Prosta „Szybka ścieżka”
08.01.2020
Czy dokumentacja konkursowa dotycząca projektów badawczo-rozwojowych realizowanych z udziałem środków unijnych może być napisana prostym językiem? Ależ tak. Chce to udowodnić Narodowe Centrum Badań i Rozwoju, ogłaszając pierwszy w tym roku konkurs Szybka Ścieżka. Agencja wykonawcza ministra nauki i szkolnictwa wyższego przeznaczy w nim 1,2 mld zł na dofinansowanie innowacyjnych projektów. Środki te pochodzą z Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój.
Kiedy można składać wnioski? Cały konkurs został podzielony na cztery rundy, przy czym rundy I-II i III-IV mają innych adresatów. I tak w dwóch pierwszych rundach, trwających łącznie od 7 lutego do 3 kwietnia 2020 roku, czekamy na projekty realizowane przez duże przedsiębiorstwa oraz konsorcja złożone z dużych przedsiębiorstw (także z udziałem MŚP i jednostek naukowych). Z kolei w rundach III i IV, trwających od 4 kwietnia do 1 czerwca, dofinansowanie mogą uzyskać projekty realizowane przez małe i średnie przedsiębiorstwa oraz ich konsorcja (także z udziałem jednostek naukowych). Po raz pierwszy ustalono alokację dla poszczególnych rund: I runda – 300 mln zł, II runda – 100 mln zł, III runda – 500 mln zł, IV runda – 300 mln zł. Flagowy konkurs NCBR przeszedł duże zmiany. Wszystkie one stanowią ukłon w stronę wnioskodawców.
– Z satysfakcją mogę dziś ogłosić, że Szybka Ścieżka będzie w tym roku nie tylko szybka, ale też tak prosta, jak to możliwe – w krótkich słowach podsumowuje zmiany Jarosław Gowin, wicepremier, minister nauki i szkolnictwa wyższego.
– Nasza polityka gospodarcza konsekwentnie stawia na rozwój Polski poprzez podnoszenie poziomu innowacyjności polskich firm. Przynosi ona owoce. Widzimy je po danych, które z roku na rok są coraz bardziej pozytywne. W 2018 roku nakłady wewnętrzne na prace badawczo-rozwojowe (GERD) wyniosły 25,6 mld zł i wzrosły w stosunku do poprzedniego roku aż o 24,6%. W tym samym roku nastąpił dynamiczny, bo ponad 13-procentowy wzrost liczby firm zaangażowanych w prace badawczo-rozwojowe. Konkurs Szybka Ścieżka jest właśnie takim miejscem, gdzie wsparcie publiczne spotyka się z otwartością i wolą firm do sięgania po nowy i innowacyjny sposób działania. Dzięki takiej współpracy razem zmieniamy polski krajobraz innowacyjności – mówi Jadwiga Emilewicz, minister rozwoju.
– Tworzenie warunków dla rozwoju nowoczesnej gospodarki jest jednym z priorytetów rządu. Dlatego wspieramy firmy w realizacji innowacyjnych projektów. Ważne, aby pomoc miała wielowymiarowy charakter i była odczuwalna na każdym etapie współpracy administracji z biznesem – podkreśla minister funduszy i polityki regionalnej Małgorzata Jarosińska-Jedynak.
Minister przypomina, że polscy innowatorzy mają szansę korzystać ze środków Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój – największego w Unii Europejskiej programu wspierającego badania i rozwój oraz innowacje w ramach polityki spójności. – Zachęcamy do tego i dajemy firmom narzędzia służące ich wzrostowi, tak aby mogły konkurować na europejskim i globalnym rynku. W swoich działaniach uwzględniamy sygnały płynące od przedsiębiorców, czego dowodem jest właśnie ogłoszony konkurs Szybka Ścieżka.
Nowy język
Przede wszystkim cała dokumentacja konkursowa została radykalnie uproszczona. Dzięki jasności języka i nowej szacie graficznej z pomocnymi odesłaniami dokumenty stały się łatwiejsze w odbiorze, a tym samym bardziej zrozumiałe dla zainteresowanych.
To zasługa m.in. projektu „Analiza językowa”, realizowanego w ubiegłym roku przez NCBR. Polegał on na dogłębnym zbadaniu regulaminu i innych dokumentów konkursowych pod kątem leksykalnym, składniowym, a także logicznym. Efekty pokazały, że nawet skomplikowane kwestie szczegółowe można wyrazić w języku wciąż precyzyjnym, a jednocześnie przyjaznym dla wnioskodawców.
