Współpraca polsko-czeska
Polsko – Czeska Komisja ds. Wód Granicznych
Podstawa prawna i nadrzędny cel współpracy
Umowa między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Czeską o współpracy na wodach granicznych w dziedzinie gospodarki wodnej, podpisana została w Pradze (RCZ), w dniu 20 kwietnia 2015 r. Strony uznały, że głównym celem współpracy jest zapewnienie ochrony, wzajemnie skoordynowanego i racjonalnego użytkowania wód granicznych oraz poprawa ich jakości, przy zachowaniu i odnowie ekosystemów od wód zależnych. Ponadto świadome wykorzystanie wód granicznych, ich ochrona przed zanieczyszczeniem, a także koordynacja wysiłków prowadzących do złagodzenia negatywnych skutków powodzi i suszy stanowią pilne i ważne zadania, które mogą być realizowane tylko dzięki ścisłej współpracy obu państw.
Zasięg terytorialny współpracy
W rozumieniu Umowy polsko – czeskiej wody graniczne stanowią wszystkie wody podziemne i powierzchniowe, którymi przebiega granica państwowa między państwami, oraz wody w tych miejscach, w których są one tą granicą przecięte. Długość granicy państwowej na odcinkach wodnych Rzeczypospolitej Polskiej z Republiką Czeską wynosi 218,44 km. Przebiega na rzekach: Orlica – 29,83 km, Olza – 25,06 km, Opawa – 22,34 km, Izera – 16,69 km, Kocia – 12,35 km, Opawica – 9,66 km, Wielki Potok – 9,18 km, Piotrówka – 8,77 km, Odra – 7,69 km, Czerwony Potok – 5,77 km, Cieklec – 5,02 km, Graniczny Potok – 3,62 km, Lubota – 3,50 km, Oleśnica – 3,49 km, Lubrzanka – 3,35 km, Czarny Potok – 3,31 km, Witka – 3,02 km, Miłoszowski Potok – 2,83 km, Czarnuszka – 2,52 km, Ziębówka – 2,42 km, Bożanowski Potok – 2,29 km, Olecka – 2,05 km, Lipowy Potok – 2,02 km, Rozumicki Potok – 2 km, Łużyca – 1,89 km, Bystry Potok – 1,66 km, Oleśnicki Potok – 1,37 km, Stachowicki Potok – 1,15 km, Młynówka Bolesław – 1,12 km, Jawornicki Potok – 1,11 km, Kamienny Potok – 1,11 km, Okleśna – 0,91 km, Pograniczny Potok – 0,74 km, Boreczek – 0,72 km, Krzanówka – 0,70 km, Ostróżnica – 0,70 km, Berlenka – 0,59 km, Starościński Potok – 0,56 km, Lesznica – 0,52 km, Grabia – 0,52 km, Bystry – 0,51 km, Świdna – 0,38 km, Zdoniowski Potok – 0,36 km, Klikawa – 0,33 km, Potok Machowski – 0,28 km, Rudnik – 0,28 km, Kocielski – 0,26 km, Radynka – 0,21 km, Biała Głuchołaska – 0,15 km, Czarna Woda – 0,11 km, Miedzianka – 0,11 km, Gierłacicki – 0,09 km, Czermnica – 0,04 km, Bez nazwy – 11,17 km.
W praktyce współpraca stron koncentruje się na wodach Odry, Olzy, Orlicy, Opawy, Osobłogi, Piotrówki, Ścinawki, Białej Głuchołaskiej, Nysy Łużyckiej, Witki i Miedzianki (przepływającej przez granicę obu państw), oraz wód podziemnych w rejonach przygranicznych górnej Odry, górnej Nysy Łużyckiej i Niecki Śródsudeckiej.
Struktura organizacyjna Polsko – Czeskiej Komisji ds. Wód Granicznych
Polsko – Czeska Komisja ds. Wód Granicznych realizuje postanowienia Umowy między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej i Republiki Czeskiej o współpracy na wodach granicznych w dziedzinie gospodarki wodnej. Strony powołują Przewodniczącego, Sekretarza oraz Członków Delegacji. Po stronie polskiej przewodnictwo w Komisji pełni przedstawiciel ministerstwa właściwego ds. gospodarki wodnej (aktualnie Ministerstwa Infrastruktury), w randze zastępcy dyrektora departamentu. W skład Delegacji wchodzi Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie, w tym Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Gliwicach i Zarząd Zlewni Gliwice, Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej we Wrocławiu, Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Katowicach, Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej – Państwowy Instytut Badawczy, Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy oraz Komenda Główna Straży Granicznej. Po stronie czeskiej przewodnictwo w Komisji pełni przedstawiciel Ministerstwa Środowiska Republiki Czeskiej. Rolą Komisji jest dbałość o realizację współpracy zgodnie z zasadami ustanowionymi w Umowie. Raz w roku Komisja dokonuje przeglądu aktualnego stanu prac, odbiera sprawozdania działalności grup roboczych oraz zatwierdza plany pracy na następny okres rozliczeniowy. Posiedzenia Komisji odbywają się naprzemiennie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i Republiki Czeskiej.
Polsko - Czeskie Grupy Robocze
Współpraca w ramach PL-CZ Komisji ds. Wód Granicznych podzielona jest na pięć obszarów i realizowana jest przez cały rok w ramach polsko - czeskich Grup Roboczych, podczas wspólnych prac, narad i spotkań ekspertów.
