System monitorowania Ekonomicznych Losów Absolwentów ELA został stworzony na zlecenie Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego w Ośrodku Przetwarzania Informacji – Państwowym Instytucie Badawczym. Uruchomiono go w 2016 r. Jego celem jest przekazywanie sprawdzonych, aktualnych i wyczerpujących informacji o sytuacji absolwentów na rynku pracy. Głównym źródłem informacji w systemie są dane administracyjne pochodzące z dwóch źródeł:

• systemu Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (dane m.in. o sytuacji zawodowej absolwentów: zatrudnieniu, bezrobociu, wynagrodzeniach)
• systemu POL-on, czyli systemu informacji o szkolnictwie wyższym wspierającego pracę MNiSW (zawiera informacje m.in. o wykształceniu absolwentów szkół wyższych).

ELA generuje następujące raporty dotyczące absolwentów szkół wyższych: praca i bezrobocie, wynagrodzenie, doświadczenie pracy, praca a miejsce zamieszkania.

Do tej pory ELA przeanalizowała sytuację aż 1,8 mln absolwentów szkół wyższych na rynku pracy. System jest źródłem rzetelnych informacji na temat wysokości pensji absolwentów polskich uczelni. Pokazuje nie tylko, ile zarabia się po studiach, ale również jak szybko młodzi ludzie znajdują pracę czy w jakiej formie są zatrudniani. ELA analizuje dane z ponad 34 tys. kierunków studiów. Pozwala wyszukiwać informacje zarówno w ujęciu ogólnokrajowym, jak i w podziale na poszczególne uczelnie czy kierunki studiów.

Co to znaczy dobrze zarabiać?

Zarobki w Polsce są mocno zróżnicowane pod względem geograficznym. W 2019 r. średnie miesięczne wynagrodzenie brutto w najbogatszym powiecie w Polsce (Jastrzębie-Zdrój, Górny Śląsk) wynosiło ponad 8 400 zł, w Warszawie było równe 6 800 zł, zaś w tym samym czasie w powiecie o najniższych średnich zarobkach, to jest w powiecie kępińskim (w Wielkopolsce), wynosiło poniżej 3 550 zł. Gdyby patrzeć wyłącznie na nominalne zarobki absolwentów, lepiej wypadałyby te uczelnie, których absolwenci mieszkają w najbogatszych miastach i powiatach, gdzie łatwo o dobrze płatną pracę. To jednak fałszowałoby obraz rzeczywistości.

ELA uwzględnia zróżnicowanie gospodarcze Polski. Stosuje Względny Wskaźnik Zarobków (WWZ), który określa relację średnich zarobków absolwentów danego kierunku do średnich zarobków w ich powiatach zamieszkania. Dane generowane z systemu pozwalają więc ocenić, na jakim poziomie rzeczywiście żyje młody człowiek – czy stać go na wynajem lub kupno mieszkania, którego cena w dużej mierze zależy od lokalizacji.

Informatycy górą

Najwyższe zarobki zapewniają niezmiennie kierunki z obszaru nauk technicznych i nauk ścisłych. W tych obszarach zdecydowaną większość kierunków, po ukończeniu których absolwenci otrzymują najwyższe wynagrodzenie, stanowią kierunki związane z informatyką. Absolwenci informatyki stosowanej na Politechnice Warszawskiej (Wydział Elektryczny) mogą liczyć na pensje w wysokości ponad 12 tys. zł. To przeszło dwa razy więcej niż średnie zarobki w miejscu, w którym mieszkają. Poza tym w pierwszej dziesiątce kierunków z najwyższymi zarobkami w obszarze nauk technicznych znajdują się kierunki informatyczne z: Politechniki Krakowskiej im. Tadeusza Kościuszki, Politechniki Wrocławskiej, Polsko-Japońskiej Akademii Technik Komputerowych, Politechniki Gdańskiej, Akademii Górniczo-Hutniczej im. Stanisława Staszica w Krakowie, Politechniki Poznańskiej oraz Politechniki Łódzkiej oraz dwa kierunki górniczo-geologiczne: Akademii Górniczo-Hutniczej im. Stanisława Staszica w Krakowie i Politechniki Śląskiej. W przypadku nauk ścisłych w czołówce znajdują się kierunki informatyczne z Uniwersytetu Łódzkiego, Uniwersytetu Jagiellońskiego, Uniwersytetu Warszawskiego, Uniwersytetu Gdańskiego, Uniwersytetu Pedagogicznego im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie.

