Warto skończyć studia

Ośrodek Przetwarzania Informacji (OPI) wprowadził na zlecenie Ministerstwa Edukacji i Nauki (MEiN) zupełnie nowe funkcje do ogólnopolskiego systemu monitorowania Ekonomicznych Losów Absolwentów szkół wyższych (ELA). Nowe dane potwierdzają, że dyplom ma duże znaczenie na rynku pracy. Analizując osoby, które rozpoczęły studia I lub II stopnia w 2016 r. wyraźnie widać, że absolwenci, którzy uzyskali dyplom, częściej pracowali, w porównaniu do osób, które porzuciły studia.

– Najnowsze dane systemu ELA potwierdzają, że w życiu warto być konsekwentnym i skończyć rozpoczęte studia. Rezygnacja z kształcenia przed uzyskaniem dyplomu, nawet jeżeli początkowo wiąże się z korzyściami finansowymi, w perspektywie kilku lat jest nieopłacalna. Najnowsze dane ELA pokazują, że w przypadku studiów I stopnia już w trzecim lub czwartym roku – w zależności od dziedziny studiów –  absolwenci z dyplomem zarabiają niemal dwukrotnie więcej niż osoby, które porzuciły studia – mówi Przemysław Czarnek, Minister Edukacji i Nauki.

– Najnowsze aktualizacje systemu ELA stanowią także duże wsparcie dla wszystkich polskich uczelni, które aplikują do prestiżowych, międzynarodowych rankingów. Specjalnie dla nich eksperci OPI przygotowali niezbędne dane, które są przedstawione w postaci zintegrowanych wskaźników gotowych do wprowadzenia do formularzy rankingowych. Algorytmy wykorzystywane przy konstrukcji tych wskaźników były konsultowane z podmiotami prowadzącymi rankingi. Warto podkreślić, że pozycja w prestiżowych rankingach jest nie tylko ważnym elementem kształtowania wizerunku uczelni w kraju, ale sprzyja przede wszystkim międzynarodowej wymianie naukowej – dodaje szef MEiN.

– ELA, to obok systemów POL-on, RAD-on i platformy edukacyjnej NAVOICA, jedno z najbardziej popularnych narzędzi OPI. Jesteśmy z niego dumni, gdyż wciąż go rozwijamy i dodawane są nowe funkcje służące społeczności akademickiej, uczelniom oraz twórcom polityk edukacyjnych i ekspertom rynku pracy. Najnowsze aktualizacje potwierdzają, że dyplom ukończenia studiów jest cenny i nie warto porzucać kształcenia przed jego zdobyciem. Absolwenci studiów nie tylko zazwyczaj lepiej zarabiają, ale także mają mniejsze ryzyko bezrobocia – mówi dr inż. Jarosław Protasiewicz, dyrektor Ośrodka Przetwarzania Informacji.

Korzystniejszą sytuację absolwentów na rynku pracy w przypadku studiów I stopnia potwierdzają Względne Wskaźniki Bezrobocia i Względne Wskaźniki Zarobków. O ile w pierwszych dwóch latach po uzyskaniu dyplomu absolwenci studiów I stopnia mają wyższe ryzyko bezrobocia, to już w trzy lub więcej lat, Względny Wskaźnik Bezrobocia (WWB) spada znacznie poniżej wartości otrzymanej dla osób, które porzuciły studia. Z kolei Względny Wskaźnik Zarobków (WWZ) jest wyższy w przypadku absolwentów z dyplomem już od pierwszego roku po dyplomie, a w trzecim i w czwartym roku absolwenci z dyplomem zarabiają niemal dwukrotnie więcej niż osoby, które porzuciły studia.