– Uproszczenie dokumentacji konkursowej, które jako pierwsze na taką skalę zaproponowało w konkursie Szybka Ścieżka NCBR, może być drogowskazem dla wielu instytucji, w tym tych dystrybuujących fundusze unijne. Efekt to dowód na to, że o skomplikowanych procesach da się mówić prostym językiem, nie tracąc nic z esencji przekazu. Wierzę, że ta prostota zachęci przedsiębiorców do udziału w konkursie – akcentuje wicepremier Gowin.
– Szybka Ścieżka pokazuje, że współpraca przedsiębiorców i naukowców, kreatywność i determinacja – odpowiednio wykorzystane – mają szansę zaowocować projektami, którymi będziemy mogli chwalić się w kraju i na arenie międzynarodowej. Nieistotne są branża, wielkość podmiotu czy miejsce jego działalności – doświadczenie pokazuje, że niezwykłe pomysły rodzą się zarówno w ogromnych centrach badawczych, jak i w małych laboratoriach. Ważne, by każdy z takich innowacyjnych pomysłów mógł się rozwijać w przyjaznym dla biznesu otoczeniu prawnym i w odpowiednim czasie znalazł wsparcie tak finansowe, jak i merytoryczne. Zapewnienie takich warunków innowatorom to ambicja resortu nauki i szkolnictwa wyższego. Z myślą o nich stworzono takie instrumenty jak Szybka Ścieżka. Jestem przekonany, że jej kolejne wydanie w nowym kształcie będzie skutecznym instrumentem wsparcia polskich wynalazców – mówi Grzegorz Wrochna, wiceminister nauki i szkolnictwa wyższego.
Nowe kryteria
Zmiana języka to jednak nie wszystko. Już w połowie ubiegłego roku w NCBR zapadła decyzja o przebudowie struktury dotychczasowych kryteriów konkursowych.
– Docierało do nas wiele głosów, przede wszystkim od Beneficjentów, ale też od osób oceniających wnioski, z postulatami zmiany kryteriów dla Szybkiej Ścieżki. Podjęliśmy to wyzwanie. Prace trwały pół roku i były bardzo intensywne. Jestem przekonany, że ich rezultat okaże się sukcesem – sukcesem naszych Beneficjentów – mówi Wojciech Kamieniecki, dyrektor Narodowego Centrum Badań i Rozwoju.
Liczba kryteriów została zredukowana do 13. Najistotniejsze elementy oceny projektu znajdują się teraz w kryteriach punktowanych, ponieważ skala punktowa daje szerszą możliwość oceny i większą szansę na pozytywną ocenę niż skala zerojedynkowa. Sam opis kryteriów jest bardziej klarowny i krótszy niż dotychczas.
Jedna z zasadniczych zmian polega na wyodrębnieniu nowego kryterium punktowanego, jakim jest „Istota projektu”. Łączy ono wszystkie zagadnienia związane z koncepcją całego zamierzenia. Chodzi o to, żeby na etapie przygotowywania wniosku wszystkie najważniejsze aspekty planowanego przedsięwzięcia zostały właściwie opisane.
– Chcemy mieć pewność, że sam proces aplikowania w żadnym wypadku nie będzie barierą dla naszych innowatorów. Dlatego szczególną wagę przykładamy do tego, by od początku możliwie precyzyjnie określone były cel projektu i jego rezultat – podkreśla dyrektor Kamieniecki.
Zmiany w kryteriach znalazły odzwierciedlenie w nowym wzorze wniosku i instrukcji jego wypełniania. Ułatwi to wnioskodawcom sporządzenie wniosku, a osobom oceniającym skróci czas na poszukiwanie w nim informacji koniecznych do oceny. Wnioskodawcy aplikujący w konkursach NCBR mogą ponadto liczyć na jeszcze większe wsparcie ze strony ekspertów Centrum. W procesie oceny wniosku każdy z nich będzie miał szansę otrzymać rekomendacje dotyczące projektu w większym zakresie niż dotychczas. Będzie też mógł poprawić wniosek w kryteriach do tej pory niepoprawialnych.
W konkursie stale nie ma ograniczeń tematycznych poza wymogiem, żeby projekty B+R wpisywały się w jedną z Krajowych Inteligentnych Specjalizacji (KIS). Skierowany jest on do regionów słabiej rozwiniętych, co w praktyce oznacza wszystkie województwa poza mazowieckim.
Blisko beneficjentów
Ogłoszenie nowej Szybkiej Ścieżki odbyło się w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego z udziałem grupy beneficjentów, reprezentujących małe, średnie i duże przedsiębiorstwa.