- Grupa Robocza R, ds. współpracy w dziedzinie regulacji granicznych cieków wodnych, zaopatrzenia w wodę i melioracji terenów przygranicznych
Grupa R prowadzi nadzór w zakresie utrzymywania koryt cieków granicznych, zbiorników wodnych i innych urządzeń na wodach granicznych na terytorium swoich państw i użytkowania ich tak, aby nie powodowały zagrożeń i szkód drugiej Stronie; planuje zakres robót na ciekach granicznych wykonywanych przez kazdą ze Stron na koszt własny lub wspólny; współpracuje ze Stałą Polsko-Czeską Komisją Graniczną w zakresie oznakowania i przebiegu granicy państwowej; opiniuje planowane przedsięwzięcia, które mogą mieć wpływ na wody graniczne; opiniuje przedsięwzięcia w zakresie melioracji terenów przygranicznych; współpracuje z innymi Grupami roboczymi, powołanymi przez Komisję. Grupa R informuje również Komisję o powstałych przeszkodach i trudnościach przy realizacji zadań, wynikających z pracy Grupy R.
Po stronie polskiej zadania realizuje Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Gliwicach, w tym również Zarząd Zlewni w Gliwicach. Po stronie czeskiej za współpracę odpowiada Czeskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Wodnej, tj. Povodí Odry Ostrava.
- Grupa P, ds. współpracy w dziedzinie planowania gospodarki wodnej na wodach granicznych
Grupa P opiniuje zadania prowadzone lub planowane do zrealizowania na wodach granicznych, głównie w zakresie ochrony przeciwpowodziowej; współpracuje z innymi Grupami roboczymi, powołanymi przez Komisję, w tym w opiniowaniu inwestycji, które moga mieć wpływ na wody graniczne.
- Grupa Robocza OPZ, ds. współpracy w obszarze ochrony wód granicznych przed zanieczyszczeniem
Grupa OPZ prowadzi monitoring wód granicznych poprzez systematyczne badania wód granicznych, ocenę jakości wód granicznych na podstawie ujednoliconych wyników analiz, ocenę stanu jednolitych części wód granicznych na podstawie ujednoliconych wyników analiz. Grupa OPZ współpracuje w celu zapobiegania i usuwania przyczyn i skutków transgranicznych zanieczyszczeń wód; podejmuje działania dotyczące zmniejszenia zanieczyszczenia wód granicznych w celu osiągnięcia dobrego stanu wód. Grupa ta opiniuje dokumentację dotyczącą przedsięwziąć mających wpływ na wody graniczne, lub szkody powstałej w wyniku transgranicznego nadzwyczajnego zanieczyszczenia wód, współpracując z innymi Grupami w ramach Komisji.
Po stronie polskiej zadania realizuje Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Katowicach oraz Główny Inspektorat Ochrony Środowiska w Warszawie, a po stronie czeskiej Ministerstwo Środowiska Republiki Czeskiej.
- Grupa Robocza WFD, ds. współpracy w zakresie wdrażania Ramowej Dyrektywy Wodnej 2000/60/WE na wodach granicznych
Grupa WFD prowadzi współpracę szczególnie w zakresie zrównoważonego i racjonalnego wykorzystania wspólnych zlewni wód granicznych, osiągnięcia dobrego stanu wód powierzchniowych i podziemnych oraz obszarów chronionych oraz zapobiegania dalszemu pogarszaniu stanu wód, ochrony i poprawy stanu ekosystemów wodnych, zapewniając koordynację i wzajemne informowanie o realizacji zadań podejmowanych w celu realizacji Ramowej Dyrektywy Wodnej UE na wspólnych zlewniach polsko-czeskich wód granicznych. Grupa współpracuje w procesie opracowywania i uzgadniania planów gospodarowania wodami i ich aktualizacji. Grupa WFD współpracuje z innymi grupami Komisji w zakresie zadań związanych z kompetencjami Grupy.
Po stronie polskiej zadania Grupy realizują: Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej we Wrocławiu, Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Gliwicach, Główny Inspektorat Ochrony Środowiska Regionalny Wydział Monitoringu Środowiska we Wrocławiu i Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej – Państwowy Instytut Badawczy we Wrocławiu. Po stronie czeskiej Ministerstwo Środowiska Republiki Czeskiej.
- Grupa Robocza HyP, ds. współpracy w dziedzinie hydrologii, hydrogeologii oraz osłony przeciwpowodziowej
Grupa HyP koordynuje zadania z dziedziny hydrologii, hydrogeologii oraz osłony przeciwpowodziowej na wodach granicznych pomiędzy Rzecząpospolitą Polską a Republiką Czeską; koordynuje bezpośrednią współpracę między oddziałami terytorialnymi służb hydrometeorologicznych obu Stron; proponuje rozwiązania zmierzające do usprawnienia współpracy wypływające z potrzeb gospodarki narodowej na wodach granicznych; koordynuje współpracę w zakresie wykorzystania w osłonie powodziowej najnowszych technik pomiarowych i obserwacyjnych; wykonuje zadania w zakresie ujednolicania charakterystyk hydrologicznych na rzekach granicznych; prowadzi obserwacje i pomiary wód podziemnych. Grupa HyP zajmuje się wymianą wyników pomiarów i obserwacji hydrologicznych i meteorologicznych, przekazywaniem informacji i dokumentacji z zakresu hydrologii i meteorologii, wymianą prognoz hydrologicznych na potrzeby osłony przeciwpowodziowej, a także współpracuje z innymi grupami roboczymi działającymi w ramach Komisji.
Po stronie polskiej zadania koordynuje Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej - Państwowy Instytut Badawczy we Wrocławiu, a w prace Grupy HyP zaangażowane są również: Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy, KWB Turów i Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Gliwicach. Natomiast po stronie czeskiej zadania koordynuje Czeski Instytut Hydrometeorologiczny („ČHMÚ“).
Treść umowy: