Odbudowa i rozwój kształcenia zawodowego 

– Od kilku lat absolwenci szkół podstawowych, w wielu powiatach w Polsce, wybierają w większości szkolnictwo zawodowe. Jeszcze pięć, sześć lat temu większość absolwentów gimnazjów wybierała szkolnictwo ogólnokształcące. Dlaczego? Dlatego, że niszczono szkolnictwo zawodowe w Polsce – mówił minister Przemysław Czarnek podczas wizyty w województwie opolskim. 
– Odbudowa szkolnictwa zawodowego rozpoczęła się z 2016 r., kiedy nastąpiła reforma wprowadzona przez minister Annę Zalewską i minister Marzenę Machałek. Szkolnictwo branżowe w miejsce zawodówek, ktore miały pejpratywne zabarwienie, by nie straszyć, a przyciągać młodzież – podkreślał szef MEiN.

Minister Przemysław Czarnek zwrócił uwagę na ogromne środki przekazywane na poprawę jakości kształcenia zawodowego. – Przeznaczamy od 9 do 16 mln zł w zależności od tego, jakie jest to centrum, na inwestycje w Branżowe Centrów Umiejętności. Oprócz 1,4 mld zł zapisaliśmy również w prawie oświatowym nową jednostkę Branżowe Centrum Umiejętności po to, żeby zagwarantować beneficjentom również stałe finansowanie tych placówek – dodał minister.

Szef resortu edukacji i nauki przypomniał, że Branżowe Centra Umiejętności odpowiadają na potrzeby rynku pracy w danym regionie. – Branżowe Centra Umiejętności to nowoczesne ośrodki szkolnictwa zawodowego stworzone na bazie szkoły zawodowej w porozumieniu z organem prowadzącym, ale też w porozumieniu ze szkołą wyższą zawodową i w szczególności z konkretną branżą – dodał.

BCU w województwie opolskim

W województwie opolskim powstanie sześć nowoczesnych placówek kształcenia, egzaminowania i doskonalenia zawodowego. Podpisane umowy obejmują następujące dziedziny:

• logistyka – powiat brzeski – 12 mln zł,
• żegluga śródlądowa i rybactwo śródlądowe – powiat kędzierzyńsko-kozielski – 13,5 mln zł,
• izolacje przemysłowe – Centrum Szkolenia Zawodowego – prawie 10 mln zł,
• prace wykończeniowe – powiat nyski – prawie 9,5 mln zł,
• przemysł motoryzacyjny – miasto Opole – 16 mln zł,
• spedycja – powiat krapkowicki – ponad 10,5 mln zł.

Branżowe Centra Umiejętności

Branżowe Centra Umiejętności to kolejny etap reformy kształcenia zawodowego. Jest to zupełna nowość w systemie oświaty, wykraczająca poza dotychczasowe tradycyjne modele kształcenia, szkolenia i doskonalenia zawodowego. Centra będą zaawansowanymi technologicznie ośrodkami kształcenia, szkolenia i egzaminowania w danej branży. Z ich oferty będą mogli korzystać uczniowie, studenci, nauczyciele, wykładowcy oraz pracownicy branż.

Wśród dziedzin, w których powstaną centra znajdą się także branże kluczowe dla rozwoju przemysłu, w tym m.in. automatyka, robotyka, mechatronika, przemysł motoryzacyjny, przemysł lotniczy, energetyka odnawialna, transport, spedycja i logistyka, czy przetwórstwo spożywcze. Dzięki zaangażowaniu branż, projekty te połączą w jeszcze większym stopniu biznes z edukacją zawodową i zapewnią trwałą współpracę pomiędzy branżami, szkołami zawodowymi i uczelniami. 

BCU będą miały charakter przekrojowy i uzupełnią istniejącą ofertę kształcenia zawodowego na poziomie szkolnictwa ponadpodstawowego i szkolnictwa wyższego. Centra będą odgrywały istotną rolę w przygotowaniu kadr na potrzeby gospodarki w wielu dziedzinach. 

Oferta BCU będzie skierowana do szerokiego grona odbiorców, w szczególności do uczniów, studentów, doktorantów, nauczycieli, nauczycieli akademickich oraz pracowników w obszarze danej dziedziny zawodowej.

BCU będą prowadziły 4 rodzaje działalności:

1. edukacyjno-szkoleniową, m.in. w postaci:
   • branżowych szkoleń zawodowych dla uczniów i studentów, firmowanych i certyfikowanych przez branżę, dotyczących najbardziej aktualnych rozwiązań w danej dziedzinie,
   • przygotowania nowych kwalifikacji sektorowych dla osób dorosłych zainteresowanych uzyskaniem kwalifikacji lub przekwalifikowaniem się,
   • kursów przygotowujących do uzyskania kwalifikacji sektorowej,
   • egzaminów zawodowych i egzaminów prowadzących do potwierdzenia kwalifikacji sektorowych,
   • szkoleń branżowych dla nauczycieli zawodu;
2. wspierającą współpracę szkół, placówek i uczelni z pracodawcami;
3. innowacyjno-rozwojową, upowszechniającą wiedzę, innowacje i nowe technologie oraz transformację ekologiczną i cyfrową;
4. wspierającą realizację doradztwa zawodowego dla uczniów i aktywizację zawodową studentów, doktorantów i absolwentów studiów.

Wśród 120 dziedzin, w których mogą powstać centra, znajdą się także branże kluczowe dla rozwoju przemysłu, w tym m.in. automatyka, robotyka, mechatronika, przemysł motoryzacyjny, przemysł lotniczy, energetyka odnawialna, transport, spedycja i logistyka, czy przetwórstwo spożywcze.

15 września br. Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji na zlecenie Ministerstwa Edukacji i Nauki ogłosiła konkurs skierowany do przedstawicieli poszczególnych branż. Konkurs realizowany jest w ramach Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności, ale obecnie prefinansowany ze środków krajowych pochodzących z Polskiego Funduszu Rozwoju. Kwota przeznaczona na dofinansowanie przedsięwzięć w konkursie wynosi: 1,429 mld zł w podziale na 120 dziedzin – od 9 do 16 mln zł. 

Dotychczas odbyły się trzy nabory na utworzenie BCU:

• I nabór – 15.10-16.12.2022 – wyłoniono 63 wnioski – wartość dofinansowania: ponad 700 mln zł,
• II nabór – 3.02-3.04.2023 – wyłoniono 26 wniosków – wartość dofinansowania: ponad 314 mln zł,
• III nabór – 7.07-25.09.2023 .

Przewiduje się utworzenie co najmniej 20 BCU do końca 2023 r. a kolejnych 100 do końca 2024 r.