W konkursie nagradzane są osoby, zespoły i instytucje, które nie ustają w rzetelnym i ciekawym opowiadaniu o nauce. Popularyzator Nauki to konkurs organizowany co roku przez serwis Nauka w Polsce PAP i Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego.

"Żeby przekonać Polaków, że warto inwestować w rozwój nauki - inwestować, bo to się przekłada na rozwój gospodarczy, ale przede wszystkim inwestować dlatego, że to się przekłada na rozwój intelektualny i duchowy naszego społeczeństwa, to trzeba pokazywać na czym polegają odkrycia naukowe, na czym polegają pożytki, także te niewymierne, te duchowe z badań naukowych" - podkreślił wicepremier, minister nauki i szkolnictwa wyższego Jarosław Gowin.

"I to jest wielka rola i wielka zasługa państwa" - zwrócił się szef resortu nauki do laureatów i finalistów konkursu Popularyzator Nauki 2019.

Przewodniczący kapituły konkursu prof. Michał Kleiber skomentował, że społeczeństwa nierozumiejące istoty współczesnych osiągnięć nauki nie są w stanie skutecznie konkurować w dynamicznie rozwijającym się świecie. I dodał:  „Bez popularyzatorskiej pasji wielu osób nigdy nie będziemy w stanie jako społeczeństwo podejmować w pełni świadomych decyzji o tak ważnych dla nas sprawach jak przyszłość energetyki, znaczenie przestrzegania prywatności danych, zakres dopuszczalności organizmów zmodyfikowanych genetycznie, terapeutyczny potencjał komórek macierzystych czy konsekwencje religijnej ortodoksji. Nasi laureaci, uczeni i przedstawiciele mediów, to ludzie otwierający przed nami pasjonujący i tak ważny dla naszej przyszłości świat współczesnej nauki”.

Nagroda Główna: Dolnośląski Festiwal Nauki

Nagrodę Główną w konkursie otrzymał Dolnośląski Festiwal Nauki organizowany co roku jesienią. Jego pierwsza edycja, zapoczątkowana przez prof. Aleksandrę Kubicz, odbyła się w 1998 roku. Sesja stacjonarna ma miejsce odbywa się we Wrocławiu, a sesje wyjazdowe - w 10 miastach regionu. W organizację wydarzenia włączają się uczelnie Wrocławia, instytuty PAN i środowiska pozauczelniane. Podczas dotychczasowych 22 edycji Dolnośląskiego Festiwalu Nauki zorganizowano ponad 30 tys. popularnonaukowych wydarzeń, które zyskały ponad 1,5 mln odbiorców.

„To jeden z pionierskich w Polsce festiwali nauki. Imponuje skala jego działań i czas funkcjonowania. W ramach 22 dotychczasowych edycji odbyło się ok. 30 tys. wydarzeń. Twórcy festiwalu opowiadają o nauce nie tylko podczas spotkań we Wrocławiu, ale i w ramach sesji wyjazdowych, w różnych miastach Dolnego Śląska. Wydarzenie powstało w dużej mierze siłami naukowców i przy ograniczonym budżecie” – ocenili przedstawiciele kapituły.

Kategoria Naukowiec: dr Wojciech Glac

W kategorii Naukowiec nagrodę otrzymał dr Wojciech Glac z Wydziału Biologii Uniwersytetu Gdańskiego. Badacz jest lokomotywą trójmiejskich Dni Mózgu, podczas których wygłasza wykłady. Prowadzi też warsztaty popularyzatorskie i wykłady. Ceni sobie przede wszystkim bezpośredni kontakt z odbiorcami.

„Dr Glac doceniony został za talent popularyzatorski. Potrafi mówić o zagadnieniach neurobiologicznych językiem prostym, ale precyzyjnym. Jest pomysłodawcą i organizatorem ważnego wydarzenia w środowisku trójmiejskim - Dni Mózgu na Uniwersytecie Gdańskim” – uzasadnili swoją decyzję przedstawiciele kapituły konkursowej.