Nauki społeczne – analiza danych i zarządzanie są w cenie

W naukach społecznych prym wiodą analitycy z kompetencjami IT oraz specjaliści w dziedzinie zarządzania. Na pierwszym miejscu ex aequo usytuowali się absolwenci kierunku analiza danych – big data w Szkole Głównej Handlowej w Warszawie i absolwenci zarządzania na Uniwersytecie Ekonomicznym we Wrocławiu. W pierwszym roku po dyplomie otrzymywali wynagrodzenie 1,65 razy wyższe w stosunku do średnich zarobków w ich miejscu zamieszkania.

Poza tym w czołówce kierunków społecznych znalazły się: zarządzanie (Wyższa Szkoła Informatyki Stosowanej i Zarządzania w Warszawie), informatyka i ekonometria (Uniwersytet Warszawski) i finanse i rachunkowość (Szkoła Główna Handlowa w Warszawie).

Bioinformatyka i biologia systemów liderem w naukach przyrodniczych

Wśród absolwentów studiów przyrodniczych niezmiennie prym wiedzie Uniwersytet Warszawski. Wśród 10 kierunków z najwyższymi zarobkami w tej grupie połowa znajduje się na Uniwersytecie Warszawskim. Na pierwszych czterech miejscach znajdują się kierunki z UW: bioinformatyka i biologia systemów (dwa programy studiów), zarządzanie środowiskiem oraz biotechnologia. Poza tym wśród 10 kierunków z najwyższymi zarobkami absolwentów studiów przyrodniczych znalazły się kierunki z Akademii Górniczo-Hutniczej im. Stanisława Staszica w Krakowie, Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Uniwersytetu Łódzkiego. Absolwenci Uniwersytetu Warszawskiego mogą liczyć na najwyższe zarobki w obszarze nauk przyrodniczych. Najwyżej zarabiający w tej grupie osiągali w pierwszym roku po dyplomie otrzymywali wynagrodzenie ponad 1,8 razy wyższe w stosunku do średnich zarobków w ich miejscu zamieszkania.

Kolejny sukces Tucholi

W pierwszej dziesiątce najlepiej zarabiających w pierwszym roku po dyplomie absolwentów studiów rolniczych, leśnych i weterynaryjnych znalazło się aż pięć kierunków leśnictwo: trzy programy studiów w Wyższej Szkole Zarządzania Środowiskiem w Tucholi oraz po jednym programie studiów na Uniwersytecie Przyrodniczym w Poznaniu oraz w Szkole Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Poza tym w gronie „Top 10” znaleźli się absolwenci kilku innych uczelni: Wyższej Szkoły Ekologii i Zarządzania w Warszawie, Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu oraz Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie. Średnie wynagrodzenia najlepiej zarabiających absolwentów studiów rolniczych, leśnych i weterynaryjnych z 2018 roku (absolwenci leśnictwa w Wyższej Szkole Zarządzania Środowiskiem w Tucholi) w pierwszym roku po dyplomie osiągnęły 7 100 zł (były 1,69 razy wyższe w stosunku do średnich zarobków w ich miejscu zamieszkania).

Medycy: lekarze i pielęgniarki – dwie strony sukcesu

W obszarze nauk medycznych i nauk o zdrowiu oraz nauk o kulturze fizycznej pod względem zarobków w pierwszym roku po dyplomie niezmiennie najlepiej wypadają absolwenci pielęgniarstwa. Wszystkie dziesięć pierwszych pozycji pod względem wynagrodzeń zaraz po studiach zajmują kierunki kształcące pielęgniarki. Podobnie jak w ubiegłym roku, na pierwszym miejscu znajdują się absolwenci Wyższej Szkoły Nauk Stosowanych w Rudzie Śląskiej, których wynagrodzenie w pierwszym roku po dyplomie wynosiło ponad 6 800 zł (1,57 średnich zarobków w ich miejscu zamieszkania).

