Gowin: przyszła ewaluacja bardziej sprawiedliwa i miarodajna

Podstawowa zmiana w zakresie oceny działalności naukowej jednostek polega na tym, że ewaluacji podlegać będzie działalność naukowa całej uczelni w poszczególnych dyscyplinach. – Dzięki Konstytucji dla Nauki osiągnięcia naukowe filozofów w jednej uczelni będą porównywane z osiągnięciami filozofów z innych uczelni lub instytutów, osiągnięcia prawników zatrudnionych na danym uniwersytecie – z osiągnięciami prawników zatrudnionych w innych ośrodkach naukowych. Przyszła ewaluacja będzie dużo bardziej sprawiedliwa i miarodajna niż obecna – wyjaśniał sens zmian Jarosław Gowin.

Ewaluacja – kluczowe zmiany

• Dyscypliny w ramach całej uczelni, a nie wydziały

Dotychczas w ramach ewaluacji porównywane były – w przypadku uczelni – wydziały, które często nie były porównywalne pod względem zakresu przedmiotowego prowadzonych badań. Tymczasem poszczególne dyscypliny naukowe charakteryzują się odmiennymi praktykami publikacyjnymi i wzorcami cytowań. Ewaluacji w nowym systemie podlega działalność naukowa całej uczelni w poszczególnych dyscyplinach. Uczelnie otrzymują zatem więcej niż jedną kategorię naukową – liczba tych kategorii jest uzależniona od liczby dyscyplin, w jakich uczelnia prowadzi działalność naukową.

• Walka z „punktozą”

Nowy model ewaluacji przesuwa nacisk na jakość i służy wspieraniu doskonałości naukowej, rozumianej jako uczestnictwo w globalnym dyskursie akademickim. Skutecznie niweluje także zjawisko „punktozy”. Resort nauki chce, by badacze stawiali na publikacje naukowe dobrej jakości, a nie by publikowali wiele artykułów, ale słabej jakości. Dlatego naukowiec w ramach ewaluacji będą  zgłaszać od jednego do  maksymalnie  4 najlepszych osiągnięć z 4 lat.

Poza tym zwiększa się znaczenie artykułów publikowanych w czasopismach zindeksowanych w bazach bibliograficznych o największej renomie na świecie, wśród których już teraz znajduje się  wiele polskich czasopism naukowych.

• Wsparcie polskich czasopism

Jednocześnie, aby zwiększyć jeszcze udział polskich czasopismach w najbardziej prestiżowych bazach,

do nowego systemu ewaluacji wprowadza się nowy instrument polityki projakościowej: program wsparcia rozwoju polskich czasopism. W ramach konkursu wybranych zostanie 500 kolejnych czasopism, które będą punktowane tak, jakby były w międzynarodowych bazach danych. Resort nauki przeznaczy środki, aby czasopisma mogły spełnić konieczne wymagania (np. ekstrakt w języku angielskim) i trafiły do baz międzynarodowych. Konkurs ten konstruowany jest z myślą o czasopismach humanistycznych i zakresu nauk społecznych.

• Prostszy system ocen

Konstytucja dla Nauki uprości  zasady ewaluacji. W poprzednich cyklach ewaluacji obowiązywały 4 kryteria, które obejmowały aż 24 szczegółowe parametry.  W nowym modelu ewaluacja nauki będzie dokonywana w oparciu o trzy kryteria:

• poziom naukowy i artystyczny prowadzonej działalności naukowej;
• efekty finansowe badań naukowych i prac rozwojowych (kryterium to nie dotyczy dziedziny sztuki);
• wpływ działalności naukowej na funkcjonowanie społeczeństwa i gospodarki.

W ramach tych trzech kryteriów zostało wyszczególnionych 6 parametrów szczegółowych.

Cel: polska humanistyka bardziej widoczna w świecie

– Humanistyka jest niezbędna do kulturowego i duchowego rozwoju społeczeństwa. Nowy model ewaluacji będzie na równi premiował publikacje, które rozwijają kulturę narodową, jak i te, które będą włączać wyniki badań polskich humanistów do światowego obiegu myśli. Wyniki polskich badań i analiz powinny być zdecydowanie bardziej widoczne dla międzynarodowej społeczności badaczy – tłumaczył Gowin.

W najbliższym czasie przewidziane są kolejne spotkania ze środowiskiem akademickim.