Kategoria: Animator - Dawid Myśliwiec

W kategorii Animator nagrodę otrzymał Dawid Myśliwiec. Jego popularnonaukowy kanał "Uwaga Naukowy Bełkot!" na YouTubie ma już 455 tys. subskrybentów i 56 mln wyświetleń.  Dawid Myśliwiec prowadzi też kanał "Wyłącznie Naukowy Bełkot" –z ponad dwoma milionami wyświetleń - oraz popularnonaukowy podcast "Przegadana godzina". Prowadzi też autorskie wykłady popularnonaukowe, bierze udział w Festiwalach Nauki.

„Jest on jednym z najpopularniejszych polskich youtuberów, zajmujących się promowaniem wiedzy. Zbudował wokół swoich działań dużą społeczność odbiorców. Należy docenić zasięg jego działań, wszechstronność i staranność w przygotowywaniu swoich tematów” – ocenili przedstawiciele kapituły konkursu.

Kategoria Zespół: Heweliusze Nauki

W kategorii Zespół laureatami zostali Heweliusze Nauki. Występują oni na uniwersytetach dziecięcych, prowadzą zajęcia dodatkowe w szkołach, prezentują swoje pokazy na różnych festiwalach nauki. Heweliuszom Niestraszne są im żadne tematy ani dziedziny: wykłady o roślinach, pokazy o powietrzu, ogniu czy dźwięku, warsztaty archeologiczne czy wątki inspirowane literaturą.

„To doświadczony zespół, który zbudował dobrą sieć kontaktów w szkołach. W swoich pokazach czy wykładach Heweliusze pokazują, że nauka jest dla wszystkich. A popularyzacja nauki może być świetnym sposobem na życie” – ocenili przedstawiciele kapituły konkursu.

Kategoria Instytucja: Stowarzyszenie Rzecznicy Nauki

W kategorii Instytucja nagroda trafiła do Stowarzyszenia Rzecznicy Nauki. Grono to skupia dziś ponad 60 badaczy, którzy od 2016 roku uzbierali na swoim koncie ponad 300 rozmaitych aktywności popularyzatorskich. Ich misją jest tworzenie społeczeństwa, które swoje decyzje opiera o naukowe badania – potrafi analizować informacje, polega na faktach, nie na opiniach. Rzecznicy Nauki wspierają też sztukę efektywnej komunikacji - ucząc, jak prowadzić dobrą, merytoryczną rozmowę.

„To autentyczny ruch popularyzatorów nauki, mający na koncie wiele cennych inicjatyw. Działania rzeczników, np. akcja ‘A dowodzik jest?’, obejmują zasięgiem cały kraj i wszystkie dziedziny nauki. Stowarzyszenie w nowoczesny i sprawny sposób pomaga łączyć ze sobą naukowców i dziennikarzy zainteresowanych opowiadaniem o nauce. Należy też docenić zwinność organizacyjną stowarzyszenia” – uzasadnili przedstawiciele jury.

Kategoria Media: Crazy Nauka

Twórcy Crazy Nauki - Aleksandra i Piotr Stanisławscy - nagrodę otrzymali w kategorii Media. To małżeństwo dziennikarzy popularyzuje naukę od lat – m.in. za pośrednictwem bloga Crazy Nauka i fanpejdżu na Facebooku. W audycji "Homo Science" w TOK FM dziennikarski duet rozmawia z naukowcami na ważne i ciekawe tematy. A w książce "Fakt, nie mit" rozprawia się z pseudonaukowymi mitami

„Laureaci wykonują imponującą i solidną pracę. Nie tylko prowadzą największy w Polsce blog popularnonaukowy Crazy Nauka, ale i audycję radiową ‘Homo Science’. Docenić należy też ich książkę ‘Fakt, nie mit’, w której rozprawiają się z pseudonauką” – uzasadniło swoją decyzję jury konkursu.

