych - ADR

• Umowa ADR 2023
• Umowa ADR 2021
• Umowa ADR 2019
• Umowa ADR 2017
• Dyrektywa 2008/68/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie transportu lądowego towarów
• Dyrektywa Rady 95/50/WE z dnia 6 października 1995 r. w sprawie ujednoliconych procedur kontroli drogowego transportu towarów niebezpiecznych

Przepisy Umowy ADR

Pliki zawierające przepisy Umowy ADR mają wyłącznie charakter pomocniczy i nie stanowią źródła prawa. Źródłem prawa jest Umowa ADR ogłoszona w Dzienniku Ustaw.

Instytut Przemysłu Organicznego, będący władzą właściwą w zakresie klasyfikacji towarów niebezpiecznych, opracował przy współpracy z ministrem właściwym do spraw transportu tłumaczenie nazw towarów niebezpiecznych w tabeli A (wspólne dla ADR, RID i ADN).

Polskie nazwy ADR/RID/ADN  2017 rok, podane zostały w ostatniej kolumnie i oznaczone są kolorem niebieskim. Tabela A

Każde przedsiębiorstwo, którego działalność obejmuje nadawanie lub przewóz towarów niebezpiecznych, lub związane z nim pakowanie, załadunek, napełnianie lub rozładunek, powinno wyznaczyć jednego lub więcej doradców do spraw bezpieczeństwa w transporcie towarów niebezpiecznych, odpowiedzialnego za wspieranie działań zapobiegających zagrożeniom dla osób, mienia i środowiska, związanych z taką działalnością (z wyjątkiem przypadków określonych w art. 15 ust. 2 ustawy o przewozie o towarów niebezpiecznych)

Doradcą może być osoba, która posiada ważne świadectwo doradcy odpowiednio w zakresie przewozu drogowego, przewozu koleją lub przewozu żeglugą śródlądową towarów niebezpiecznych.

Świadectwo doradcy otrzymuje osoba, która:

• posiada wykształcenie wyższe;
• nie była skazana za przestępstwo umyślne przeciwko wiarygodności dokumentów, obrotowi gospodarczemu oraz bezpieczeństwu powszechnemu;
• ukończyła kurs doradcy (wymóg ukończenia kursu, dotyczy osób, które nie posiadają odpowiedniego świadectwa doradcy);
• złożyła z wynikiem pozytywnym egzamin przed komisją egzaminacyjną działającą przy Dyrektorze Transportowego Dozoru Technicznego, nie później niż w terminie 12 miesięcy od dnia ukończenia kursu albo w okresie 12 miesięcy poprzedzających datę upływu ważności świadectwa doradcy (dotyczy osób przedłużających swoje uprawnienia)

Świadectwo doradcy jest wydawane, w drodze decyzji administracyjnej, przez Dyrektora TDT na okres 5 lat, licząc od dnia złożenia z wynikiem pozytywnym egzaminu.

Egzamin dla doradców do spraw bezpieczeństwa przewozu towarów niebezpiecznych

 

Kierowca przewożący towary niebezpieczne

Do kierowania pojazdem przewożącym towary niebezpieczne w przewozie drogowym, w stosunku do którego Umowa ADR wymaga ukończenia przez jego kierowcę kursu ADR, jest uprawniona osoba, która posiada ważne zaświadczenie ADR.

Zaświadczenie ADR otrzymuje osoba, która:

• ukończyła 21 lat, z wyjątkiem kierowców pojazdów należących do Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej;
• spełnia wymagania określone w przepisach prawa o ruchu drogowym i o transporcie drogowym w stosunku do kierowców wykonujących przewóz drogowy;
• ukończyła odpowiedni kurs ADR:
  • początkowy - jeżeli ubiega się o wydanie zaświadczenia ADR po raz pierwszy,
  • doskonalący - jeżeli ubiega się o przedłużenie zaświadczenia ADR;
• złożyła z wynikiem pozytywnym egzamin kończący kurs ADR początkowy albo doskonalący.