Ryvu Therapeutics, polska firma biotechnologiczna rozwijająca innowacyjne małocząsteczkowe związki o potencjale terapeutycznym w onkologii, współpracuje z NCBR już około 10 lat.
– Doliczyliśmy się już 16 projektów wspieranych przez NCBR łączną kwotą dofinansowania ponad 200 mln zł. Zdecydowanie najwięcej projektów realizujemy w ramach Szybkiej Ścieżki – informuje Tomasz Nocuń, dyrektor ds. inwestycji i rozwoju spółki, uczestnik spotkania.
Za główne atuty Szybkiej Ścieżki uważa elastyczność w doborze celu projektu – przedmiotu badań przemysłowych i prac rozwojowych (w różnych dziedzinach nauki), możliwość realizowania stosunkowo dużych projektów, a także szybkość w procesie oceny.
– Wszystkie realizowane przez nas w Szybkiej Ścieżce projekty dotyczą odkrywania nowych leków przeciwnowotworowych i rozciągają się od etapu odkrycia i rozwoju, poprzez fazę przedkliniczną, a w odpowiednim czasie trafią też do I fazy badań klinicznych – tłumaczy dyrektor Nocuń. – Dzięki dofinansowaniu z NCBR możemy realizować więcej projektów równolegle, zatrudniać więcej światowej klasy naukowców z Polski i z zagranicy. Nasza spółka mogła rozwijać swoje badania około czterokrotnie szybciej – wylicza przedstawiciel Ryvu Therapeutics.
Założona w 2007 roku (jako Selvita) firma zatrudnia już 150 naukowców, z których 80 posiada stopień naukowy doktora. Główna siedziba spółki znajduje się w Krakowie.
POIR – bogata oferta konkursów w 2020 roku
Drugi konkurs Szybkiej Ścieżki w tym roku NCBR ogłosi 1 lipca. Wartość alokacji zostanie w tym przypadku podana w późniejszym terminie. Łącznie z funduszy Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój w 2020 roku Centrum przeprowadzi 11 konkursów, przeznaczając na to budżet co najmniej 2 mld zł. Tradycyjnie, jak co roku, wnioski będzie można składać także do konkursu Szybka Ścieżka dla MŚP posiadających certyfikat Seal of Excellence. Ogłosimy go 14 stycznia.
Warto pamiętać, że jeszcze w drugiej połowie ub.r. Centrum ogłosiło konkursy tematyczne realizowane w formule Szybkiej Ścieżki. Aktualnie trwają nabory do konkursów Urządzenia grzewcze i Innowacyjne nawozy przyjazne dla środowiska (wnioski można zgłaszać odpowiednio do 31 marca i 14 stycznia).
Poza tym NCBR kontynuuje formułę wspólnych przedsięwzięć (Wspólne przedsięwzięcie z województwem śląskim w obszarze tworzenia rozwiązań minimalizujących przyczyny i skutki negatywnego oddziaływania zanieczyszczenia powietrza; Wspólne przedsięwzięcie z województwem lubelskim w obszarze technologii fotonicznych; Wspólne przedsięwzięcie INGA z PGNiG oraz GAZ-SYSTEM w zakresie innowacji z sektora gazownictwa). Inne propozycje to konkursy GameINN (branża gier wideo) oraz Projekty aplikacyjne (konkursy skierowane do konsorcjów złożonych z jednostek naukowych i przedsiębiorców, którzy wspólnie chcą realizować projekty badawczo-rozwojowe).
Harmonogram konkursów NCBR w ramach POIR znajduje się na stronie NCBR oraz na stronie POIR.
Narodowe Centrum Badań i Rozwoju (NCBR) jest agencją wykonawczą Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Od ponad 10 lat Centrum łączy świat nauki i biznesu, tworząc odpowiednie warunki do prowadzenia prac badawczo-rozwojowych. Poprzez współfinansowanie procesów B+R wspiera rodzimych przedsiębiorców, istotnie zmniejszając ich ryzyko biznesowe towarzyszące wdrażaniu przełomowych projektów badawczych.
Misją NCBR jest realizacja zadań służących społecznemu i gospodarczemu rozwojowi Polski oraz rozwiązywanie konkretnych cywilizacyjnych problemów jej mieszkańców. NCBR pełni funkcję Instytucji Pośredniczącej w programach operacyjnych: Inteligentny Rozwój oraz Wiedza Edukacja Rozwój. Realizuje szereg programów krajowych i międzynarodowych, a także projekty związane z bezpieczeństwem i obronnością państwa.
Z rocznym budżetem na prace B+R rzędu miliarda euro NCBR jest obecnie największym w kraju i regionie ośrodkiem wspierania rozwoju nauki i gospodarki.