Wyróżnienie – Marta Wrzosek

W konkursie oprócz nagród przyznano też wyróżnienia. Jedno z nich otrzymała dr Marta Wrzosek - mykolog z Wydziału Biologii Uniwersytetu Warszawskiego. Jest ona współautorką książki „W czym grzyby są lepsze od ciebie”. Od lat prowadzi warsztaty, wykłady, spotkania o tematyce mikologicznej. Marzeniem jej życia jest założenie Mykoteki – specjalnego muzeum poświęconego grzybom, a także i Centrum Mykologicznego.

„Badaczka z pasją popularyzuje mykologię – zarówno wśród młodszych, jak i wśród starszych osób. I na każdym kroku pokazuje, że grzyby to niezwykle ciekawe organizmy. Doceniono książkę jej współautorstwa: ‘W czym grzyby są lepsze od ciebie?” – poinformowali przedstawiciele kapituły.

Wyróżnienie – Jerzy Rafalski

Drugie z wyróżnień uzyskał Jerzy Rafalski. Prowadzi on wykłady i pokazy z zakresu astronomii i przygotowuje astronomiczne animacje. O zagadkach kosmosu opowiada w mediach i na festiwalach nauki. Jest autorem kilku popularnonaukowych książek o astronomii. Mimo wielu obowiązków zawsze znajduje czas, by spojrzeć w niebo.

„Laureat jest pasjonatem astronomii. Przygotowuje i prowadzi autorskie multimedialne seanse astronomiczne w toruńskim planetarium. Jest też autorem książek o astronomii, tłumaczonych też na inne języki. Jego działania cieszą się dużą popularnością” – uzasadniło jury konkursu.

O konkursie

Do 15. edycji konkursu Popularyzator Nauki wzięło nadesłano 109 zgłoszeń.  Popularyzator Nauki to najstarszy i najbardziej prestiżowy w Polsce konkurs, w którym nagradzani są uczeni, ludzie mediów, instytucje oraz społecznicy, których pasją jest dzielenie się wiedzą i odsłanianie tajemnic współczesnej nauki w sposób przystępny dla każdego. Organizatorami konkursu są serwis Nauka w Polsce PAP oraz Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego.

Kapituła konkursu Popularyzator Nauki 2019:

W skład kapituły oceniającej kandydatów konkursu weszli: 

• prof. Michał Kleiber – Przewodniczący kapituły - jeden z inicjatorów konkursu, wiceprezes Europejskiej Akademii Nauk i Sztuk wieloletni prezes PAN, b. minister nauki i informatyzacji;
• dr hab. Sebastian Skuza – wiceminister nauki i szkolnictwa wyższego;
• prof. Magdalena Fikus –  współorganizatorka warszawskiego Festiwalu Nauki;
• Robert Firmhofer – dyrektor Centrum Nauki Kopernik;
• red. Krzysztof Michalski – dziennikarz naukowy Polskiego Radia;
• dr Robert Mysłajek - przyrodnik, popularyzator nauki, laureat konkursu w 2016 r.;
• Anna Ślązak – dziennikarka naukowa PAP, kierownik serwisu Nauka w Polsce – PAP;
• dr hab. Piotr Sułkowski z Uniwersytetu Warszawskiego, znany z projektu "Zapytaj fizyka";
• prof. Wojciech Dindorf - popularyzacją nauki zajmuje się od ponad 60 lat;
• dr Magdalena Osial z UW - autorka projektu "Manufaktura Naukowców, czyli Uniwersytet Każdego Wieku";
• Michał Szydłowski, który jako Pan Korek prowadzi pokazy naukowe m.in. dla szkół i podczas festiwali nauki;
• dr Ireneusz Kaługa z Grupy EkoLogicznej;
• Iwona Kieda reprezentująca Instytut Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN w Olsztynie;
• prof. Andrzej Katunin, który popularyzuje m.in. zagadnienia geometrii fraktalnej;
• dr Jan Świerkowski - lider Instytutu B61, który popularyzuje naukę, łącząc pracę artystów i badaczy;
• prof. Przemysław Wojtaszek z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu – pomysłodawca i organizator ogólnopolskiej „Nocy Biologów”.

Autor: PAP