Akademia Kopernikańska 

Akademia Kopernikańska została powołana ustawą z 28 kwietnia 2022 r., która weszła w życie 1 września. Wyjątek stanowią przepisy o stworzeniu Szkoły Głównej Mikołaja Kopernika, które wejdą w życie 1 marca 2023 r.

Akademia Kopernika będzie miejscem współpracy polskich i zagranicznych naukowców. Wzmocni także inicjatywy naukowe i badawcze polskich naukowców oraz naukowców polskiego pochodzenia, którzy pracują w zagranicznych jednostkach naukowych. Nowa instytucja będzie realizować program obejmujący m.in.: finansowanie badań naukowych, w tym przyznawanie stypendiów kopernikańskich, grantów Mikołaja Kopernika, wspieranie Szkoły Głównej Mikołaja Kopernika, przyznawanie nagród kopernikańskich czy powoływanie ambasadorów Akademii Kopernikańskiej.

Zgodnie z ustawą Akademię Kopernikańską będzie tworzyło sześć izb: Izba Astronomii i Nauk Matematyczno-Przyrodniczych, Izba Nauk Medycznych, Izba Nauk Ekonomicznych i Zarządzania, Izba Filozofii i Teologii, Izba Nauk Prawnych i Izba Laureatów Nagrody Kopernikańskiej.

1 września 2022 r. Minister Edukacji i Nauki powołał dr. hab. Grzegorza Górskiego na stanowisko Pełnomocnika do organizacji i kierowania pracami Akademii Kopernikańskiej z tymczasową siedzibą w gmachu Ministerstwa Edukacji i Nauki w al. Szucha.

• Dodatkowe informacje

Międzynarodowy Kongres Kopernikański

Z związku z 550. rocznicą urodzin Mikołaja Kopernika w 2023 r. zostanie zorganizowany Międzynarodowy Kongres Kopernikański. Podczas wydarzenia po raz pierwszy uhonorowani zostaną zdobywcy Nagrody Kopernikańskiej za wybitne osiągnięcia o przełomowym znaczeniu. Kongres będzie także okazją wyróżnienia laureatów programu „Perły nauki”. 

Podwyżki wynagrodzeń nauczycieli akademickich 

W obecnym roku kalendarzowym subwencja zostanie zwiększona o 150 mln zł z przeznaczeniem na wynagrodzenia nauczycieli akademickich. Spowoduje to, że w przyszłym roku kalendarzowym w budżecie znajdzie się o 600 mln zł więcej na pensje pracowników szkół wyższych. Dodatkowo od maja ta pula zostanie zwiększona o 700 mln zł. Łącznie na podwyżki dla pracowników uczelni w bieżącym i przyszłym roku kalendarzowym MEiN przeznaczy prawie 1,5 mld zł. 

Programy i przedsięwzięcia 

W roku akademickim 2022/2023 będą realizowane następujące programy i przedsięwzięcia: 

• „Narodowy Program Rozwoju Humanistyki” – jego celem jest ułatwienie integracji polskiej humanistyki z humanistyką europejską i światową, a w przypadku młodych naukowców – pomoc w rozwoju kariery we współpracy z zagranicznymi ośrodkami naukowymi. Program ma też upowszechniać osiągnięcia humanistyki polskiej w świecie;
• „Studenckie koła naukowe tworzą innowacje” – jego celem jest wsparcie kół naukowych w realizacji innowacyjnych projektów oraz usprawnienie mechanizmu transferu technologii i rozwiązań technicznych do sfery gospodarczej.

„Inicjatywa doskonałości – uczelnia badawcza”

Nadchodzący rok akademicki to czas ewaluacji śródokresowej programu „Inicjatywa doskonałości – uczelnia badawcza”, która jest przewidziana w roku 2023. Będzie to szansa na rzetelną ocenę efektywności tego narzędzia. Program „Inicjatywa doskonałości – uczelnia badawcza” jest jednym z istotnych narzędzi podnoszenia międzynarodowego znaczenia działalności uczelni, a tym samym jest jedynym z kluczowych środków zwiększania międzynarodowego znaczenia i prestiżu Polski na arenie międzynarodowej.

Stypendia i pomoc socjalna dla studentów

• Stypendium Ministra Edukacji i Nauki za znaczące osiągnięcia dla studentów na rok akademicki 2022/2023 

Od 1 października rektorzy uczelni mogą składać wnioski o stypendium Ministra Edukacji i Nauki za znaczące osiągniecia. Jest ono przyznawane studentom szczególne zaangażowanym w życie naukowe polskich uczelni, którzy posiadają wybitne osiągnięcia naukowe, artystyczne, sportowe w trakcie studiów pierwszego stopnia, drugiego stopnia, jednolitych studiów magisterskich. 

Szczegółowe informacje

• Stypendium socjalne

Ministerstwo Edukacji i Nauki zaproponowało wprowadzenie w roku akademickim 2022/2023 regulacji, która zwiększy dostępność stypendium socjalnego dla studentów będących w trudnej sytuacji materialnej, w tym także studiujących w Polsce obywateli Ukrainy. Od stycznia 2023 r. uczelnie będą mogły podnieść wysokość dochodu uprawniającego studenta do ubiegania się o stypendium socjalne z 1051,7 zł do 1294,4 zł na osobę w rodzinie (netto). 

Docelowo ujednolicenie w skali kraju kryterium dochodowego uprawniającego do stypendium socjalnego i zwiększenie jego wysokości jest planowane od 1 października 2023 r. W MEiN obecnie procedowany jest projekt nowelizacji ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce.  

Studenci i pracownicy naukowi z Ukrainy 

Zgodnie z danymi zawartymi w systemie POL-on łączna liczba studentów z Ukrainy na pełnym cyklu kształcenia zarejestrowanych po 24 lutego 2022 r. wynosi 1499, w tym na studiach stacjonarnych, dla których język kształcenia to polski – 796 (stan na 5 września 2022 r.). 

Łączna liczba pracowników posiadających obywatelstwo ukraińskie, którzy po 24 lutego 2022 r.  otrzymali zatrudnienie w podmiotach nadzorowanych przez MEiN i inne ministerstwa w charakterze nauczycieli akademickich, innych osób prowadzących zajęcia, osób prowadzących działalność naukową oraz osób biorących udział w jej prowadzeniu wynosi 247 (stan na 5 września 2022 r.). 

Cały czas obserwujemy stopniowy przyrost liczby pracowników i studentów z Ukrainy przyjmowanych i zatrudnianych w polskich uczelniach.