Współpraca nauki i gospodarki

- Bez pomocy przedsiębiorców nauce ciężej byłoby się rozwijać, ale to działa też w drugą stronę: dzięki nauce zyskuje gospodarka - mówił minister Murdzek podczas debaty „Współpraca trzech sektorów: uczelnie, przedsiębiorcy, instytuty badawcze jako podstawa rozwoju polskiej gospodarki”.

Jakie są przykłady udanej współpracy uczelni, nauki i biznesu? Szef resortu nauki wskazał m.in. na:

Program Doktoraty Wdrożeniowe

 Daje on możliwość kształcenia uczestnika studiów doktoranckich w systemie dualnym we współpracy z zatrudniającym go przedsiębiorcą.

Program Praktyk Zawodowych w Państwowych Wyższych Szkołach Zawodowych

W jego ramach opracowano, przetestowano i wdrożono program sześciomiesięcznych praktyk zawodowych.

Sieć Badawczą Łukasiewicz – trzecią największą sieć badawczą w Europie (po niemieckim Fraunhoferze oraz francuskiej Sieci Carnot).  Sieć dostarcza rozwiązania biznesowe w obszarach automatyki, chemii, biomedycyny, teleinformatyki.

System edukacji a rynek pracy

Młodych ludzi trzeba zachęcać, a nie poddawać ostrej krytyce. Edukacja pełni bardzo istotną rolę w przygotowaniu absolwentów do podjęcia pierwszej pracy zawodowej – zauważył minister Murdzek w trakcie panelu „System edukacji a rynek pracy. Szanse i wyzwania”.

Jakie zawody są zawodami przyszłości? Tego – jak zauważył szef resortu nauki – można się dowiedzieć z Systemu monitorowania Ekonomicznych Losów Absolwentów uczelni (ELA). ELA dostarcza wiarygodnych informacji o sytuacji absolwentów polskich uczelni na rynku pracy. Dzięki ELA można dowiedzieć się ile zarobi student po studiach, jak szybko znajdzie pracę oraz jaki procent absolwentów danej uczelni dostaje umowę o pracę.

Minister Murdzek zwrócił też uwagę na obowiązkowe sześciomiesięczne praktyki zawodowe lub kształcenie w formie studiów dualnych z udziałem pracodawcy. Pracodawca ma dzięki nim wpływ na kształtowanie programu studiów i rozwinięcie poszukiwanych przez niego kompetencji. Student, poprzez wykorzystanie w praktyce wiedzy zdobytej w uczelni, zdobywa doświadczenie w zakresie poruszania się w rzeczywistym środowisku pracy.

Zwrócił również uwagę na Dydaktyczną Inicjatywę Doskonałości. Co roku maksymalnie 15 publicznych uczelni zawodowych – które mogą pochwalić się najlepszymi wynikami, jeśli chodzi o zawodowe losy swoich absolwentów – otrzymuje dodatkowe pieniądze w ramach DID. Premia finansowa jest wypłacana uczelniom w formie subwencji, która zapewnia większą elastyczność w dysponowaniu pieniędzmi. Uczelnie mogą wydać środki na cele, które podniosą jakość kształcenia, np. na zakup pomocy dydaktycznych, zatrudnienie praktyków w uczelniach, stypendia dla studentów, kursy i szkolenia podnoszące kompetencje kadry dydaktycznej, modernizację laboratoriów.

Karta Polaka

O tym, że - zgodnie z przepisami Konstytucji dla Nauki posiadacze Karty Polaka oraz osoby z polskim pochodzeniem mogą bezpłatnie studiować na polskich uczelniach i są uprawnieni do ubiegania się o wszystkie rodzaje stypendiów oraz o kredyt studencki – mówiono podczas dyskusji „Miliony studentów w Polsce? Polonia dla polskich uczelni”.

- W budżecie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego na realizację zadań związanych ze wspieraniem współpracy z Polonią i Polakami w roku 2020 przewidziano łącznie kwotę ponad 48 mln zł – zauważył szef resortu nauki Wojciech Murdzek.

W przypadku podjęcia studiów III stopnia w szkołach doktorskich prowadzonych przez uczelnie i instytuty naukowe, otrzymują oni stypendium doktoranckie. Nowa ustawa wprowadziła je dla wszystkich cudzoziemców. Ponadto za kształcenie doktorantów nie pobiera się opłat. Młody naukowiec z Kartą Polaka może również otrzymać stypendium ministra dla wybitnych młodych naukowców.

Resort nauki prowadzi aktywną politykę polonijną i za pośrednictwem programów Narodowej Agencji Wymiany Akademickiej stara się przyciągać do Polski uzdolnioną młodzież polonijną, zainteresowaną kształceniem w polskich uczelniach. MNiSW skutecznie wspiera dążenia młodzieży polonijnej do podjęcia kształcenia w polskich uczelniach za pośrednictwem Programu stypendialnego dla Polonii im. gen. Władysława Andersa, który jest jednym z programów flagowych NAWA. Program ten stwarza młodzieży polskiego pochodzenia możliwość odbycia w Polsce studiów ze stypendium.

Ministerstwo nauki oraz szkoły wyższe stworzyły możliwość uczestniczenia rocznych oraz kilkutygodniowych kursach przygotowawczych do podjęcia studiów w języku polskim oraz kilkutygodniowych kursach języka i kultury polskiej. Udział w kursie ma na celu nie tylko naukę języka polskiego, ale również uzupełnienie (wyrównanie) poziomu wiedzy niezbędnej do podjęcia nauki na wybranym kierunku studiów.

W ofercie NAWA znajduje się ponadto program „Polskie Powroty”, którego celem jest umożliwienie wyróżniającym się polskim naukowcom powrotu do kraju i podjęcie przez nich zatrudnienia w polskich uczelniach, instytutach naukowych lub instytutach badawczych. Program stwarza powracającym naukowcom optymalne warunki prowadzenia w Polsce badań naukowych lub prac rozwojowych na światowym poziomie. Środki uzyskane w ramach Polskich Powrotów (maksymalnie 2,2 mln zł na okres 36-48 miesięcy) zapewniają wynagrodzenie dla Powracającego Naukowca. a także umożliwiają stworzenie grupy projektowej (zespołu badawczego). W dotychczasowych naborach wyłoniono 40 beneficjentów.

Ważnym elementem jest system certyfikacji języka polskiego jako obcego. Egzamin certyfikatowy organizują ośrodki egzaminacyjne zarówno w kraju, jak i za granicą, które uzyskały odpowiednie uprawnienia nadawane przez resort nauki. Egzamin cieszy się rosnącym zainteresowaniem. Z roku na rok przystępuje do niego coraz więcej osób w Polsce i za granicą. W 2019 r. do egzaminu w 3 sesjach egzaminacyjnych na 7 poziomach zaawansowania przystąpiło łącznie 7440 osób w 39 uprawnionych ośrodkach egzaminacyjnych. Certyfikat na poziomie C1 daje również możliwość podjęcia bezpłatnych studiów w Polsce.