W prezentacji grup osiągających sukces na rynku pracy wśród absolwentów kierunków z tego obszaru nie można pominąć lekarzy. Wprawdzie startują na rynku pracy z niskiego poziomu (niskie wynagrodzenia w okresie odbywania rocznego stażu w pierwszym roku po dyplomie), ale w kolejnych latach grupa ta odnotowuje najszybszy przyrost zarobków spośród wszystkich absolwentów.

Filolog sobie poradzi

Wśród absolwentów kierunków humanistycznych prym wiodą filologowie, zaś wśród nich absolwenci filologii włoskiej z Gdańska (Ateneum – Szkoła Wyższa w Gdańsku). W pierwszym roku po dyplomie osiągnęli 6 100 zł brutto, czyli 1,42 średnich zarobków w ich miejscu zamieszkania. Poza tym w pierwszej dziesiątce znaleźli się filologowie z: Uczelni Lingwistyczno-Technicznej w Świeciu, Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Akademii Polonijnej w Częstochowie, Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach i Wszechnicy Polskiej Szkoły Wyższej w Warszawie oraz absolwenci muzeologii z Uniwersytetu Rzeszowskiego.

Jakie zarobki osiągają absolwenci studiów z obszaru sztuki?

Najlepiej w tym gronie wypadali w pierwszym roku po dyplomie absolwenci kierunku wiedza o teatrze z Akademii Teatralnej im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie. Osiągnęli oni aż 7 500 zł, czyli 1,52 średnich zarobków w ich miejscu zamieszkania. Wynagrodzenia absolwentów jeszcze tylko jednego kierunku przekroczyły średnie wynagrodzenia w ich miejscu zamieszkania – malarstwo na Akademii Sztuk Pięknych im. Eugeniusza Gepperta we Wrocławiu.

Prowincja nie znaczy gorzej – ELA obala kolejny mit

Absolwenci z małych miasteczek i wsi są bardziej skuteczni w poszukiwaniu pracy niż pozostali. Średni czas poszukiwania pracy przez absolwentów na prowincji wynosi 3,95 miesiąca (wobec 4,31 wśród absolwentów miast na prawach powiatu i 4,34 wśród absolwentów wielkich miast). Również szybciej znajdują pracę etatową: 7,19 (7,95 dla absolwentów miast na prawach powiatu i 7,81 dla absolwentów wielkich miast).

Wprawdzie absolwenci z miasteczek i wsi zarabiają nieznacznie mniej od absolwentów z miast na prawach powiatów (3 533 zł wobec 3 606 zł) i mniej niż mieszkańcy metropolii (4 553 zł), jednak po uwzględnieniu kondycji lokalnych rynków pracy pod względem skuteczności zarabiania absolwenci z prowincji wypadają najlepiej ze wszystkich grup: WWZ dla mieszkańców prowincji osiąga wartość 0,91 średnich lokalnych zarobków wobec 0,82 dla miast na prawach powiatu i 0,9 dla mieszkańców największych miast.

Portal dla maturzystów, studentów i doktorantów

ELA jest częścią portalu Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego STUDIA.GOV.PL – stworzonego z myślą o maturzystach, studentach i doktorantach. To jedyne w swoim rodzaju kompendium wiedzy stworzone z myślą o młodych ludziach chcących studiować i robić doktorat, studiujących i doktoryzujących się.

Portal STUDIA.GOV.PL oferuje trzy podstawowe narzędzia:

• system Ekonomiczne Losy Absolwentów,
• wyszukiwarkę Wybierz Studia,
• rankingi najpopularniejszych kierunków studiów.

Zawiera także praktyczne informacje o tym, co zmieniło się po wejściu w życie w październiku 2018 r. nowej ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce. Studenci i doktoranci znajdą na portalu m.in. informacje o szkołach doktorskich, pomocy materialnej, stypendiach, grantach, konkursach, a także pomocy, na jaką mogą liczyć osoby z niepełnosprawnością.