Dobrze widzieć – program profilaktyki krótkowzroczności 

Dzisiaj, 2 lipca Minister Edukacji i Nauki Przemysław Czarnek oraz Minister Zdrowia Adam Niedzielski przedstawili założenia programu profilaktyki krótkowzroczności u uczniów z edukacji wczesnoszkolnej. W konferencji uczestniczyli także Rektor Uniwersytetu Medycznego w Lublinie prof. dr hab. n. med. Wojciech Załuska oraz Prorektor ds. Umiędzynarodowienia i Cyfryzacji Uniwersytetu Medycznego w Lublinie prof. dr hab. n. med. Robert Rejdak. 

– Jeszcze raz dziękuję Ministrowi Zdrowia, ale też uniwersytetowi, że będzie taki nowoczesny program do badania dzieci – powiedział minister Przemysław Czarnek. Podkreślił, że już od jesieni będzie go realizował Uniwersytet Medyczny w Lublinie. 

– Dziś możemy oznajmić, że Uniwersytet Medyczny w Lublinie, pan prof. Robert Rejdak i jego współpracownicy najpierw w województwie lubelskim, a docelowo w całej Polsce, będą badać wzrok dzieci, po to, by leczyć krótkowzroczność, która staje się epidemią. I po to, by stworzyć zalecania takiego funkcjonowania ze sprzętem informatycznym, które będzie najmniej  szkodliwe dla uczniów. To niezwykle ważne dla uczniów – dodał szef resortu edukacji i nauki. 

Minister Przemysław Czarnek przypomniał, że program badania krótkowzroczności w szkołach jest jednym z czerech programów zapowiadanych przez Ministra Edukacji i Nauki Przemysława Czarnka. Na początku marca, wspólnie ze specjalistami z Akademii Wychowania Fizycznego, przedstawiliśmy szczegóły programu aktywnego powrotu uczniów do szkół po pandemii – „WF z AWF”. Następnie ogłosiliśmy program zajęć wspomagających dla uczniów. Samorządy już wnioskują o środki na zajęcia w szkołach. Powstał również Program wsparcia psychologiczno-pedagogicznego uczniów i nauczycieli.

Badania związane z profilaktyką krótkowzroczności u dzieci wczesnoszkolnych z inicjatywy Ministra Edukacji Nauki Przemysława Czarnka oraz Ministra Zdrowia Adama Niedzielskiego zrealizuje Uniwersytet Medyczny w Lublinie. Zespół ekspertów z uczelni pod kierownictwem prof. dr. hab. Roberta Rejdaka przeprowadzi badania przesiewowe oraz działania edukacyjne w wybranych szkołach. Program będzie realizowany w IV kwartale br. Jego koszt w tym roku to 1,1 mln zł.

Problem krótkowzroczności wśród uczniów

Krótkowzroczność to istotny problem zdrowotny, który dotyka coraz młodszych uczniów i postępuje najbardziej w wieku szkolnym. Jest czynnikiem ryzyka rozwoju wielu poważnych chorób okulistycznych. U dzieci, które spędzają większość dnia w zamkniętych pomieszczeniach przed ekranem komputera lub telewizora, krótkowzroczność występuje zdecydowanie częściej. 

Okres pandemii, w którym uczniowie większość roku szkolnego spędzili w domu na nauczaniu zdalnym, może nasilić występowanie krótkowzroczności. Brakuje informacji o liczbie dzieci z tą wadą wzorku w Polsce. Jest ona często rozpoznawana przypadkowo i dość późno. Badania przesiewowe pozwolą na zidentyfikowanie grupy dzieci, która mogłaby być skutecznie leczona. 

Cel wstępnego programu badań 

W ramach programu zostaną przeprowadzone nieinwazyjne badania okulistyczne, m.in. ocena obrazu oka na postawie zdjęć cyfrowych. Ich wyniki będą przetwarzane z wykorzystaniem technologii sztucznej inteligencji. Pozwoli to kompleksowo analizować dane medyczne i szybko ustalić ewentualne ryzyko występowania zmian patologicznych. U uczniów ze stwierdzoną wadą zostanie wdrożone leczenie okulistyczne. Dzięki programowi uzyskamy szczegółowe informacje o występowaniu krótkowzroczności i innych wad wzroku. 

Kogo obejmie program?

Badania przesiewowe będą przeprowadzane w reżimie sanitarnym, w grupie 900 dzieci z klas I-III z lubelskich szkół, tj. 300 uczniów z Lublina, 300 z gminy miejskiej, 300 z gminy wiejskiej z obszaru woj. lubelskiego. Zbadanych zostanie również 60 nauczycieli oraz 450 rodziców dzieci objętych tym programem.

Zespół badawczy zaprosi wybrane szkoły do programu. Dyrektor placówki otrzyma informacje o warunkach programu i zasadach przeprowadzania badań, które po uzyskaniu pisemnej zgody rodziców, będą prowadzone na terenie szkoły w przystosowanym do tego celu pomieszczeniu. W przypadku zdiagnozowania wady lub innych zaburzeń wzorku rodzice otrzymają informację o konieczności zgłoszenia się do poradni okulistycznej. 

Działania edukacyjne

Badania przesiewowe w szkołach zostaną poprzedzone akcją edukacyjną skierowaną do szkół w regionie. Specjaliści z Uniwersytetu Medycznego w Lublinie przeprowadzą cykl spotkań z nauczycielami i rodzicami uczniów zgłoszonych do badania. Spotkania będą szansą na zdobycie wiedzy z zakresu profilaktyki i higieny narządu wzroku. Staną się one także okazją do zwrócenia uwagi na konieczność podejmowania działań profilaktycznych i diagnostycznych zapobiegających wadom wzroku. 

Wyniki przeprowadzonych badań posłużą wypracowaniu wniosków dotyczących występowania krótkowzroczności oraz innych wad wzorku wśród uczniów objętych edukacją wczesnoszkolną. Sformułowane zostaną również wytyczne dotyczące konkretnych działań, jakie należy podjąć, aby skutecznie zmniejszyć ryzyko występowania krótkowzroczności.