Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa

Według stanu na 30 września 2024 roku liczba czynnych umów dzierżawy gruntów z Zasobu WRSP wynosiła 70 723 na powierzchnię 1 058 037 ha. Jest to o 1 056 umów więcej i o 12 791 ha mniej niż rok wcześniej, to jest według stanu na 30.09.2023 r.

 

 

Średnia wysokość czynszu dzierżawnego dla gruntów wydzierżawionych przez KOWR w pierwszych trzech kwartałach 2024 r. wyniosła 12,2 dt/ha. W wyliczeniach średniej wysokości czynszu wyeliminowano wartości czynszów dla gruntów zabudowanych oraz gruntów o specyficznym charakterze (np. ze złożami kopalin, pod wodami), a także gruntów nierolnych. Z wyliczeń wyłączono również umowy dzierżawy o ponadprzeciętnych wartościach czynszu oferowanych incydentalnie przez niektórych dzierżawców. Uwzględniając powyższe założenia metodyczne stosowane do wyliczenia wartości czynszu, średnia wysokość czynszu dzierżawnego dla gruntów wydzierżawionych przez KOWR w I-III kwartałach br. została określona na podstawie zawartych w tym okresie 3 047 umów dzierżawy na łączną powierzchnię 33 678  ha gruntów .

 

 

Najwyższe czynsze dzierżawne uzyskano w województwie łódzkim - 30,1 dt/ha, wielkopolskim - 28,7 dt/ha i śląskim - 24,6 dt/ha..

Z zestawienia wysokości czynszu w poszczególnych grupach obszarowych wynika, że najwyższy średni czynsz występuje w grupie obszarowej  100,00 - 299,99 ha - 14,4 dt pszenicy / ha (14 umów), następnie w grupie 1,01 - 9,99 ha - 12,8 dt pszenicy / ha (1 147 umów), w grupie do 1 ha - 12,3 dt pszenicy / ha (591 umów) i w grupie 10,00 - 99,99 ha - 11,9 dt pszenicy / ha (1 268 umów).

Analizując wyniki rok do roku, to jest w porównaniu do trzech kwartałów - I, II, III - 2023 roku, w pierwszych trzech kwartałach 2024 roku nastąpił spadek średniej wielkości czynszu o 0,9 dt pszenicy/ha, przy wydzierżawieniu o 10 247 ha większej powierzchni gruntów i zawarciu o 444 większej liczby umów.

Zgodnie z art. 39a ustawy z dnia 19 października 1991 r. o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa czynsz dzierżawny ustala się w umowie jako sumę pieniężną albo jako równowartość pieniężną odpowiedniej ilości pszenicy. Formą najczęściej stosowaną przez KOWR w umowach z dzierżawcami jest równowartość pieniężna decytony (100 kg) pszenicy za hektar. Czynsz płatny jest dwa razy w roku w  ratach półrocznych, tj. za I półrocze czynsz płatny jest w terminie 30 września lub 31  października lub 15 listopada, natomiast  za II półrocze płatny jest w terminie 28  lutego lub 31 marca następnego roku. Wartość czynsz za dane półrocze wynika z przemnożenia połowy ilości decyton czynszu należnego za dany rok kalendarzowy przez cenę pszenicy publikowaną przez GUS.

Od dnia 1 stycznia 2024 r. (zgodnie z brzmieniem art. 39a ust. 4 ww. ustawy) należność z tytułu czynszu określonego w umowie jako równowartość pieniężna odpowiedniej ilości pszenicy ustala się na podstawie średniej krajowej ceny skupu pszenicy za jedenaście kwartałów poprzedzających półrocze roku kalendarzowego, w którym przypada termin płatności czynszu. Zgodnie z art. 39a ust. 7 ww. ustawy, średnią krajową cenę skupu pszenicy, o której mowa w ust. 4, ustala się na podstawie obwieszczenia Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego, ogłaszanego w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski" w terminie 20 dni po upływie każdego półrocza kalendarzowego.