ELA odsłania efekty reformy kształcenia doktorantów
08.01.2025
Ośrodek Przetwarzania Informacji – Państwowy Instytut Badawczy (OPI PIB) zaprezentował najnowsze wyniki ogólnopolskiego systemu monitorowania Ekonomicznych Losów Absolwentów (ELA). Dane pozwalają ocenić wpływ reformy kształcenia doktorantów wprowadzonej w 2019 roku, która przekształciła studia doktoranckie w szkoły doktorskie. Pierwsze wyniki wyraźnie wskazują na zmiany w stabilności nauki, aktywności zawodowej doktorantów oraz tempo uzyskiwania doktoratu.
Nowy model kształcenia: pierwsze efekty
Wprowadzenie szkół doktorskich z gwarancją powszechnych stypendiów istotnie zmieniło podejście do edukacji na poziomie doktoranckim. Dane systemu ELA wskazują, że nowy model przyczynił się do zmniejszenia liczby rezygnacji z kształcenia, zwłaszcza na początkowym etapie. Rezygnacje, które w tradycyjnych studiach doktoranckich były bardziej rozłożone w czasie, w szkołach doktorskich koncentrują się głównie w czwartym roku nauki.
Różnice w tempie uzyskiwania doktoratu
Tempo uzyskiwania tytułu doktora pozostało na podobnym poziomie, ale analiza danych ELA wykazała znaczące różnice między dziedzinami. W naukach rolniczych, teologicznych i sztuce doktoranci zdobywają stopień naukowy najszybciej, podczas gdy w naukach humanistycznych i społecznych proces ten trwa dłużej.
Stypendia a praca zawodowa
Reforma zmniejszyła potrzebę łączenia nauki z pracą zarobkową. Doktoranci w szkołach doktorskich poświęcają mniej czasu na działalność zawodową niż ich poprzednicy z tradycyjnych studiów doktoranckich. W szczególności osoby kształcące się w naukach ścisłych i przyrodniczych rzadziej podejmują dodatkowe zatrudnienie, natomiast doktoranci nauk medycznych oraz teologicznych pozostają bardziej aktywni zawodowo.
Stabilność i lepsze wsparcie
Zmiany wprowadzone w 2019 roku, takie jak powszechne stypendia i nacisk na jakość kształcenia, przynoszą zauważalne korzyści. Dane pokazują, że doktoranci mają większą stabilność w nauce, rzadziej porzucają kształcenie, a skupienie na badaniach jest wyraźniejsze. Reforma wspiera zrównoważony rozwój przyszłych pokoleń naukowców.
System ELA – nowoczesne narzędzie analizy
Ogólnopolski system monitorowania Ekonomicznych Losów Absolwentów (ELA) to zaawansowane narzędzie stworzone przez OPI PIB na zlecenie Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Dzięki analizie danych z rejestrów publicznych, takich jak POL-on i ZUS, ELA dostarcza rzetelnych informacji o sytuacji absolwentów na rynku pracy. System oferuje intuicyjne narzędzia do generowania raportów, infografik i rankingów, a także darmową aplikację mobilną.