Za nami już spotkania poświęcone rodzinie (Warszawa) oraz pracy i przedsiębiorczości (Łódź). 14 maja – w miesiącu szczególnie ważnym w polskim kalendarium historycznym – trzecia z cyklu konferencja podjęła temat obywatelskości i patriotyzmu, zarówno w wymiarze historycznym, jak i współczesnych doświadczeń. Gospodarzem tego wydarzenia był Uniwersytet Śląski w Katowicach.

Myśląc Ojczyzna… ‒ trzecia konferencja

O współczesnym polskim patriotyzmie dyskutowali w Katowicach przedstawiciele świata nauki, polityki, organizacji kościelnych zarówno katolickich, jak i Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego.

Mając świadomość szczególnego dziedzictwa ziemi śląskiej i obecnego tu ducha patriotyzmu i obywatelskiej podmiotowości, chcemy się dziś pytać o nasz współczesny patriotyzm; o to, jakiej Polski chcemy i jak rozumiemy dzisiaj polskie dobro wspólne w obszarze naszej obywatelskości i patriotyzmu ‒ mówił w wystąpieniu otwierającym konferencję Jarosław Gowin, wiceprezes Rady Ministrów, minister nauki i szkolnictwa wyższego. Minister zarysował także obszary refleksji nad patriotyzmem i zwrócił uwagę na wyzwania, z jakimi przychodzi nam się mierzyć w związku z dezawuacją pojęcia patriotyzmu i utożsamianiem go z nacjonalizmem, faszyzmem czy szowinizmem.

Rozważania o obywatelskości i patriotyzmie rozpoczął swym wystąpieniem ks. abp dr Wiktor Skworc, metropolita katowicki. Pokolenia przed nami położyły solidny fundament, na którym możemy budować teraźniejszość i przyszłość naszej Ojczyzny. Na Górnym Śląsku niezwykłymi przedstawicielami tych pokoleń są Wojciech Korfanty i August Hlond ‒ pierwszy biskup katowicki, a od 1926 r, prymas Polski. Ich życiowy dorobek i zaangażowane życiorysy niewątpliwie poszerzają znaczenie pojęć patriotyzm i obywatelskość ‒ mówił ks. arcybiskup.

Chrześcijański wymiar patriotyzmu

Podczas konferencji wielokrotnie powracano do nauczania Papieża Jana Pawła II, który jak nikt inny uczył nas, czym jest patriotyzm. W 1979 r. podczas mszy na krakowskich Błoniach apelował, byśmy „całe to duchowe dziedzictwo, któremu na imię Polska, raz jeszcze przyjęli z wiarą, nadzieją i miłością”. Zgodnie z nauczaniem społecznym Kościoła patriotyzm jest głęboko wpisany w uniwersalny nakaz miłości bliźniego. W nim zawiera się troska o dobro wspólne, o słabszych i bezbronnych, codzienna uczciwość wobec siebie i innych, gotowość do służby. Tak zdefiniowany patriotyzm stoi w wyraźnej sprzeczności z ideami skrajnie nacjonalistycznymi, które prowadzą do totalitaryzmu i nienawiści. Jak podkreślił wicepremier Jarosław Gowin, chrześcijański wzór patriotyzmu – można powiedzieć: gotowy przepis na miłość do Ojczyzny – znajdziemy w 1 Liście św. Pawła do Koryntian (1 Kor 13, 4-8a), w którym czytamy m.in., że „miłość [tu: do Ojczyzny] nie szuka swego (…), nigdy nie ustaje”.

Imprezy towarzyszące

Konferencji „Myśląc Ojczyzna… Obywatelskość i patriotyzm w setną rocznicę odzyskania niepodległości przez Polskę” towarzyszą dwie wystawy: przygotowana przez Muzeum Powstań Śląskich w Świętochłowicach ekspozycja „Śląsk – droga do Niepodległej”, oraz wystawa „Silesius” ukazująca różnorodność i bogactwo kulturowe Górnego Śląska.

Kolejne tematy cyklu konferencji

Odbywające się co miesiąc konferencje poruszać będą następujące tematy:

• Wolność, suwerenność i praworządność
• Ekologia, solidarność społeczna i zrównoważony rozwój
• Godność i sprawiedliwość społeczna
• Europa i pojednanie
• Kultura i tożsamość
• Państwo – Kościół
• Osoba ludzka i jej prawa.

Zwieńczeniem dziesięciu konferencji będzie międzynarodowy kongres w kwietniu 2019 r. podejmujący problematykę sumienia i odpowiedzialności w życiu publicznym.

Historia i przyszłość

Projekt „Polonia Restituta. Dekalog dla Polski w 100-lecie odzyskania niepodległości” adresowany jest do ludzi nauki, kultury, polityki i przedsiębiorczości, do studentów, środowisk rządowych, samorządowych
i organizacji pozarządowych, a także do osób zajmujących się edukacją. Organizatorami projektu są Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego oraz Rada do spraw Społecznych Konferencji Episkopatu Polski, zaś koordynatorem merytorycznym Akademia Ignatianum w Krakowie. Honorowy patronat nad cyklem konferencji objął Prezydent RP Andrzej Duda. Celem organizatorów jest, by obchodząc 100-lecie odzyskania niepodległości, nie tylko świętować i wspominać wielką historię, ale wypracować również konstruktywne koncepcje z myślą o nadchodzących dekadach.

Więcej informacji na stronie www.polonia-restituta.pl.