Uczeni zakończyli pierwszy sezon poszukiwań precyzyjnego miejsca wielkiej bitwy pod Gaugamelą na terenie dzisiejszego irackiego Kurdystanu.

Batalia ta uznawana jest za jedną z najważniejszych w dziejach świata starożytnego. Jednak jej dokładna lokalizacja nie jest precyzyjnie określona. Naukowcy wstępnie wskazali jej możliwą lokalizację.

W bitwie pod Gaugamelą w 331 r. p.n.e. wzięło udział w sumie nawet kilkaset tysięcy żołnierzy. Wojska macedońsko-greckie pod wodzą Aleksandra Wielkiego rozgromiły wówczas armię perską dowodzoną przez achemenidzkiego króla, Dariusza III.

"Batalia ta uznawana jest za jedną z ważniejszych w okresie starożytności, bo przyniosła bezprecedensowe rozpowszechnienie się kultury greckiej na całym starożytnym Bliskim Wschodzie. To z kolei odcisnęło niezatarte znamię na dziedzictwie kulturowym zarówno świata śródziemnomorskiego, jak i Bliskiego Wschodu, które widoczne jest do dzisiaj" – powiedział PAP kierownik ekspedycji, która poszukuje pola bitwy, dr Michał Marciak z Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Naukowcy nadal nie są zgodni co do dokładnego miejsca bitwy. Wskazali możliwe lokalizacje bitwy w rejonie Tell Gomel i w okolicach Mosulu. Swoje badania Polacy prowadzą w Tell Gomel.

Podczas pierwszego sezonu polscy naukowcy wyznaczyli prawdopodobne miejsce zwycięstwa armii Aleksandra Wielkiego nad wojskami Dariusza III.

"Wytypowana przez nas olbrzymia równina spełnia szereg wymagań, o których wspominają źródła" – powiedział Marciak. Jak wyjaśnił, po pierwsze już sama nazwa Tell Gomel zdaniem językoznawców ma związek ze starożytną Gaugamelą. Pod drugie równina odpowiada opisom topograficznym - jest płaska i odpowiednia dla działań kawalerii perskiej, pomieści tak dużą liczbę walczących, a w jej zachodniej części znajdują się wzgórza, z których wojska macedońskie mogły obserwować przeciwników.

"Dodatkowo na jednej z pobliskiej przełęczy Gali Zerdak znajduje się szereg starożytnych płaskorzeźb skalnych. Uważamy, że jedna z nich powstała na cześć triumfu Aleksandra Wielkiego. Ukazuje ona jeźdźca na koniu, któremu bogini Nike wręcza laurowy wieniec zwycięstwa" – mówi kierownik ekspedycji.

Jak dodał, w odróżnieniu od dotychczasowych badań jego zespół jest w stanie wskazać prawdopodobną trasę przemarszu wojsk Aleksandra Wielkiego od przekroczenia Tygrysu po Tell Gomel. Możliwe było to dzięki analizie zdjęć satelitarnych w wysokiej rozdzielczości i późniejszej ich weryfikacji w terenie.

"Niewątpliwie naszym wielkim sukcesem byłoby odnalezienie materialnych pozostałości bitwy, na przykład obozu marszowego armii macedońskiej" – przyznał naukowiec.

Badania dr. Michała Marciaka finansowane są z grantu Narodowego Centrum Nauki. Uczeni z UJ współpracują z naukowcami z Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie oraz z włoskiego Uniwersytetu w Udine. O ile uda się zdobyć odpowiednie zezwolenia irackich władz, być może badania będą kontynuowane w rejonie Mosulu. (PAP)

autor: Beata Kołodziej, Szymon Zdziebłowski