Narodowe Centrum Nauki opublikowało wyniki 1. konkursu BiodivProtect. Ogłoszony w październiku ubiegłego roku konkurs obejmował m.in. takie tematy, jak wiedza o identyfikacji priorytetowych obszarów chronionych, rozwój ochrony gatunkowej i zachowanie różnorodności genetycznej, korzyści i koszty ochrony bioróżnorodności i ekosystemów. W konkursie złożono 209 międzynarodowych wniosków badawczych, z których finansowanie w wysokości ponad 40 milionów euro otrzymało 36 projektów. 3 z nich będą realizowane z udziałem badaczy z Uniwersytetu Jagiellońskiego, Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu oraz Instytutu Oceanologii Polskiej Akademii Nauk.

Naukowcy w ramach grantu wskażą cenne przyrodniczo obszary górskie oraz zaproponują najbardziej optymalną dla nich formę ochrony. To odpowiedź na zanikanie i utratę bioróżnorodności obszarów łąkowych Alp i Karpat ze względu na porzucanie działalności rolniczej lub zbyt intensywne ich użytkowanie.

"Kierownikiem polskiego zespołu w projekcie +Użytki zielone na rzecz różnorodności biologicznej: wspieranie ochrony użytków zielonych o wysokiej bioróżnorodności i związanych z nimi praktyk zarządzania w Alpach i Karpatach+ będzie dr Dominik Kaim z Wydziału Geografii i Geologii UJ" - poinformowało biuro prasowe uczelni.

Naukowcy zajmą się półnaturalnymi obszarami trawiastymi, które należą do jednych z najbogatszych gatunkowo siedlisk w Europie, jednak w ostatnich kilku dekadach ich powierzchnia i różnorodność biologiczna gwałtownie się zmniejszyły. Badania zostaną przeprowadzone z udziałem partnerów z Niemiec, Rumunii, Słowacji, Szwajcarii, Ukrainy i Włoch.

"Użytki zielone na terenie Europy szczególnie w Alpach i Karpatach charakteryzują się wyjątkową różnorodnością gatunkową roślin, ale ich bioróżnorodność jest zróżnicowana ze względu na lokalne warunki środowiskowe i intensywność gospodarowania. W związku z tym panuje powszechna zgoda, że aby zapobiec utracie bioróżnorodności cennych łąk, konieczna jest ich ochrona, wzmacnianie i potencjalne rozszerzenie zasięgu bogatych gatunkowo użytków zielonych. Wiedza o obszarach, które powinny zostać objęte ochroną lub ich potencjalnej ekspansji łąk bogatych gatunkowo, pochodzi w dużej mierze z badań opartych na próbkach roślinności oraz badań eksperymentalnych. Są one jednak zbyt drogie i na ich podstawie nie ma możliwości wykonania systematycznej oceny i znalezienia zależności oraz wzorców dla bioróżnorodności na dużych obszarach" - zwraca uwagę dr Dominik Kaim cytowany w komunikacie Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Naukowiec dodaje, że istniejącym obecnie programom monitoringu brakuje również informacji na temat sposobów gospodarowania na użytkach zielonych oraz perspektywy historycznej, która mogła silnie wpłynąć na obecną bioróżnorodność.

"Na szczęście dostępność obserwacyjnych danych teledetekcyjnych dla dużych obszarów umożliwia ekstrapolację pomiarów terenowych w czasie i przestrzeni z akceptowalną dokładnością. Co - w połączeniu tych informacji ze zbiorami danych o bioróżnorodności oraz zrozumieniem kontekstu społeczno-gospodarczego - daje znacznie większe możliwości osiągnięcia efektywniejszej ochrony" - wyjaśnia badacz z UJ.

autorka: Julia Kalęba