Nauka Niepodległa – 100-lecie niepodległości Polski
11.11.2018
11 listopada świętowaliśmy 100. rocznicę odzyskania przez Polskę niepodległości. Konstytucja dla Nauki, uroczyste ogólnopolskie spotkanie rektorów inaugurujące bieżący rok akademicki, czy cykl konferencji Polonia Restituta – to przedsięwzięcia zrealizowane przez MNiSW w tym wyjątkowym roku. Cały 2018 r. jest czasem niezwykłym, a najważniejszym jego dniem jest 11 listopada, dlatego dziękujemy za udział w Festiwalu Niepodległa, który odbył się na Krakowskim Przedmieściu w Warszawie.
Festiwal Niepodległa
Podczas Festiwalu Niepodległa na kampusie Uniwersytetu Warszawskiego była obecna również reprezentacja resortu nauki. W ramach festiwalu 11 listopada zaprezentowaliśmy dwie ekspozycje – Naukobus i Planetobus.
Naukobus i Planetobus to wspólna inicjatywa resortu Jarosława Gowina oraz Centrum Nauki Kopernik, która ma na celu umożliwienie samodzielnego odkrywania nauki i kosmosu dzieciom z małych miejscowości na terenie całej Polski. Naukobus, pełniący rolę mobilnego laboratorium, daje szansę zobaczenia i dotknięcia ponad 20 eksponatów przygotowanych i obsługiwanych przez zespół animatorów z Centrum Nauki Kopernik. Dzieci w praktyczny sposób, poprzez eksperymenty, mogą poznawać tajniki różnych dziedzin nauki, m.in. biologii, fizyki, chemii czy informatyki. Planetobus to mobilne planetarium, na którego półokrągłym „suficie” widzowie oglądają pokazy astronomiczne, prowadzone na żywo przez edukatorów. W jasny dzień można zobaczyć niebo pełne gwiazd, poznać najciekawsze konstelacje, układy planet i inne obiekty astronomiczne.
Nauka Niepodległa
Dla uczczenia tej wyjątkowej 100. rocznicy na początku tego roku rozpoczęliśmy wraz z Radą do spraw Społecznych Konferencji Episkopatu Polski projekt „Polonia Restituta. Dekalog dla Polski w 100-lecie odzyskania niepodległości”. Cykl ten składa się z 10 naukowych konferencji tematycznych, organizowanych w najważniejszych ośrodkach akademickich Polski i podejmujących kluczowe dla społeczeństwa zagadnienia z zakresu szeroko rozumianego życia publicznego, gospodarczego, politycznego, społecznego i kulturalnego. Zwieńczeniem powyższych dziesięciu konferencji będzie międzynarodowy Kongres w Krakowie, podejmujący problematykę sumienia i odpowiedzialności w życiu publicznym. Więcej informacji na temat projektu można znaleźć na stronie Polonia Restituta.
Ważny rok akademicki dla polskiej nauki
Rok obchodów 100-lecia niepodległości Polski środowisko akademickie uczciło również podczas uroczystego rozpoczęcia roku akademickiego 2018/19. Uczestniczyli w nim premier Mateusz Morawiecki, wicepremier Jarosław Gowin, minister finansów Teresa Czerwińska, minister przedsiębiorczości i technologii Jadwiga Emilewicz. Uroczystość uświetniło także okolicznościowe orędzie, które przekazał prezydent RP Andrzej Duda. Na zaproszenie ministra nauki i szkolnictwa wyższego Jarosława Gowina na inaugurację do Warszawy przyjechali rektorzy blisko 150 polskich uczelni, a ponad 500 przedstawicieli świata nauki i szkolnictwa wyższego wzięło udział w uroczystym przemarszu Krakowskim Przedmieściem. Relację z inauguracji można znaleźć na naszej stronie.
Reforma szkolnictwa wyższego i nauki
1 października 2018 r. zaczęły obowiązywać nowe przepisy, które porządkują i regulują system szkolnictwa wyższego i nauki w Polsce. Impuls do wprowadzenia zmian wyszedł z samego środowiska akademickiego, w prace nad ustawą włączyła się wielotysięczna społeczność, która razem z nami przed przeszło dwa lata tworzyła założenia i ostateczne zapisy ustawy. Od roku akademickiego 2018/2019 uczelnie zyskują swobodę w decydowaniu o swojej strukturze. Zamiana dotacji na subwencję pozwala również na wykorzystanie środków przekazywanych z budżetu w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb danej instytucji. Prawa studentów będą od tej pory lepiej chronione. W miejsce dotychczasowych umów uczelnie muszą przygotować katalog opłat, który student otrzyma przed rozpoczęciem nauki i który obowiązywać będzie przez cały okres studiów. Dodatkowo za opóźnienia w wydawaniu dyplomów uczelni grozić będą kary finansowe. Ustawa gwarantuje także możliwość rekrutacji na studia w ramach dziedzin i dyscyplin, wybór docelowego kierunku po I roku studiów, daje stabilny system stypendialny, rozwija program studiów dualnych i kształcenia praktycznego, oferuje programy dopasowane do potrzeb rynku pracy i zachowuje zasadę bezpłatności studiów. Konstytucja dla Nauki wprowadza jednocześnie nowy model kształcenia ‒ szkoły doktorskie, a wszystkim nowym doktorantom gwarantuje stypendia. Od 1 stycznia 2019 r. rozpocznie się rozłożony na trzy lata proces podnoszenia wynagrodzeń dla pracowników polskich uczelni. Już w 2019 r. minimalne wynagrodzenie nauczycieli akademickich wzrośnie średnio o około 800 złotych. Więcej o ustawie oraz procesie jej powstawania można przeczytać na stronie Konstytucji dla Nauki.