– Nieco mniejsze różnice, ale nadal na korzyść absolwentów z dyplomem, występują wśród osób, które rozpoczęły studia II stopnia. Absolwenci z dyplomem, o ile mają wyższe ryzyko bezrobocia w pierwszym roku po uzyskaniu dyplomu, to już od drugiego roku ich ryzyko bezrobocia znacząco spada. Zarobki absolwentów i osób, które porzuciły studia są zbliżone w ciągu pierwszych trzech lat po dyplomie, ale już w czwartym roku zarabiają nieco więcej niż ci, którzy porzucili studia – mówi dr hab. Mikołaj Jasiński, ekspert Ośrodka Przetwarzania Informacji.

Osoby, które porzuciły studia, mają większe ryzyko bezrobocia

Poniższa tabela prezentuje wartości Względnych Wskaźników Bezrobocia dla absolwentów studiów I stopnia i osób, które zrezygnowały ze studiów. Również w poszczególnych dziedzinach widzimy, że ryzyko bezrobocia, szczególnie od trzeciego roku po uzyskaniu dyplomu jest znacząco niższe wśród absolwentów z dyplomem, niż wśród osób, które porzuciły studia.

Tabela 1. Względny Wskaźnik Bezrobocia: absolwenci studiów I stopnia i osoby, które porzuciły studia według dziedzin nauk

		Względny wskaźnik bezrobocia
		w 1. roku	w 2. roku	w 3. roku	w 4. roku
Dziedzina nauk humanistycznych	po dropoucie	0.75	0.8	0.85	0.94
	po dyplomie	1.18	0.92	0.49	-
Dziedzina nauk inżynieryjno-technicznych	po dropoucie	0.71	0.59	0.57	0.64
	po dyplomie	1.02	1.02	-	-
Dziedzina nauk medycznych i nauk o zdrowiu	po dropoucie	0.81	0.77	0.87	0.94
	po dyplomie	1.27	1.04	0	0.05
Dziedzina nauk rolniczych	po dropoucie	0.97	0.79	0.85	0.98
	po dyplomie	1.32	0.93	-	-
Dziedzina nauk ścisłych i przyrodniczych	po dropoucie	0.65	0.52	0.52	0.57
	po dyplomie	0.98	0.94	0	-
Dziedzina nauk społecznych	po dropoucie	0.67	0.68	0.68	0.77
	po dyplomie	1.1	0.93	0.54	-
Dziedzina sztuki	po dropoucie	0.86	0.9	1.08	1.09
	po dyplomie	1.55	1.7	-	-
Uwaga: Nie wszystkie studia rozpoczęte w 2016 r. trwają tyle samo. Poza tym, nie wszyscy studenci uzyskują dyplom w planowanym terminie. W związku z tym pewne dziedziny liczyły mniej niż 20 absolwentów, którzy ukończyli studia na tyle wcześnie, by upłynęły trzy lub cztery lata od uzyskania przez nich dyplomu. W takich sytuacjach wstawiono myślnik.

– Podobnie sytuacja wygląda wśród osób, które studiowały na studiach II stopnia. Absolwenci z dyplomem już po dwóch lub trzech latach od uzyskania dyplomu mają niższe ryzyko bezrobocia niż osoby, które zdecydowały się studia porzucić. Wyjątek tutaj stanowi dziedzina sztuki i nauk ścisłych i przyrodniczych – dr Marek Bożykowski, ekspert Ośrodka Przetwarzania Informacji.

Absolwenci zarabiają więcej

Absolwenci z dyplomem studiów I stopnia wraz z upływem czasu również zarabiają więcej niż osoby, które porzuciły studia. Nie widać natomiast dużej różnicy w przypadku absolwentów studiów II stopnia. Po studiach I stopnia (we wszystkich dziedzinach od pierwszego roku) zarobki są wyższe wśród absolwentów z dyplomem niż wśród osób, które porzuciły studia. Wyjątek stanowi dziedzina sztuki, gdzie obie grupy uzyskują podobne zarobki. Natomiast po studiach II stopnia, w większości dziedzin zarobki wśród absolwentów i wśród osób, które porzuciły studia są dość podobne. Wyjątek obserwujemy w dziedzinie nauk medycznych i nauk o zdrowiu, gdzie widać bardzo wyraźną przewagę absolwentów nad osobami, które porzucają studia przed uzyskaniem dyplomu pod względem zarobków. Należy jednak pamiętać, że osoby, które porzucają studia II stopnia posiadają, już dyplom studiów I stopnia. Mają zatem wykształcenie wyższe, które jest na rynku pracy cenione wyżej, niż wykształcenie średnie.

