Cukrzyca – cywilizacyjna choroba metaboliczna

Cukrzyca jest cywilizacyjną chorobą metaboliczną, która charakteryzuje się podwyższonym stężeniem cukru we krwi. Choroba ta związana jest z nieprawidłowym wydzielaniem i/lub działaniem insuliny w organizmie. Szacuje się, że co 11 dorosły na świecie jest chory na cukrzycę. W Polsce osób ze zdiagnozowaną cukrzycą według ostatnich danych GUS jest 3,1 mln (prawie 8% populacji).

Szacunki Międzynarodowej Federacji Diabetologicznej pokazują, że liczba ta przekroczy 4 mln w roku 2040 (ok. 11% ludności kraju). Specjaliści zwracają także uwagę, że cukrzyca powoduje bardzo groźne powikłania, takie jak choroby serca i układu krążenia, choroby nerek, nadciśnienie tętnicze czy też ślepota. Jednym z powikłań jest także tzw. Zespół Stopy Cukrzycowej, czyli infekcje, a nawet destrukcja tkanek głębokich, w połączeniu z zaburzeniami neurologicznymi w obrębie stóp. Leczenie tego powikłania jest bardzo trudne ze względu na występujące u chorego zaburzenia czucia, w tym brak bólu, które prowadzą do powstawania trudno gojących się ran. To z kolei może prowadzić do martwicy tkanek i w konsekwencji konieczności amputacji palców, stopy lub nawet całej kończyny dolnej. 

Projekt dofinansowany w ramach programu MNiSW „Nauka dla społeczeństwa”

W ostatnich latach zarówno w Polsce, jak i na świecie, dokonał się postęp technologiczny w zakresie rozwiązań umożliwiających zmiany w leczeniu i monitorowaniu tej choroby. Jedno z rozwiązań opracowali naukowcy z Sieci Badawczej Łukasiewicz – Łódzkiego Instytutu Technologicznego w ramach projektu „Aktywne obuwie terapeutyczne dedykowane pacjentom z Zespołem Stopy Cukrzycowej”. Projekt został dofinansowany ze środków budżetu państwa w ramach programu Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego pod nazwą „Nauka dla Społeczeństwa”.

- Cukrzyca to olbrzymie wyzwanie i jednocześnie test dla środowisk medycznych i naukowych. Jednym z najważniejszych obszarów działalności Łukasiewicz-ŁIT są choroby cywilizacyjne, ich leczenie, zapobieganie oraz profilaktyka. Dlatego też, we współpracy z Uniwersytetem Medycznym w Łodzi, podjęliśmy się realizacji tego projektu jako naszego wkładu w walkę z tą groźną chorobą” – podkreśla dr hab. inż. Renata Żyłła, dyrektor Instytutu.

Projekt jest realizowany w Centrum Materiałów Obuwniczych, Produktów Barwionych i Spożywczych w Łukasiewicz – ŁIT, zaś jego kierownikiem zarządzającym jest dr hab. inż. Katarzyna Ławińska, dyrektor Centrum. 

- Zespół Stopy Cukrzycowej jest bardzo niebezpiecznym powikłaniem, które ogranicza aktywność zawodową osób nim dotkniętym, a niewłaściwie leczone lub w porę nierozpoznane może doprowadzić do amputacji. Dlatego też zasadniczym celem projektu jest ograniczenie następstw choroby tj. postępującej niepełnosprawności oraz związanej z nią wymuszonej absencji zawodowej, a także wzrost świadomości społecznej w tym zakresie - mówi dr hab. inż. Katarzyna Ławińska.

- Brak systemu leczenia osób z Zespołem Stopy Cukrzycowej, ale przede wszystkim brak specjalistycznych rozwiązań rynkowych w postaci np. odpowiedniego obuwia terapeutycznego sprawia, że aż ponad połowę z tych amputacji można by uniknąć - podkreśla dyrektor Centrum.

Innowacyjne obuwie wspomoże chorych na cukrzycę

W ramach projektu zespół Łukasiewicz – ŁIT, przy współpracy ze specjalistami z Uniwersytetu Medycznego, opracował prototypowe rozwiązanie terapeutyczne w postaci obuwia dla osób ze zdiagnozowanym Zespołem Stopy Cukrzycowej z zaimplementowaną technologią elektromagnetycznej terapii ran tzw. CoPTheN (Comprehensive Physical THErapy for Neuropathy). 

- Nasze obuwie wykorzystuje, opracowane przez zespół projektowy, specjalne wkładki podeszwowe, w których zostały zamontowane zminiaturyzowane emitery pola elektromagnetycznego i ultradźwięków. Dzięki temu udało się osiągnąć potwierdzony badaniami efekt przyspieszenia gojenia się ran, w szczególności ran tkanki łącznej - podaje prof. dr hab. n. med. Ireneusz Majsterek, kierownik merytoryczny projektu. 

- Ponadto dzięki zastosowaniu tej technologii inne pozytywne efekty to zwiększenie przepływu krwi i lepsze krążenie, a więc szybsza regeneracja, a także działanie przeciwobrzękowe czy antyzapalne -dodaje dr Robert Gajewski, specjalista w zakresie podologii.

Kluczowym elementem całego układu terapeutycznego jest elektroniczny, programowalny sterownik. Umożliwia on zastosowanie terapii dostosowanej do aktywności zawodowej danego pacjenta w trakcie codziennego funkcjonowania. 

- Urządzenie posiada powszechnie stosowany w smartfonach port USB-C, dzięki czemu możemy prosto i szybko zaprogramować odpowiedni program terapeutyczny, w tym jego całkowity czas trwania, długość poszczególnych impulsów elektromagnetycznych / ultradźwiękowych, ich intensywność, częstotliwość. Programy można dostosować w zależności od potrzeb chorego - podkreśla lek. Mateusz Siwak, główny wykonawca prac badawczo-rozwojowych w projekcie.

Projekt niebawem będzie dostępny na rynku

Obecnie Łukasiewicz – ŁIT kończy realizację projektu, ale już myśli o kolejnych krokach w celu efektywnej komercjalizacji rozwiązania. Pierwszym z nich jest zgłoszenie wynalazku zarówno do polskiego, jak i Europejskiego Urzędu Patentowego. Kolejnym będzie nawiązanie współpracy z partnerami biznesowymi dzięki czemu możliwy będzie dalszy rozwój i wdrożenie obuwia na rynek Polski, a być może nawet europejski. 

- Łukasiewicz – ŁIT jako jedna z niewielu jednostek badawczych w Polsce i w Europie podjął wyzwanie stworzenia obuwia z aktywnym systemem terapeutycznym w ramach walki z cukrzycą jako chorobą cywilizacyjną. Dzięki naszemu obuwiu chcemy umożliwić osobom z Zespołem Stopy Cukrzycowej aktywne życie bez ryzyka amputacji - podsumowuje dr hab. inż. Katarzyna Ławińska.