Pamięć o powstańcach z 1863 r. – 160. rocznica bitwy pod Żyrzynem
06.08.2023
Minister Przemysław Czarnek uczestniczył w obchodach 160. rocznicy bitwy pod Żyrzynem. Było to jedno z kluczowych starć Powstania Styczniowego. Oddając hołd powstańcom z 1863 r., szef MEiN wskazywał na konieczność wychowania patriotycznego i kształtowania szacunku do naszej historii wśród młodego pokolenia.
– Oddajemy hołd i cześć poległym w bitwie po Żyrzynem, ale również przypominamy wielką wiktorię Polski. To co się wydarzyło się 160 lat temu, czyli zwycięstwo polskich powstańców nad Rosjanami, niech będzie przedmiotem dumy i szacunku dla wszystkich tych, którzy wywalczyli niepodległą Ojczyznę – powiedział podczas wydarzenia Przemysław Czarnek.
Przebieg walki
Na początku sierpnia 1863 r. patrol powstańczy przejął depeszę, z której wynikało, że przez stację pocztową w Żyrzynie będzie przechodził konwój wojskowy wiozący ok. 200 tys. rubli. Dowódca, gen. Michał Heidenreich-Kruk, podjął wówczas decyzję o zorganizowaniu zasadzki. Jej plan był prosty i polegał na całkowitym okrążeniu przeciwnika oraz prowadzeniu ognia z bardzo bliskiej odległości.
Rankiem 8 sierpnia 1863 r. konwój pod dowództwem porucznika Laudańskiego został zaatakowany przez dużo liczniejszy, ale słabiej uzbrojony oddział powstańców. Po trzech godzinach walki Rosjanie ustąpili z placu boju. Straty po stronie rosyjskiej wyniosły 181 zabitych. Prawie 300 żołnierzy (282) zostało wziętych do niewoli. Starty po stronie polskiej były wielokrotnie mniejsze: 10 zabitych i 50 rannych. Po bitwie część rosyjskich żołnierzy przeszła na stronę powstańców.
Znaczenie bitwy pod Żyrzynem
Starcie wojsk polskich i rosyjskich pod Żyrzynem to jedna z kluczowych bitew Powstania Styczniowego. 160 lat temu – 8 sierpnia 1863 r. – oddział ponad pięciuset carskich żołnierzy został całkowicie rozbity, a Polacy zdobyli 400 karabinów i ok. 140 tys. rubli. Pieniądze te zostały przeznaczone na wzmocnienie organizacyjne oddziałów operujących w województwie lubelskim i podlaskim.
Wiadomość o potyczce wywołała duży oddźwięk zarówno w społeczeństwie polskim, jak również władz rosyjskich i opinii międzynarodowej. Zachodnia opinia publiczna zaczęła domagać się od swych rządów udzielenia wsparcia walczącym Polakom. Jednocześnie zwycięstwo Polaków w bitwie przyczyniło się do zmiany namiestnika Królestwa Polskiego. Wielkiego Księcia Konstantego zastąpił feldmarszałek hr. Fiodor Berg. Zmiana ta spowodowała wzmożenie represji w stosunku do ludności polskiej i ostatecznie likwidację Królestwa Polskiego.