Prestiż uczelni ma znaczenie

– Uzyskane dane pokazują również, że osoby, które porzuciły studia na największych, prestiżowych uniwersytetach na rynku pracy, w niektórych aspektach radzą sobie nawet nieco lepiej od absolwentów. Warto jednak zwrócić uwagę, że okres obserwacji jest dość krótki i ci, którzy z reguły rezygnują ze studiów ze względu na korzystniejsze oferty na rynku pracy, z natury rzeczy na początku radzą sobie dobrze. Korzystają oni z prestiżu swoich uczelni, a także zdobytych w trakcie nauki wiedzy i umiejętności, nawet jeżeli nie zostały one potwierdzone dyplomem – mówi dr hab. Agnieszka Chłoń-Domińczak, prof. SGH, ekspertka Ośrodka Przetwarzania Informacji.

Co nowego w ELA?

Jesienna aktualizacja systemu ELA koncentruje się na trzech celach: opisie sytuacji zawodowej i edukacyjnej studentów, opisie aktywności zawodowych i procesów kształcenia doktorantów oraz wsparciu informacyjnym uczelni aplikujących do rankingów międzynarodowych. W jesiennej odsłonie tegorocznej edycji ELA pojawia się kolejny typ raportów dotyczący aktywności zawodowej studentów. Raport ten składa się z trzech sekcji. Pierwsza sekcja zawiera informacje o aktywności studentów na rynku pracy na kolejnych latach studiów. Druga część raportu jest poświęcona modyfikacjom ścieżek kształcenia studentów wynikającym z uwarunkowań rynku pracy. Wskaźniki charakteryzujące aktywność studentów na rynku pracy są przedstawiane w tej sekcji w okresie roku akademickiego, w którym nastąpiły poszczególne typy modyfikacji ścieżek kształcenia. Trzecia część raportu zawiera natomiast porównanie rezultatów na rynku pracy osiąganych po zakończeniu studiów bez uzyskania dyplomu i po uzyskaniu dyplomu. Wskaźniki aktywności zawodowej przedstawione w tej sekcji pozwalają na porównanie wyjścia na rynek pracy osób, które ukończyły edukację dyplomem i tych, którzy porzucili studia. 

Charakterystyka ścieżek kształcenia doktorantów i ich aktywności zawodowej podczas przygotowywania rozprawy doktorskiej stanowi dopełnienie opisu społeczności akademickiej przez system ELA. W ramach nowej sekcji udostępnione są dwa typy raportów: „Ścieżki kształcenia doktorantów” oraz „Aktywność zawodowa doktorantów”. Raporty te prezentują wyniki na czterech poziomach: ogólnopolskim, poszczególnych dziedzin kształcenia w skali całego kraju, poszczególnych placówek kształcących doktorantów oraz poszczególnych dziedzin kształcenia w ramach tych placówek.

Aby ułatwić uczelniom aplikowanie do międzynarodowych rankingów, eksperci OPI udostępnili również informacje, przedstawione w postaci zintegrowanych wskaźników gotowych do wprowadzenia do formularzy rankingowych. W obecnej edycji udostępnione są wskaźniki wykorzystywane przez trzy najlepiej rozpoznawane rankingi międzynarodowe: Ranking szanghajski (Global Research University Profiles), QS World University Rankings i QS Graduate Employability Ranking oraz U-Multirank.